Hat mamma vandag
door Karin Amatmoekrim
Buitenvrouwen die hun gebruikte slipje in de doodskist van een verongelukte minnaar proppen. Een verkrachting waarbij een kind wordt verwekt. Moeders die zichzelf ophangen voor de ogen van hun kroost – in haar debuutbundel De laatste parade schuwt schrijfster Ruth San A Jong (1970) de schaduwkant van de samenleving bepaald niet.
Volgens de flaptekst beschrijft San A Jong ‘het Surinaamse leven in al zijn facetten’. Je kunt je afvragen of dit alles is wat Suriname te bieden heeft (zelfmoord, incest, overspel) maar zeker is dat San A Jong sociaal gevoelige onderwerpen aanroert.
Dat doet ze soms op een verrassende manier, bijvoorbeeld door een jong meisje in dagboekfragmenten aan het woord te laten; ’27 aapril / Ik hat mamma vandag. Ze heeft niets gezegt toen ik haar zei dat oom Patrick ook met Elly haar billen speelde.’ De spelfouten onderstrepen de breekbaarheid van het personage. In zulke vondsten is San A Jong sterk. Ze heeft oog voor detail, en kan onverwacht grappig uit de hoek komen.
Het is daarom jammer dat de schrijfster zich op even zo veel ándere momenten door haar eigen thema’s laat overschreeuwen. Ze stapelt effect op effect in een poging de lezer bij de les te houden. Zo wordt in een scène waarin een dode man ligt opgebaard de rouwende dochter geconfronteerd met haar vaders buitenechtelijke zoon.
Alsof dat niet pijnlijk genoeg is, laat de schrijfster het tot een handgemeen komen waarbij de dochter haar haarstukje verliest, de kist met de dode vader omvalt en als klap op de vuurpijl het kunstgebit uit de mond van het opgebaarde lijk schiet.
Dergelijk spektakel doet de verhalen geen goed. In plaats van alles te willen vertellen zou San A Jong vaker mogen inzoomen op de details. Dan is ze op haar best.
Ruth San A Jong, De laatste parade
Uitgever: Uitgeverij In de Knipscheer
ISBN-nr: 9789062656721
Formaat: Gebonden, 2011, Prijs: € 16,50
[in de Volkskrant, 31-10-2011]
RSS
Facebook
Twitter
