Harry Mulisch en het Caraïbisch gebied
door Sam Jones
Harry Mulisch is zaterdag 30 oktober overleden, in zijn huis in Amsterdam te midden van zijn familie. Hij werd 83 jaar. Mulisch was de laatste van de grote drie na-oorlogse Nederlandse schrijvers. Zijn werk is in meer dan dertig talen vertaald. Hij schreef bestsellers als De aanslag en De ontdekking van de hemel. In zijn omvangrijke oeuvre is de Tweede Wereldoorlog het belangrijkste thema.
Maar hoe stond Mulisch bekend in ons gebied? In Suriname en op de Antillen stonden zijn boeken op de literatuurlijst. Maar heeft de schrijver ook iets betekend voor de Caraibische literatuur? We vroegen het aan schrijver Michiel van Kempen. Hij heeft Mulisch een aantal keren ontmoet, maar heeft niet de indruk dat de schrijver Caraibische en Surinaamse auteurs heeft beïnvloed. Van Kempen denkt dat dat voor een belangrijk deel komt, omdat Mulisch voornamelijk over de Tweede Wereldoorlog schrijft.
In de taxi
Michiel van Kempen hoorde wel een bijzondere anekdote over Mulisch van collega-schrijver Renate Dorrestein. Hella Haasse zou de prijs der Nederlandse Letteren krijgen van de koningin op Paleis Noordeinde in Den Haag. Er leken geen vrije taxi’s meer beschikbaar bij het station en dus stapte Harry Mulisch in de taxi waar Renate Dorrestein en Arthur Japin al op de achterbank zaten. De taxichauffeur is danig onder de indruk en roept uit: “Als ik dit vanavond aan mijn vrouw vertel, dat gaat ze niet geloven!” Mulisch hoort het tevreden aan. Bij het uitstappen bij Paleis Noordeinde, zegt de taxichauffeur tegen Harry Mulisch: “Dag meneer Carmiggelt.” Mulisch blijft volgens de overlevering van Michiel van Kempen onverstoorbaar.
Tanden laten zien
Mulisch voelde zich volgens Van Kempen wel geëngageerd bij het overzeese gebied, maar zijn focus lag meer op Cuba dan op de Antillen of Suriname. Toch kan oud-Kamerlid John Leerdam (PvdA) zich ook herinneren dat Mulisch betrokken was bij protesten bij het toenmalige Antillenhuis in Den Haag. Leerdam heeft er de boodschap aan overgehouden dat Antillianen meer hun tanden moeten laten zien.
Daar kan toneelschrijfster Paulette Smit hartelijk om lachen. Ze vindt dat meer Antillianen hun tanden moeten laten zien, dan alleen John Leerdam. “Op een positieve manier dan.”
Literatuurlijst
Voor John Leerdam en Ernestine Comvalius, directeur van het Bijlmerparktheater, is Harry Mulisch toch vooral de schrijver van wie ze voor hun literatuurlijst boeken moesten lezen. Volgens Comvalius heeft hij zijn stempel gedrukt op de literatuur, maar of die vandaag de dag nog veel invloed heeft op jongeren? Het is in elk geval niet zo dat haar dochter, die nu op het vwo zit, het over Mulisch heeft.
Twee vrouwen bewerkt
Paulette Smit heeft een persoonlijkere link met Mulisch. Ze heeft samen met Manoushka Zeegelaar Breeveld het boek Twee Vrouwen bewerkt tot toneelstuk. Hulde aan het CPNB, zegt ze, dat een boek van Harry Mulisch is bewerkt en vertolkt door een Surinaamse en Antilliaanse vrouw, als hoofdact in de Schouwburg van Amsterdam, toen dit boek tot boek van het jaar werd verkozen. “Dat wij met onze tengels aan zijn werk mochten zitten, vind ik heel positief en zeer eervol.” Ze was ontroerd toen ze het nieuws van zijn overlijden hoorde.\
RSS
Facebook
Twitter
