Gruwelijke executie 26 januari 1833 in Paramaribo … levendig te worden verbrand
door Eric Kastelein
De tot slaaf gemaakten Codjo, Mentor en Present staan 26 januari 1833 – 187 jaar geleden – op de brandstapel. De constructie aan de Heiligenweg is 1 meter hoog en 3 bij 3 meter. Ze zijn ieder met voetbeugels en buikbanden aan een paal geboeid en hebben ’… een in terpentijn gewasschen broek aan’. De drie sterven in het vuur.
Volgens het Hof van Justitie waren ze schuldig aan de brand die in de nacht van 3 op 4 september 1832 de binnenstad verwoestte. Maar de historische werkelijkheid is anders. De mannen zijn verzetsstrijders die met hun daad in opstand kwamen tegen de slavernij, tegen de martelingen, tegen de moorden. Op de Heiligenweg – het vuur begon ook daar – staan twee gedenktekens die deze helden eren. Het gebied staat ook bekend als het Codjo-,Mentor-, en Presentpren (plein). Twee weken voor executie heeft de Surinaamse kunstenaar Gerrit Schouten drie portretjes van ze getekend.