Glory, het kind van de straat, het meisje van de fontein …
Recept voor het bereiden van een chicklit
door Jerry Dewnarain
Miljoenen vrouwen over de hele wereld zijn dol op chicklits. Heerlijke moderne romans vol romances, waarin ze zichzelf en hun problemen moeiteloos kunnen herkennen en op zoek zijn naar liefde en aandacht. In een chicklit worstelt de heldin met zichzelf en met de liefde in haar leven. Als moderne jonge vrouw wil ze carrière maken en daar is ze ook volop mee bezig, maar daarnaast verlangt ze diep in haar hart naar een lieve man die er helemaal voor haar is. Helaas, ze wordt vaak bedrogen indien deze man zich aandient. In een chicklit draait alles dus om de heldin, haar liefdesleven en natuurlijk Mr. Right. Zo een roman is Tranen voor mijn horizon, de debuutroman van Gail Eijk. 
Veel vrouwen zouden zelf zo’n roman willen schrijven – ze maken immers genoeg mee in hun leven – maar ze weten absoluut niet hoe ze dat nou aan moeten pakken. Een boek schrijven is net zoiets als goede vrienden uitnodigen voor een lekker etentje. Er komt van alles bij kijken, maar als jij je zaakjes goed voorbereidt, hoef je daar niet zenuwachtig van te worden. Je pakt simpelweg een kladpapiertje en je gaat aan de slag. Wat gaan we eten? Hoeveel gangen ga ik serveren? Nemen we nog een toetje? Als je globaal hebt uitgedacht wat je op tafel wilt zetten, maak je een boodschappenlijstje met ingrediënten en je stapt op de fiets om je inkopen te gaan doen. Een boek schrijven gaat net zo. Je maakt een boodschappenlijstje en je gaat aan de slag.
Recept voor het bereiden van een chicklit
Boodschapjes:
* een pakkende titel:
Tranen voor mijn horizon: een jong kind dat na het overlijden van haar moeder terechtkomt in een leven vol kommer en kwel;
* 1 tot 3 mooie heldinnen:
de heldin is Glory, jong meisje dat door haar zwerfleven kennismaakt met de keiharde wereld van seks, drugs, drank, hypocrisie en armoede; een andere heldin die Glory uit haar dal trekt is Thea.
* 1 tot 3 superknappe helden:
helaas ontbreken de helden in deze roman, Roncho (broer van Glory) zou een held voor Glory geweest kunnen zijn, omdat beiden elkaar door dik en dun hebben bijgestaan gedurende hun zwerfleven; Glory heeft wel korte of lange relaties gehad met een aantal mannen zoals: Errol, Rudi, Joseph, Dino, Patrick, Hein, Syam, Roshan en Ray…
* eventueel 1 boze fee of een kwade genius: de zwarte, dikke verkrachter ‘van de Javaweg’;
* 5 eetlepels romantiek; het boek wemelt van de romantiek; neen, het hangt ervan af wat de lezer ervaart als te zijn de romantiek;
* naar smaak enkele eetlepels erotiek; de erotiek is overdadig!
* 10 eetlepels humor: humor valt tegen in dit boek.
* 10 eetlepels problemen; het is een en al kommer en kwel; Glory is steeds op zoek naar een betere plek en wordt steeds in de steek gelaten;
* 10 theelepels tranen: precies tien eetlepels!
* een rode draad: een jong volwassen vrouw is op zoek naar haar afkomst, haar eigen ik: een queeste;
* een fraaie setting; de ruimte speelt zich voornamelijk in bordelen, bars en de vele verblijfruimtes van Glory af. Vanuit haar slaapkamer of verblijf vertelt zij middels flashbacks haar eigen verhaal;
* een handvol bijfiguren voor de garnering: die zijn er genoeg: de drie kinderen en verschillende partners van Glory, de familieleden, jeugdvrienden, haar barklanten en collega’s, etc.
De bereiding van deze chicklit: de taal is eenvoudig en het boek leest vlot. Maar bij het bakken wordt er niet zorgvuldig omgegaan met de olie: er wordt veel gemorst met de taal. Het boek bevat taal- en spelfouten. Zelfs de Srananwoorden zijn fout gespeld. Dat is jammer, want hoe serieus wil je genomen worden met je boek als je niet zorgvuldig omgaat met je taal? Het kost je zoveel tijd en moeite om een mooi verhaal te schrijven en uit te geven, maar het communicatiemiddel of medium taal is niet verzorgd. Als je alle ingrediënten hierboven opgesomd, roert en je schept het mengsel (de inhoud/plot) eruit, dan merk je dat de plot wel voldoet aan de eisen van een chicklit, maar een belangrijke smaakmaker namelijk de taal een bittere nasmaak heeft. Met andere woorden onder andere de taal en structuur van de roman hadden beter gekund.
Gail Eijk
Het jonge meisje Glory is na de dood van haar jonge moeder genoodzaakt te verhuizen naar Suriname, samen met haar broers. Ze worden opgevangen door vrienden, kennissen en familieleden. Glory en Roncho maken als kind ontzettend veel leed mee. Het wordt zo erg dat deze jonge figuren in het boek steeds aan het verhuizen zijn op zoek naar beter onderdak, een veilig onderkomen. Het lukt de schrijver wel knap de lezer mee te slepen in het moeilijke leven van deze twee jonge tieners. Eijk laat de lezer eveneens kennismaken met bordelen, bars en kleine hotels. Ze bespreekt in haar boek rijke (politici), maar ook vooral eenvoudige mensen die bordelen bezoeken. Zij geeft een mooi beeld van het denken van deze bordeel- of bargasten. Ook het nachtleven van Paramaribo uit een bepaalde periode (eind jaren tachtig en jaren negentig) is in dit boek vastgelegd. Vele veertigers zullen zich bijvoorbeeld de tijd van discotheek Cartousj herinneren en weer de sfeer herbeleven. Dit is vergelijkbaar met wat Clark Accord heeft gedaan in eveneens zijn debuutroman De koningin van Paramaribo. Hierin beschrijft Accord een stukje sfeer uit een bepaalde tijd namelijk de naoorlogse periode in Suriname, de periode na de Tweede Wereldoorlog.
Wat Glory meemaakt is zeker een mooi verhaal, maar niet enig in zijn soort! Al in 1969 (!) beschrijft Bea Vianen eveneens in haar debuutroman Sarnami, hai het leven van een jong meisje, Sita genaamd, dat op zoek is naar haar eigen identiteit. Of zoals de jongeman Richenel uit Ik eet, ik eet tot ik niet meer kan. Jongeren die zich losmaken van een onvrij bestaan; is dit nog herkenbaar voor de jeugd van nu? Natuurlijk is dat nog herkenbaar en nog steeds actueel, want dat bewijst Gail Eijk met haar autobiografische verhaal in het personage van Glory! Gail Eijk laat met haar debuutroman zien, dat wat Vianen bijna vijftig jaar terug heeft aangekaart: dat veel jong-adolescenten in Suriname in de knoop met hun eigen ik liggen! Wat is mijn afkomst? Wie is mijn vader of mijn moeder? Ben ik hetero- of homoseksueel? Waarom heb ik glad haar en mijn broer kroeshaar? Of waarom ben ik anders dan de rest van mijn familie?
Sita is vergelijkbaar met Glory: Glory’s eerste kind (Manuella) groeit bij tante Lillian op zodat Glory kan werken en haar leven kan leiden. Sita in Sarnami, hai laat alles, zelfs haar kind, achter in Suriname om in Nederland een nieuw leven te beginnen! Een verschil tussen Sita en Glory is dat Sita hard studeert en naar de middelbare school gaat, maar dan leert ze de man Islam kennen en ze beginnen een relatie. Sita slaagt voor haar examens en besluit de steeds bezitteriger wordende Islam de rug toe te keren. Maar dan blijkt ze zwanger te zijn en zit er voor haar niets anders op dan te trouwen met Islam. Glory spijbelt veel van school, trekt op met jongens en komt in aanraking met het straatleven. Zij maakt haar school niet af en raakt evenals Sita zwanger. Zowel Sita als Glory besluit uiteindelijk toch voor zichzelf te kiezen, alleen tegen een niet geringe prijs: beide jonge vrouwen laten hun (eerste) kind bij anderen achter.
Er kleeft niets romantisch aan het werk Gail Eijk. Ook niet aan het werk van Vianen. Glory Rijker slaagt erin zich vrij te maken: een eigen leven op te bouwen en zichzelf te waarderen. Maar worden hun moed en offers beloond met een beter leven, een grotere persoonlijke vrijheid? Dat vertelt Tranen voor mijn horizon niet. De mens die zichzelf bevrijdt, neemt zichzelf mee in een nieuwe situatie en zal zelf weer moeten vechten om het beter te krijgen.
Dat mensbeeld dat Eijk in haar debuutroman schept vinden we terug in haar werk. Het sluit ook aan bij haar eigen leven. En ook bij het land? Wel onafhankelijk, maar echt zelfstandig? En in betere omstandigheden? Onafhankelijkheid betekent voor zowel Sita als voor Glory het doorsnijden van alle banden, ook met de familie en het aangaan van geen enkele verplichting. Dat zegt Glory ook op pagina 164: ‘Liefde was er voor haar echter niet meer bij. Ze had zichzelf heilig voorgenomen haar hart voor niemand meer te openen. Het zou alleen maar pijn met zich mee brengen en dat wilde ze niet meer … .’ Degene die zich bindt, wordt de gevangene van zijn omstandigheden!
Gail Eijk, Tranen voor mijn horizon. Een waar gebeurd verhaal. Uitgeverij Conserve. 2015. ISBN 978 90 5429 397 2.
Over de decoratie van Gail Eijk, klik hier
RSS
Facebook
Twitter
