blog | werkgroep caraïbische letteren

Gloria Wekker heeft mij wakker geschud

door Jaap Plaisier

Ik heb dat boek van Gloria Wekker gelezen, Witte Onschuld, en realiseerde mij plotseling, als boerenzoon (en voormalig boer), dat wij vanuit ons ‘culturele archief’ neerkijken op boeren, en dat ik daar eigenlijk mijn hele leven al last van heb.

Dat zit zo, boeren zijn in de geschiedenis altijd de onderliggende partij geweest, de macht lag altijd bij de koningen, ridders, landeigenaren enzovoorts, en boeren vormden de allerlaagste klasse. In het onderbewustzijn kijkt iedereen daarom op boeren neer, de ‘horigen’, vanuit het culturele archief, en daar kom je niet zomaar vanaf.

Ook vrouwen, zwarten en moslims kijken neer op boeren / Ik vind dus dat er een nieuwe UvA-faculteit moet komen, boerenstudies, die ‘intersectioneel’ naar deze zaak gaat kijken, waarbij we ons realiseren dat andere groepen zoals vrouwen, zwarten en moslims weliswaar ook gediscrimineerd worden, maar dat op geen enkele groep zo wordt neergekeken als op boeren. De slavernij en koloniale tijd bijvoorbeeld duurden maar enkele eeuwen maar op boeren wordt al neergekeken sinds mensenheugenis. De gedachte dat de zwarte medemens minderwaardig is, is zo’n beetje bij iedereen wel uit het (onder-) bewustzijn verdwenen, maar dat boeren minderwaardig zijn, dat denkt iedereen nog steeds, bewust of onbewust. Ook vrouwen, zwarten en moslims kijken neer op boeren. Denk aan het begrip ‘boerenlul’ of het begrip ‘boer’ op zichzelf: het heeft een negatieve connotatie en de boer wordt er als het ware continue mee ‘ontmenselijkt’ in een giftig, ‘discursief patroon’. Ik vind dat het ‘boerzijn’ dus meer aandacht verdient, er moet een ‘etnografie’ van geschreven worden, een nieuw ‘narratief’. Ik begrijp nu ook waarom ik nooit professor of minister ben geworden, dat komt door mijn boerzijn. Als ik in de tram zit in Amsterdam, word ik ook vaak aangekeken en dan zie ik ze denken: ‘Daar heb je weer zo’n boer.’

Lees de beschouwing op de website van The Post Online, 19 december 2017.

 

Nog meer kritische kanttekeningen in de column van Tom-Jan Meeuw in NRC, 19 december 2017.

Foto’s © Aart G. Broek

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter