Geschiedenis kan je weerbaar maken!
door Els Moor
De geboorte van Boni is een toneelstuk van Eddy Bruma dat hij nooit heeft uitgegeven, maar dat wel verschillende keren is opgevoerd. Het instituut voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking, Matoekoe in Lelydorp, speelde een eigen versie van De geboorte van Boni’ter gelegenheid van ‘Keti Koti’ in 2007, pupillen samen met hun begeleiders.
Surinaamse strijder ten tijde van de Boni-oorlogen in Suriname
Het is een eenvoudig en begrijpelijk verhaal over slavin Nora, die zwanger is van haar wrede blanke meester. Haar eigen geliefde, een medeslaaf, wordt van haar gescheiden en ze besluit met haar ‘bere’ het bos in te trekken om haar kind in vrijheid geboren te laten worden. Aldus geschiedt. Gelukkig wordt ze met haar baby gevonden door marrons die een dorpje in de buurt hebben en die brengen haar en het kind naar hun hoofdman. Hij en de wintipriester zien dat het kind anders van kleur is dan de anderen en ze voelen aan dat het door hen opgevoed en begeleid kan worden tot leiderschap. Een dwarse marron die smaalt om deze ‘halfbloed’ wordt het zwijgen opgelegd met de woorden: ‘Blakaman, wetiman, dogla, alamala ab’ wan brudu’.
Het stuk werd met veel verve gespeeld, in het Sranan, met af en toe een woordje Nederlands als de plantage-eigenaars in het begin aan het woord zijn. In het spel kwam de symboliek in verband met de pupillen van Matoekoe ontroerend naar voren: Boni is ‘anders’, dat zijn zij ook. Evenals Boni hebben zij mogelijkheden tot ontwikkeling in zich die ze kunnen verwezenlijken als ze goed begeleid worden!
Dit jaar op 30 juni speelden de pupillen en medewerkers van Matoekoe weer hun Keti Koti-spel, De tranen van de slavernij in Suriname. Samen hebben zij het korte stuk gemaakt, met veel muziek en dans erin. Het speelt weer op een plantage tijdens de slavernij en deze keer is het de moeder van de slavin die er een stokje voor steekt dat haar dochter Selien op schoot van de masra terechtkomt. De slaven moeten heel hard werken en de basya is verschrikkelijk streng, maar ze dansen en zingen tussendoor en durven zelfs in opstand te komen, maar het leven blijft hard… Tot er iemand komt vertellen dat ze binnenkort vrije mensen worden… De slaven hebben het volgehouden, ze hebben ook hun eigen ding gedaan, ze hadden durf. ‘Weerbaarheid’ is het pedagogische thema in het toneelstuk van Matoekoe. Als deze pupillen weerbaar zijn, zullen zij ondanks hun beperking vrijheid verwerven, een eigen manier van leven.
Wat we hier zien, in beide stukken, is dat goede opvoeders/begeleiders altijd met pedagogische doelen werken die ze op een zo aantrekkelijk mogelijke manier uitwerken, zodat de pupillen er veel plezier aan beleven. En toneel is daarvoor een prachtig middel. Verhalen uit de geschiedenis van de slavernij worden schitterende symbolen voor het eigen leven!
RSS
Facebook
Twitter
