blog | werkgroep caraïbische letteren

Geniale onzin

door Hans Vaders

Op het toneel in het WTC staat een man in een wit kostuum in het spotlight. Hij draagt een strooien hoed. De man doet, door mij beloerd vanaf de achterste rij in het theater, denken aan iemand die ik in het verleden goed heb gekend, zelf met hem nauw heb samengewerkt aan een verhalenbundel die zeer succesvol bleek te zijn.

Verrek, zou wijlen Boeli van Leeuwen hier niet verbeeld worden? En hield hij eigenlijk wel van dansen? Van halve musicals die over niets en niemendal gaan? Bij mijn weten niet. Boeli van Leeuwen, de auteur van Geniale anarchie, hield meer van Mozart en Bach, van staatsrecht, filosofie en theologische knelpunten. Met Kerstmis werd bij hem thuis in Van Engelen Bing Cosby en Frank Sinatra gedraaid.

De man in het witte kostuum en de hoed staat op van zijn stoel en leest iets voor van een papiertje, want het is per slot een zogenoemde reading georganiseerd door de heer Leerdam, wie kent hem niet. Wat leest de man die vaag van enige afstand op de schrijver Boeli van Leeuwen lijkt eigenlijk tot tweemaal toe voor?

In ieder geval iets dat niet van zijn hand is en niets maar dan ook niets te maken heeft met enige geniale anarchie. Maar ja, Cola Debrot met zijn ‘30 mei ‘69’ mag er ook wel zijn met zijn trieste eiland dat na rellen en brandstichting in een kolkende maalstroom belandde.

Intussen roeren de andere deelnemers aan de reading zich vol ijver en overgave: een ‘isla inutil’ wordt geïntroduceerd (zie de achterflap, niet door Boeli geschreven), een penshonado waant zich een echte yu di Kòrsou maar is bijzonder bang voor het vileine volk en zijn vrouw wil terug naar de Gooise dreven; een paar Chinezen met nasi goreng in de aanbieding worden uiteraard als domme koeterwaals sprekende allochtonen weggezet – de zaal reageert spontaan met gelach en warme herkenning.

Een zangeres speelt onderwijl Sandie Shaw op haar blote voeten. Politici maken zoals gewoonlijk ruzie en gezien de actualiteit heeft een van hen een kale kop. Boeli van Leeuwen heeft bij leven en welzijn Wiels nooit gekend weet ik. Maar de show must go on. Zo verwachtte ik bijvoorbeeld nog komiek Eligio Melfor met een mooie grol en gekleed in carnavalspak achter de coulissen vandaan te zien komen. Helaas.

Nee, de man die gezien zijn hoed enige gelijkenis vertoont met de scribent Boeli van Leeuwen is alweer opgestaan en neemt het woord.

Hij verhaalt over zijn eiland. Geniale anarchie is de verhelderende visie van Van Leeuwen op zijn geboorte-eiland, dat sinds wic-directeur Johan van Walbeeck er in 1634 voet aan wal zette, volgens insiders ‘permanent naar de bliksem dreigt te gaan’. Wie daar niet aan kan wennen, hij repatriëre ten spoedigste of verhuize naar Aruba! De zaal reageert met gelach en gegiechel. Een gevoel van herkenning – ook voor mij – is altijd handig, vooral wanneer hier de laatste regels uit het voorwoord van Geniale anarchie worden aangehaald. En wat staat daar dan onder?

Hans J. Vaders, Hoofdredacteur Curaçaosche Courant. Daar, in een klein rommelig stoffig kantoor in de Theaterstraat werd in 1989 wekelijks de basis gelegd voor wat later Geniale anarchie zou worden. Boeli was uiterst zorgvuldig, ik was uiterst zorgvuldig. We wilden geen mensen kwetsen met stereotiepe beelden, niet voor open doel inspelen op de droefenis van onze marginalen op het eiland. Dat dit nu wel aan de orde is, vind ik ronduit spijtig. Spijtig, meer niet. Zalig zijn nu eenmaal de simpelen van geest. Ze weten niet beter.

Kort voor zijn dood kwam een herdruk uit van zijn roman De eerste Adam. Boeli schreef er voor mij met zijn kenmerkende handschrift een opdracht in: Voor Hans, één van de geniale anarchisten, Boeli, Kòrsou, maart 2007.

Dat is wel andere koek dan de geniale onzin van regisseur Leerdam, die Boeli van Leeuwen en zijn geniale boek als reclamezuil gebruikt om nietsvermoedende eilandgenoten onder valse noemer naar zijn eigen persoonlijke theatershow te lokken.

[uit Amigoe, 12 augustus 2013]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter