Gedichten van Carla van Leeuwen
door André Oyen
Carla van Leeuwen (Caracas, Venezuela 15 augustus 1955 – Willemstad, Curaçao 28 augustus 1980) was de dochter van Dorothy Debrot en van auteur Boeli van Leeuwen.
Dorothy Debrot was een dochter van Adolphe Debrot, een jongere broer van Colá Debrot. In 1959, toen dochter Carla vier jaar oud was, gingen haar ouders voorgoed terug naar Curaçao. Na de middelbare school vertrok ze naar Nederland om Spaans te studeren. Daarna bezocht ze, weer op Curaçao, de Pedagogische Academie en overwoog ze om Rechten te gaan studeren. Ze debuteerde in 1979 op 24-jarige leeftijd met de bundel Because. Hierin bundelde ze echter niet alle gedichten die ze toen in portefeuille moet hebben gehad. Privé stelde ze de bundel Interval samen die waarschijnlijk ook als echte bundel bedoeld is geweest. Beide bundels bevatten gedichten in het Nederlands en het Engels.
De gedichten uit Interval doken weer op in 2019, samen met enkele losse gedichten, en zijn in deze bundeling toegevoegd aan en uitgebreid tot Because en andere gedichten. Carla van Leeuwen is 25 als zij zelf het einde zoekt en vindt.
De herdruk van Because, de gedichtenbundel van Carla van Leeuwen uit 1979, is een feit. Deze druk is aangevuld. In 2019 werd een (niet gepubliceerde) privébundeling van 22 gedichten gevonden – Interval – plus een reeks van zeven nagelaten gedichten die werden aangetroffen in het familiearchief van de erven Van Leeuwen op Curaçao. Een flink deel is in het Engels geschreven.
De 44 gedichten zijn nu samengevoegd tot deze bundel Because en andere gedichten, bezorgd en van een Nawoord voorzien door Klaas de Groot. De poëzie van Carla van Leeuwen is duidelijk anders van karakter dan die van twee andere dichteressen uit dezelfde sfeer: Aletta Beaujon en Oda Blinder. Haar gedichten zijn eenvoudiger en veel meer geworteld in een jonger gevoel. Wie de gedichten uit de herdruk Because en andere gedichten naast de gedichten van Blinder legt, ziet direct het verschil in vormgeving. Ook inhoudelijk gezien zijn de gedichten van Oda Blinder anders. Haar toon is veel minder vertellend. De gedichten zijn zeer compact. En, om op de titel van Blinders verzameld werk: Verzamelde stilte te variëren, veel stiller. Maar wat het gebruik van de binnenwereld aangaat, lijken beide dichteressen op elkaar.
Enrique Muller schreef over Because in Amigoe op 5 mei 1979: «Zonder ook maar ooit woorden als ‘politiek’, ‘armoede’, ‘haat’, ‘strijd’ en ‘uitbuiting’ e.d. te laten vallen wordt onverbiddelijk afgerekend met de maatschappij waarin liefde – het enige wat belangrijk is – onmogelijk is of onmogelijk gemaakt wordt. De enige mogelijkheid de ideale werkelijkheid te realiseren is de droom, is de fantasie. Deze bundel is er vol van en omdat hoe dan ook het besef er is dat leven toch niet uitsluitend kan betekenen het vertoeven in de droom- en fantasiewereld, is er ook angst, de angst nergens meer bij te behoren.» In deze mooie bundel weerklinkt een jeudige stem die duidelijk overrompeld werd door de angst nergens meer bij te behoren. Mooi uitgegeven en voorzien een degelijk nawoord van Klaas de Groot.
Ik ben bang voor die uren
die
tussen dromen
en waken liggen
Als de grens
tussen verstand en waanzin
erg klein is
en ik zweef in een wereld
die nevelig is,
van hopen, illusies en idealen.
Carla van Leeuwen, Because en andere gedichten. Bezorgd en van een Nawoord voorzien door Klaas de Groot. Omslagfoto Carlos E. Tramm. Haarlem: In de Knipscheer, 2021, 82 blz., prijs € 17,50. ISBN 978 94 93214 08 8 NUR 3062021
Op ‘Suara suara dari utara’ (‘Stemmen uit het noorden’), het blog Puisi Belanda, is op 16 juli 2021 het gedicht ‘Verwarring’ uit de bundel Because en andere gedichten geplaatst in een Indonesische vertaling van Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars geplaatst. Het is het 222ste gedicht in een almaar groeiende digitale poëziereeks van een keur van Nederlandstalige dichters.
Lees hier het betreffende gedicht in het Nederlands en in het Indonesisch
RSS
Facebook
Twitter
