blog | werkgroep caraïbische letteren

Fred de Haas – Talenknobbel

Pater Kees van Brievengat[1]
was zijn missie meer dan zat
(men zat immers niet verlegen
om zijn wekelijkse zegen

noch om zijn volhardend streven
alle zonden te vergeven
van de Curaçaoënaars
en dat wáren stapelaars!).

Hij had ook Papiaments[2] geleerd
en menig twijfelaar bekeerd
(dat bleek voor hem een ware hobbel
want hij had geen talenknobbel).

Hij ging dagelijks op bezoek
bij zijn ‘schaapjes’ in de knoek[3].
Hij zag er hun ‘bewolkt bestaan’[4]
maar deed daar verder weinig aan.

Intermezzo:

Paul Brenneker[5] Dominicaan
trok zich het lot der armen aan.
Hij was een begenadigd man,
bekend van ‘Pan pa mi rumán’.

Arme Kees van Brievengat
viel op een dag in een diep gat,
want door zijn uitspraak van de taal[6]
stond hij voor schut, zo niet voor ‘paal’.

Vrouw bedekt haar gezicht van schaamte bij het horen van de volgende woorden
(Foto: Fred de Haas s.j.)

         

‘Mi ta pará, lanta bo kara!,
sprak hij uit in plaats van ‘pára’.[7]
(‘Zowaar ik u tot steun zal blijven,
sta ik hier vóór u met een stijve).

En dát bezegelde zijn lot
als toeverlaat en man van God.
Hij kon niet langer herder blijven.
Na veel zessen en veel vijven

is hij sedertdien verdwenen:
zonder afscheid ging hij henen,
werd benoemd in Nieuweschans[8]
en sprak voortaan Nederlands.

(uit Fred de Haas: Antume verzen)


[1] Brievengat is een wijk op Curaçao.

[2] Inheemse taal van Aruba, Curaçao en Bonaire.

[3] Zo noemden de Hollanders het Curaçaose platteland, de ‘kunuku’.

[4] Ontleend aan de titel van een roman van Colá Debrot uit 1948.

[5] Pater Paul Brenneker (1912-1996) was een katholiek geestelijke van de Orde der Dominicanen. Hij heeft veel voor Curaçao betekend. Brenneker had een Stichting ‘Pan pa mi rumán’ (Brood voor mijn broeder) die op bepaalde plaatsen gratis brood uitdeelde aan de armen.

[6] Het Papiaments

[7] De klemtoon op een lettergreep kan de betekenis van een woord totaal veranderen. Het werkwoord ‘para’ (klemtoon op de eerste lettergreep) betekent meestal ‘stoppen’ of ‘tegenhouden’. Maar het kan ook betekenen ‘een erectie krijgen’. En als je dan zegt ‘mi ta pará’ (klemtoon op de tweede lettergreep, dan zal elke Antilliaan het verstaan als ‘ik heb een erectie’. Dat is de betekenis van deze strofe en de dichterlijke ondergang van een brave pastoor.

[8] Plaats in de provincie Groningen in de gemeente Oldambt.

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter