Frank Westerman en het grensconflict Suriname-Guyana
door Michiel van Kempen
Ararat van Frank Westerman is behalve een reisverslag naar de berg waar Noachs ark te vinden zou zijn, ook een afdaling in de krochten van Westermans eigen protestants-gristelijke afstamming. Dus het boek uit 2007 is een onderzoek naar de betekenis van het gereformeerde sop waarin hij jarenlang werd ondergedompeld en in hoeverre dat zijn houding heeft bepaald tegenover zijn geloof in wetenschap èn zijn geloof in het bestaan van een God. Die twee lijnen vervlecht hij met bijzondere virtuositeit.
In een hoofdstuk van Ararat geeft Frank Westerman ook een portret van de Leidse hoogleraar in de geologie S.B. Kroonenberg, Salomon Bernard Kroonenberg. Westerman geeft een levendig beeld van deze eigenzinnige wetenschapper, die zijn beoefening van de aardwetenschappen altijd in een veel bredere historische, culturele en filosofische context heeft geplaatst. Het wroeten in de aardkorst levert immers vragen op naar het ontstaan van de mens, de darwinistische vraagstelling naar the origin of species en het begin van de menselijke beschaving. Salle Kroonenberg kijkt dan ook niet zozeer naar wat er op de korte termijn gebeurt als naar de relatieve positie van de verschijnselen in de grote, miljoenen jaren beslaande tijdsvakken. Hij scoorde grote successen met zijn boeken De menselijke maat, de aarde over tienduizend jaar (2006) en De binnenplaats van Babel; het raadsel van de spraakverwarring (2014).
Salle Kroonenberg promoveerde in 1976 aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op een proefschrift waarin hij zijn geologische bevindingen in het diepe zuiden van Suriname verwerkte. Tegen Westerman vertelt de hoogleraar in Ararat onder meer over – ik citeer: ‘toen ik aan de Corantijnerivier promotieonderzoek deed.’ (p. 64) ‘Corantijnerivier’ bevat natuurlijk een typo, het moet zijn: Corantijnrivier, maar ook daarin schuilt klaarblijkelijk een luistervergissing van Westerman. Kroonenbergs proefschrift ging namelijk over Amphibolite facies and granulite facies metamorphism in the Coeroeni Lucie Area, southwestern Surinam. De Coeroeni is niet hetzelfde als de Corantijn, al stroomt de Coeroeni uiteindelijk wel uit in de westelijke grensrivier. De Coeroeni is een rivier in de zuidwesthoek van Suriname, die westelijk van de Sipaliwinisavanne kronkelt en dan naar het noorden afbuigt. Hier vormt de Coeroeni de grens met het Tigrigebied, dat door Guyana geclaimd wordt en waar al sinds de 19e eeuw over gekibbeld wordt – zelfs met een heus gewapend incident in 1969!
Prof. dr Salomon Kroonenberg
Het Tigrigebied wordt door Suriname gerekend tot het Coeroenie-ressort dat behoort tot het enorme district Sipaliwini, dat zo ongeveer 80 % van het hele grondgebied van Suriname beslaat. Guyana rekent het gebied tot de regio East Berbice-Corentyne. Misschien dat Westerman uit het laatste woord zijn aanduiding ‘Corantijnerivier’ heeft gehaald. Of hij is het met Guyana eens en trekt de Corantijn zuidwaarts door over de Coeroeni, waarmee het Tigrigebied aan Guyana toevalt. Maar die claim is al in de jaren ’60 door een commissie onder leiding van Mr. Hugo Pos afgewezen.
Dit allemaal maar bij wijze van kleine glosse bij het uiterst lezenswaardige boek van Frank Westerman.
RSS
Facebook
Twitter
