Framing: nieuwe methode in de Amerikaanse verkiezingscampagne
door Quito Nicolaas
.
Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van deze week staat men voor de keuze om de eerste vrouwelijke president of een miljardairspresident te kiezen. Als het aan de peilingen ligt is de verkiezingsuitslag min of meer al een maand geleden besloten. Anders is het als het algoritme computer-programma MogIA , die gebruik maakt van zo’n 20 miljoen data van verschillende platformen zoals YouTube, Google en Twitter gelijk krijgt in haar voorspelling dat juist Donald Trump de winnaar wordt. Duidelijk is dat tijdens de verkiezingscampagne beide kandidaten goed gebruik wisten te maken van ‘framing’ om een ander beeld van de werkelijkheid te scheppen.
Het is voor het eerst in de Amerikaanse verkiezingen dat er zo’n agressieve toon werd geslagen. Dit taalgebruik markeerde een keerpunt hoe de presidentiële kandidaten met elkaar in debat gaan en met welke issues men meent het electoraat te beïnvloeden. Binnen de Republikeinse partij gingen Donald Trump en Ted Cruz vechtend over straat, terwijl bij de Democraten – ofschoon Bernie Sanders tegenstribbelde – men de gelederen wist te sluiten om Clinton te steunen. Al tijdens de voorverkiezingen zag je dat Hillary Clinton inzette op een aantal beleidspunten van de regering Obama, zoals de gezondheidszorg. Op sommige punten verschillen de kandidaten niet erg veel van elkaar, maar door een accent-verlegging weten ze dan winst te behalen. Om zijn opponent Trump tegenstand te bieden met zijn muur langs de Mexicaanse grens, zal Hillary met immigratiehervormingen komen, naast bescherming van de grenzen en nationale veiligheid, maar dan met een humaan gezicht.
Campagne-issues
Clinton wil de inkomensongelijkheid terugdringen door middel van hogere belastingen op de rijken; o.a. een toeslag van 4% op inkomens meer dan $5m. Bij Trump zou de 1% van de topinkomens – volgens de Tax foundation – hun inkomen zien verhogen, terwijl de lagere klasse een opwaardering van slechts 1,9% krijgt. Op het gebied van werkloosheidsbestrijding wil Trump 25 miljoen banen in 10 jaar scheppen, door o.a. de vennootschapsbelasting van 35% naar 15% te verlagen. Clinton wil meer banen creëren door meer te investeren in de geavanceerde productie-industrie, technologie, energie en kleine bedrijven. Op het punt van immigratie heeft Trump zijn eis om de 11 miljoen ongedocumenteerde migranten te deporteren laten vallen. Tijdens haar eerste 100 dagen in functie wil Clinton gezinshereniging bereiken en miljoenen werknemers vanuit de informele sector terugbrengen in de formele economie. Op het vlak van het buitenlands beleid zijn beide kandidaten gefocust op de situatie in het Midden-Oosten en met name in Syrië en de bestrijding van IS. Alleen wil Trump de bondgenoten laten betalen voor de genoten bescherming van de VS en meent dat de NATO een actievere rol moet spelen in de bestrijding van terrorisme. Trump is tegen het Trans-Pacific partnerschap (TPP) en zal reeds ondertekende pacten, zoals de Noord-Amerika Free Trade Agreement (Nafta) heropenen, teneinde de eigen industrie tegen China en Mexico te beschermen. Clinton neigt de kant van Trump op te gaan door zich tegen de TPP en de Centraal-Amerikaanse Free Trade Agreement te verzetten.
Framing
Sedert de presidentsverkiezingen in 1981 van Ronald Reagen zagen we dat de media een cruciale rol speelden bij de verkiezingsuitslag. Bekend is dat politici vaker de feiten omdraaien, een leugentje vertellen of zelfs schizofreen zijn. In deze verkiezingsstrijd zijn nog nooit eerder door een Republikeinse kandidaat zoveel leugens verteld, maar het gewone volk merkt er weinig van. Zowel Clinton als Trump maken gebruik van framing, een nieuw instrument om de beeldvorming te beïnvloeden en jezelf goed op de kaart te zetten. Framing is niets anders dan door beelden en het gebruik van tekst de werkelijkheid een andere lading of betekenis te geven. Voorbeeld: Trump bezoekt de Mexicaanse president en steekt daarna een verhaal af dat Mexicanen criminelen zijn die slachtoffers (Amerikanen) verkrachten, dat hij (Trump) als president de muur zal bouwen en zelfs beweert dat hij deze kwesties met president Enrique Peña Nieto besprak.
De slogan Make America Great Again garandeert dat Trump de VS uit de crisis zal helpen, maar uiteraard als succesvolle vastgoedmagnaat. Met een dergelijk knipoogje worden werklozen en kiezers in de steden, waarvan de industrie is verplaatst naar China en andere lagelonenlanden, op hun wenken bediend. Uit onderzoek is gebleken dat mensen hun uiteindelijke keuzes bepaald worden door een bepaalde context. In tijden van economische groei, is men geneigd risico’s te mijden. In tijden van economische malaise, accepteren ze meestal meer risico’s. Trump is juist razend populair geworden door deze frame They’re smart – and we’re stupid, waarmee hij niet alleen de lagere klasse aanspreekt maar tegelijk laat zien dat het een strijd is tussen de VS en overige landen die voordeel hebben genoten uit allerlei handelsakkoorden en verdragen.
Ook het campagneteam van Hillary maakte veelvuldig gebruik van framing om haar kandidaat zo goed mogelijk te doen voorkomen. Clinton gebruikte in de voorverkiezingen en tijdens de presidentiële race diverse slogans als, Hillary For America (vrouwelijke president), Fighting for us (gericht op immigranten), I’m With Her (solidair met Clinton) en Stronger Together (eensgezindheid). Maar ook Clinton weet dat ze niet alle beloftes kan nakomen en bovendien is een deel van de blanke kiezers, sinds het aantreden van Obama, van de partij vervreemd. Tegenwoordig zijn de campagnes zo geraffineerd en geperfectioneerd van aard, dat iedere dag het Clinton campagneteam persberichten doet uitgaan welke issues er op die dag, de komende dagen en de week daarop in de verschillende media verschijnen. Ondanks een zo geavanceerd systeem van campagne voeren, wisten de media niet in te zoomen op het waarom dat Donald Trump als conservatieve kandidaat zo anti-establishment is. Met zijn aanval op Wall street – amper twee dagen voor de verkiezing – is het overduidelijk dat hij de regerende elite wenst te vervangen door een elitegroep die gelieerd is aan de vastgoedmagnaat en hierbij goed gebruik maakt van een soort Berlusconi-aanpak.
Effectief taalgebruik
Bij het voeren van campagnes is het hanteren van een taalgebruik voor de kiezersgroep zeer belangrijk. Het gaat erom dat de boodschap bij de individuele kiezer overkomt en dat men besluit op de kandidaat te stemmen. Daartoe moet men hem eerst zien te overtuigen van je gelijk – en kun je zelfs een negatieve berichtgeving omzeilen – want daar gelooft men in: in de woorden van zijn uitverkoren presidentskandidaat. Maar dan moet je niet met een Harvard-taal komen aanzetten; nee het moet in simpele bewoordingen die impact maken. De macht van het woord zit in het feit dat het een indruk achterlaat, het brein manipuleert en weifelaars over de streep haalt. Opvallend is dat Hillary tijdens haar toespraken de we-vorm hanteert: We can build this nation again en zich opwerpt als een moeder van de natie. Door dat we-perspectief te gebruiken appelleert ze aan de saamhorigheid van de diverse culturen en het verlangen van degenen die voor het eerst gaan stemmen dat ze ook meetellen.
Bij Trump is het meer de ik-vorm: ‘I will build that wall’ en presenteert zichzelf als een redder van de natie, een held die alle problemen gaat oplossen. Door de ik-vorm te hanteren, beoogt hij een rechtstreeks contact met de kiezer te leggen en gaat als het ware een dialoog met hen aan. In de laatste twee weken van de campagne zie je het omgekeerde: Clinton hanteert de ik-vorm als het ware dat ze reeds als president gekozen is en Trump het we-perspectief in de zin van help mij om alsnog president te worden. Men kan kritiek hebben op de taal die Trump gebruikt, maar moet daarbij niet vergeten dat dit de taal is die door de ‘blue-collars’ wordt begrepen. Anders is het bij de tv-debatten, als die tussen J.F. Kennedy en R. Nixon destijds, waar steevast kijkers de ontspannen ogende kandidaat als de winnaar aanwijst. Bij toepassing van deze gouden regel, is het Clinton die hiervan in de peilingen profijt heeft. Trump interrumpeerde zijn tegenstander continu en wekte onnodige irritaties bij de kijkers. Dit geldt zeker voor sommige van zijn uitspraken over vrouwen, abortus, latino’s en afro-amerikanen. Dat er grove bewoordingen werden gebruikt is voor zijn achterban niet belangrijk; het gaat er om dat hij zich als ‘macho’, als anti-establishment toont en zich tegen alle politieke correctheid verzet. De uitspraken van Trump resoneerden in dit opzicht goed bij de lagergeschoolden, die in de gedigitaliseerde economie hun baan in de kool-, staal- en landbouwindustrie zagen verdwijnen. Zowel Trump als Clinton weten dat beiden alleen een meerderheid kunnen behalen, als ze ook de groep vrouwen, afro-amerikanen en studenten tot hun kiezersgroep kunnen rekenen. Het is nog onzeker of de afro-amerikanen, gesteund door de Black Lives Matter-beweging, naar de stembus zullen gaan; zij vormen voor Hillary Clinton een probleem. Men is nooit vergeten dat het Bill Clinton was die in de bijstand ingreep en voornamelijk ongehuwde (tiener)moeders trof. Het draait om de state of the mind: wat heeft de zittende regering qua gevoerd beleid bereikt en wat beloven de beide presidentskandidaten en moeten we daarin geloven?
.
Buitenlands beleid
Niet eens tijdens de hoogtijdagen van de Koude Oorlog ging president Richard Nixon met zijn ambstgenoot Leonid Brezjnev om. Nixon gaf Brezjnev bij zijn bezoek aan Moskou in mei 1972 een Cadillac cadeau, wellicht volgestopt met allerlei technische snufjes die tevens als afluisterapparatuur dienden. Echter dit was een gebaar van de Amerikanen om de ondertekening van de wapenbeheersingsakkoorden veilig te stellen. Als Republikeinse president had Nixon wel ervoor gezorgd dat er een opening naar China kwam en de detente met de Sovjet-Unie in stand werd gehouden. Met de mislukte reddingsoperatie in 1980 van het Amerikaanse ambassadepersoneel in Teheran, riskeerde Jimmy Carter een confrontatie met Iran. Hij slaagde er wel in om het Panamakanaal aan Panama terug te geven en Anwar Sadat en Menachem Begin bij elkaar te brengen om een vredesakkoord tussen Egypte en Israël te sluiten.
Ronald Reagan, die dreigde de rode knop in te drukken, zorgde ervoor dat zijn relatie met Michael Gorbatsjov in 1989 een einde markeerde van de Koude Oorlog. Met George Bush kwam een kentering toen hij in februari 1991 Irak de oorlog verklaarde, teneinde de oliebelangen in Koeweit veilig te stellen. Het belangrijkste wapenfeit van Bill Clinton was de ondertekening van het verdrag van Dayton (1995) dat de oorlog in Joegoslavië beëindigde. Met het nieuwe millennium kregen zowel G.W. Bush (2001-2009) als Barack Obama (2009-2016) te maken met het internationaal terrorisme en de bestrijding van Bin Laden en ISIS.
Alles draaide om de (on)nodige spanningen bij de tegenpartij te verzachten om de bilaterale-betrekkingen in een goede sfeer te houden. Ook in die tijd ging het om framing, maar dat ging soms gepaard met de vuist op tafel slaan of met het dreigen met economische sancties. Zo werd het diplomatieke spel gespeeld, zonder al te veel kabaal en minimaal geruis in de media. Bij Donald Trump lijkt het alsof hij met iedereen oorlog wil voeren en hij vergeet daarbij de rol van de zgn. middle-powers in het Midden-Oosten, Azië en Latijns-Amerika. Er is geen plek meer voor een machtige VS en men moet meer rekening houden met de vorming en verschuiving van machtsblokken.
.
Resumé
Met Trump aan de macht gaan we op het gebied van de internationale betrekkingen tussen staten onzekere tijden tegemoet. Uit de tijd dat ik colleges internationale betrekkingen volgde, herinnerde ik mij dat juist de Democraten oorlogszuchtig zijn en dat doet mij beseffen dat Trump een isolationalist en Clinton een realist is. Nadat negen dagen voor de verkiezingen nieuwe emails van Clinton werden ontdekt, wisten we niet wat de FBI van plan is met deze nieuwe vondst en of er zwaarwegende strafbare feiten zijn gepleegd of het veiligheidsbelang in gevaar is gebracht. Of men er op uit is op een eventuele afzettingsprocedure zoals destijds in de Watergate-zaak. Om twee dagen voor de verkiezingen het Congres te rapporteren dat er niets onrechtmatig heeft plaatsgevonden, terwijl al miljoenen kiezers hun stem hebben uitgebracht, heeft de FBI de verkiezingen proberen te beïnvloeden en zich als instituut kwetsbaar gemaakt. Een ding staat vast: na deze verkiezingen worden de raciale tegenstellingen tussen de Latino’s en Afro-Amerikanen – anders dan bij de verkiezingsstrijd van R. Kennedy in 1968 – thans aangevuld met moslims verscherpt en het institutioneel racisme zal als een kankergezwel lange tijd blijven groeien. Een presidentskandidaat die alle gedragsregels en diplomatieke taal naast zich neerlegt is het presidentsambt niet waardig. Hoe dan ook de verkiezingsuitslag op 8 november toont het ware gezicht van de Amerikaan.
Almere, 1-11-2016
RSS
Facebook
Twitter
