Feiten en fictie, een ander voorbeeld
door Els Moor
De combinatie van feiten en fictie is de kracht van het boek Jelaya van Diederik Samwel. Fictie die uiteraard feilloos past binnen de beschreven werkelijkheid. Zulke boeken zijn belangrijk voor Suriname in het huidige ontwikkelingsstadium van literatuur en de band ermee van het lezerspubliek. Jongeren gaan meer lezen en ook schrijven. Dat laatste ondervonden we bij de schrijfwedstrijden voor jongeren die er de laatste tijd geweest zijn. Ze durven te schrijven over actuele huidige problemen, zoals seksueel misbruik en criminaliteit. De jeugd weet nog weinig van de recente geschiedenis van ons land, zeg maar vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw. Diederik Samwel laat daar wel veel van zien, tot zelfs de huidige problematiek omtrent het proces over de gebeurtenissen van december 1982 en de recente amnestiewet.
Jelaya is geschreven vanuit het perspectief van een buitenlander die enige jaren in Suriname gewoond heeft en alles van het land goed in zich heeft opgenomen. Surinaamse schrijvers hebben ook boeken geschreven die feiten en fictie verbinden, waardoor ze de lezers niet alleen informatie verschaffen maar ze zich ook laten inleven in situaties van toen. Dan blijft informatie vaak ook beter hangen! Met name voor jongeren – die in het algemeen weinig weten van de recente geschiedenis – is dat prima.
Cynthia Mc Leod is in dezen een voorbeeld met haar roman ‘… die revolutie niet begrepen!’. In 2005 is het boek uitgekomen bij Conserve en in 2010 als ‘Suriboek’. Dat laatste bevat behalve de tekst van de roman veel foto’s van die tijd welke de sfeer van die dictatoriale periode goed weergeven, ook van krantenpagina’s met nieuws, advertenties, enzovoort. Het is dan ook een geheel geworden dat een goed beeld geeft van die tijd. Cynthia Mc Leod was in de beginjaren tachtig, net als de hoofdpersoon in haar roman, lerares aan een vos-school. Die ervaringen, problemen waarmee leerkrachten van jongeren geconfronteerd werden in verband met de politieke situatie, zitten ook in het verhaal.
In ‘… die revolutue niet begrepen!’ speelt het dilemma van een moeder met een zoon die deel uitmaakt van het Nationaal Leger in de tijd van bevelhebber Bouterse. De jongen doet het uitstekend in het leger. Aanvankelijk is de moeder daar heel blij mee, maar in de tijd van de Decembermoorden bezorgt hij z’n moeder grote frustraties. Mc Leod laat in deze roman zien hoe het leven van een doorsnee Surinamer in die tijd was. Enerzijds ging het leven gewoon door, anderzijds was er veel angst, gebrek aan van alles en velen voelden een grote behoefte om zich op te sluiten binnen de vertrouwde kring van familie en vrienden.
Feiten en fictie die ook de jongeren van vandaag zeker zullen aanspreken. Cynthia weet zich immers goed in te leven in haar personages en er zitten veel eigen ervaringen bij.
We geven deze roman als een voorbeeld van een echte ‘Surinaamse roman’, vanuit het perspectief van een Surinaamse auteur die dicht op die werkelijkheid zat.
RSS
Facebook
Twitter
