Eric Jagdews proefschrift werd richtinggevend boek voor Agir Axwijk
Rubriek Belezen Leven, de Ware Tijd, 12 juli 2024
Mijn naam is Agir Axwijk. Ik ben alumni [alumnus] van de bachelor Geschiedenis aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname. Het boek dat mij het meest heeft aangesproken, is zonder twijfel Vrede te midden van oorlog in Suriname: Inheemsen, Europeanen, Marrons en vredesverdragen 1667-1863 van de Surinaamse historicus Eric Jagdew.
Dr. Jagdew was mijn docent en heeft een grote invloed gehad op mijn kijk op de Surinaamse geschiedenis. Hij is zeer professioneel en waardeert sterke meningen over historische onderwerpen. Toen ik hoorde dat hij zijn proefschrift over verzet en de verschillende vredesverdragen had gepubliceerd, wilde ik het boek onmiddellijk kopen. Omdat ik nog student was, moest ik eerst sparen, maar de historicus Jerome Egger, tevens richtingscoördinator van de studierichting Geschiedenis, kocht het voor mij als cadeau. Hij zag hoe geïnteresseerd ik was in dit boek, en daarvoor ben ik nog steeds dankbaar.
In het laatste jaar van mijn opleiding heb ik een mondeling tentamen afgelegd. Meestal lezen we dan over het onderwerp dat we voor onze bachelor thesis hebben gekozen. We mochten boeken kiezen uit een literatuurlijst en één van mijn keuzes was het boek van Dr. Jagdew. Toen ik de tentamenruimte binnen ging, waren zowel Dhr. Egger als Dr. Jagdew aanwezig om het tentamen af te nemen. Ik kreeg de unieke kans om vragen te stellen aan de auteur over zijn eigen werk, wat mij een breder inzicht gaf in de denkwijze van Dr. Jagdew.
Maar het is niet alleen de invloed van de docent en het tentamen die mijn waardering voor dit boek bepalen. Dit boek is één van de weinige Surinaamse academische werken die zo gedetailleerd ingaan op de conflicten, opstanden en vredesverdragen tussen de Inheemsen, de Marrons en de koloniale overheid.
Het boek begint met de academische indeling, zoals vraagstelling en theoretisch kader. In hoofdstuk twee behandelt de auteur de kolonisatie van Suriname en de Indiaanse oorlog. De gebeurtenissen zijn academisch geschreven, met wat jargon (vaktaal) maar toch helder door de verhalende stijl. Dit hoofdstuk beschrijft ook de eerste vrede tussen de Inheemsen en de koloniale overheid. Hoofdstukken drie tot en met zes gaan over de vredesverdragen tussen de Marrons en de koloniale overheid. De onderhandelingen worden gedetailleerd beschreven, waardoor je inzicht krijgt in de denkwereld van zowel de Marrons als de koloniale bestuurders. Je leest hoe de verschillende Marrongroepen onderhandelden.
Hoofdstuk zeven behandelt de Boni-oorlogen en waarom er geen vrede werd gesloten met deze groepen. Ook lees je hoe eerdere vredesverdragen werden gebruikt tijdens de Boni-oorlogen. Het laatste hoofdstuk gaat over de hernieuwde vredesverdragen in de 19e eeuw, inclusief de vrede met het kamp van verzetsstrijder Broos. Hieruit blijkt wel de blijvende impact van de vredesverdragen uit de 18e eeuw op de relaties tussen de koloniale overheid en de Marrons, ook in de 19e eeuw.
Dr. Jagdew heeft veel gebruikgemaakt van primaire bronnen, zoals archiefstukken, waardoor hij in detail kon treden over de gebeurtenissen. Namen van inheemse en Marron verzetsstrijders komen uitgebreid aan bod. Dit boek is academisch geschreven en getuigt van grondig historisch onderzoek. Ik raad dit boek aan elke Surinamer aan die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Suriname en meer wil weten over verzet, onderhandelingen en oorlog in onze historie.
In de rubriek Belezen leven komt steeds een bepaald boek aan bod dat formatief geweest is voor onze denkwijzen en ons handelen. Een boek dat ons gevormd heeft en sturend is geweest voor onze verdere levensweg, maar ook voor de verdere literatuur – zij het fictie of non-fictie,
Agir kiest een boek dat voor hem bepalend is geweest. Voor zijn scriptie heeft hij De rol van “Kommando Negers” in de plantagekolonie Suriname, 1667-1863 onderzocht. Deze bachelorscriptie is niet gepubliceerd, maar kan wel worden ingezien in de bibliotheek van de Universiteit van Suriname. De collectie van de bibliotheek kunt u inzien op: https://ub.uvs.edu/
De aanwezige boeken zijn ontsloten en als u ze wilt lezen kunt u de biep bezoeken en de titels opvragen. Dit geldt voor alle scripties die op de universiteit zijn geschreven. Ook is een deel van de werkstukken van de studenten van het Instituut voor de opleiding van Leerkrachten (IOL) te bekijken.
Om de promotie van Dr. Eric Jagdew weer voor de geest te halen, en de inhoud van zijn werk voor het voetlicht te brengen, geven we hier een link naar een stuk van Christien Samson uit 2015.
Het is alweer 10 jaar geleden, maar de studie is nog onverminderd actueel. Zeker met alle uitspraken die er nu worden gedaan in het licht van de slavernijreparaties. We moeten onderzoek doen in Suriname, vanuit Surinaams perspectief. Maar dat betekent niet dat we zaken die we minder prettig vinden, maar wel zijn gedocumenteerd zijn, onder het tapijt moeten vegen. Geschiedenis is geschiedenis, alle feiten.
[Hilde Neus – de Ware Tijd Literair, 12 juli 2024 rubriek Belezen Leven]