Elisabeth Maria Post: Ideologisch haar tijd vooruit
door Bert Paasman
Elisabeth Maria Post heeft niet zo’n avontuurlijk leven achter de rug en was als schrijfster bij lange na niet zo populair als Betje Wolff en Aagje Deken. Ze was, zelfs niet zo bekend als Hiëronymus van Alphen of Rhijnvis Feith, maar verdient een herwaardering vanwege haar bijzondere denkbeelden die haar tijd ver vooruit waren. Zo spreekt ze zich als eerste vrouw in de Republiek keihard uit tegen slavenhandel en slavernij, ze stelt ze zich ruimtereizen voor door het heelal en beschouwt vrouwvriendschappen als minstens zo waardevol en meestal duurzamer dan die tussen vrouwen en mannen.
Ondanks haar bekendheid met allerlei adellijke families keerde ze zich tegen de plezierjacht. Ze was de eerste schrijfster die een beschrijving geeft van de samenleving van de Indianen, de oorspronkelijke bewoners van Amerika. Haar natuurbeschrijvingen zijn voor het eerst in de Nederlandse literatuur realistisch, ze breekt met de pastorale en met de mythologische traditie. Ze propageert nieuwe ideeën over verzorging en opvoeding van jonge kinderen. In haar gedichten varieert ze metra, strofenvormen en heeft ze zowel rijmende als rijmloze gedichten. Die vrije vormen en vrije denkbeelden doen heel modern aan.
De wisselende fortuin
Elisabeth Maria Post werd op 22 november 1755 in Utrecht geboren. Haar ouders behoorden tot de hogere burgerij; haar vader bezat een suikerraffinaderij en bekleedde enkele functies in het stadsbestuur. Haar broers bezochten de Latijnse school en gingen daarna studeren.
Lees hier verder op literatuurgeschiedenis.org, 20 augustus 2024