Eet een boek!
door Joost Nijsen
Dit wordt een oproep aan de CPNB. Ik kan Eppo, de Herr Direktor, natuurlijk even bellen, maar dan kunt u niet meeluisteren. Dus langs deze openbare weg het volgende.
Het boekenvak gaat door de zwaarste crisis die ik me kan heugen, en ik ga al dertig jaar mee. (Als mens zelfs al langer.) De oorzaak schuilt in de economische crisis maar ook in andere ontwikkelingen, zoals veranderingen in lees- en koopgedrag en vrijetijdsbesteding.
Helder lijkt me dat het boek aan populariteit heeft ingeboet. Mensen geven ondanks de recessie wel geld uit aan dvd’s van tv-series, pepernoten en wintersport maar veel minder aan boeken. Over de krimp van de boekenmarkt zijn schrille cijfers beschikbaar.
Is dan niet het eerste wat we moeten doen als boekenbranche, de aantrekkelijkheid van boeken onder de aandacht te brengen? De CPNB als propaganda-instituut focust onvermoeibaar op deelgebieden, zoals Boekenweek, thrillers, kinderboeken, kookboeken, poëzie, boekenbonnen, eindejaarsacties… Maar is het niet hoog tijd dat we, heel ouderwets en eenvoudig, eerst en vooral weer collectieve campagne gaan bedrijven voor het boek als zodanig? ‘Geef eens een bloemetje cadeau’, maar dan voor boeken? ‘Snoep verstandig, eet een appel’, maar dan voor boeken lezen en boeken kopen? Om tegenwicht te bieden tegen de andere vrijetijdsbestedingen?
Cruciaal daarbij is de uitvoering. Elke vorm van oubolligheid zou negatieve vooroordelen bevestigen. Ook moralisme dient voorkomen (‘ontwikkelt uw geest en leest!’). Populisme is evenmin aan te bevelen. Dus geen gelikte beelden van mooie Bekende Nederlanders die met een boek op de bank liggen, van wie iedereen weet dat ze alleen een boek in handen namen omdat ze voor de commercial betaald werden, dan wel hun imago willen opkrikken.
Dat kan allemaal veel verleidelijker. Ik heb al eens het visioen opgeroepen van een slowfoodbeweging voor lezen: zoals slowfood positief heeft aangezet tot heel lekker en gezond en ontspannen koken en eten, zo zou de Nederlander (in ons land is de boekencrisis misschien wel het meest nijpend van alle westerse landen) onder de aandacht gebracht moeten worden dat lezen geen vervelende plicht is, geen huiswerk, maar een ideale manier om in jachtige tijden de tijd even stil te zetten, waarbij je tegelijkertijd geïnspireerd wordt en geïnformeerd. Boeken zijn fijn en goed en aangenaam voor jezelf, en voor je naasten.
Een hele goede copywriter, als lid van een heel slim reclameteam, zou dat gevoel kunnen vangen in woorden en beelden die raak zijn en lang blijven hangen. Ik wil best pro deo in een werkgroep die die collectieve campagne gestalte moet geven. Want er staat veel op het spel, nu het boek en het boekenvak al zo veel jaren zo negatief in het nieuws zijn.
Buig dat eens om, vertrouw op de aanhoudende potentie van boeken om mensen iets heel moois te brengen. Verleid. Overtuig. Creëer het beeld dat een leven zonder geregeld lekker een boek te lezen een armoedig leven is, een saai leven, een jakkerend leven. Dat het ook spotgoedkoop is, zelfs als je niet illegaal downloadt maar gewoon wat tientjes uitgeeft voor veel meer uren dan je voor datzelfde geld in de bioscoop kunt zitten. Eventueel ook dat je met de boeken in je woning kunt laten zien wie je bent.
Ik geef hier maar even wat ruwe contouren. Maar dat ons vak weer op de bres moet gaan staan voor het product dat ons tot dit vak verleidde – dat lijkt me zonneklaar.
Aan de slag.
[van de blog van Uitgeverij Podium, 25-11-2013]
Joost Nijsen is uitgever van uitgeverij Podium.
RSS
Facebook
Twitter
