Een vrouw met verschillende interesses – Leren van geschiedenis 55
door Hilde Neus
Ondanks dat we weten dat vrouwen vaak goed zijn in multitasking, heeft de geschiedschrijving nog maar weinig aandacht besteed aan de vele vrouwen die allerlei activiteiten op zich hebben genomen buiten de traditionele rol van huisvrouw om. Ook in het huidige Suriname zijn er dames die allerlei taken vervullen, en je vraagt je soms af waar ze de tijd vandaan halen. Naast het feit dat ze vaak ook nog over verschillende talenten beschikken. Kijk maar even om u heen, en u zult er zo een aantal tegenkomen.
Informatie via via
Tijdens de rondleiding door Fort Zeelandia recentelijk, vertelde een gast me dat ze een heel leuk museum had bezocht in Oxford, Engeland; de Pitt Rivers collectie. Ik meteen googelen natuurlijk, en kijken of ze Surinaamse objecten in hun verzameling hebben ondergebracht (https://www.prm.ox.ac.uk/). Het museum lijkt één grote wirwar van allerlei voorwerpen van over de gehele wereld, verzameld door de man zelf naar wie het museum is vernoemd. Of geschonken, dus verkregen middels donaties van andere collectioneurs. Van Surinaamse origine zijn er 336 zaken, waarvan er 77 afkomstig zijn van de Marrons (Aukaans) en de overige van Inheemsen, bijeengebracht in de jaren ‘60-‘70 en goed beschreven. Wat mij opviel waren enkele objecten, waaronder 1 muziekinstrument en twee kalebaslepels van de Aukaners. Opmerkelijk, vanwege de dame die ze aan het museum geschonken heeft in 1917; mevrouw Beatrice Braithwaite Batty.
Een schrijfster van boeken
Wanneer we wat meer achtergrond van deze dame willen achterhalen, blijkt zij diverse boeken te hebben geschreven, die zeker als bron voor onderzoek in Suriname van belang kunnen zijn.
Beatrice (1833–1933) werd in Londen geboren als oudste dochter van de klerk en literaire redacteur, schrijver en poëet Henry Stebbing. Ze werd als kind geplaatst op een kostschool van de Evangelische Broedergemeente in Neuwied, Rijnland (Zwarte Woud), en deze ervaringen waren de basis voor haar eerste boek, An English Girl’s Account of a Moravian Settlement (1858). Moravische kostscholen stonden toentertijd heel goed aangeschreven bij de Engelse elite. In 1860 trouwde ze met Robert Braithwaite Batty en vertrok met hem naar India om missiewerk te doen. Hij stierf aan dysenterie en zij keerde terug naar Engeland. Ook in deze periode vond ze inspiratie voor een boek. Interessant voor ons omdat zij (door de ogen van een Britse vrouw) de samenleving in India beschouwd. Deze titel, Effie and her Aya en veel andere werken van haar zijn op google.books te vinden.
The Mill in the Valley: A Tale of German Rural Life. 1859.
Truth Answers Best: or, Jean and Nicolette. 1860.
The Apostle of the Alps: A Tale. 1863.
Little Tija: or, A New Name. 1870.
Effie and her Ayah: or, The Faithful Monkey and his Little White Mistress. 1873.
Matzchen and his Mistresses: A True Story. 1881.
Ernest Dacent: or, The Purpose Fulfilled. 1886.
Stories of my Pets: Tales of Birds, Beasts, and Reptiles. 1886.
Passages in the Life of an Undergraduate. 1887.
The Life and Adventures of a Very Little Monkey and Other Tales. 1888.
Verder was Beatrice redactrice van Coral magazine en schreef brieven naar John Horden, de eerste Anglicaanse Bisschop van Moosonee in Canada. In 1893 publiceerde ze een boek waarin deze brieven zijn vervat: Amongst the Indians and Eskimo. Vanaf 1892 woonde ze aan de Crick Road in Oxford en bezocht vele leesclubs en salons. Ook was ze fervent lid van de Oxford University Anthropology Society. Vandaar dat veel objecten, verzameld tijdens haar reizen, in het Pitt Rivers werden gedeponeerd. Zoals de objecten uit Suriname, waarvan we niet weten hoe ze in het bezit van Beatrice terecht kwamen. Er is niet opgetekend dat ze ooit hier is geweest. Beatrice werd honderd jaar oud.
Nog steeds een Surinaams link
De huidige directrice van het Pitt Rivers is Laura Van Broekhoven. En ook zij heeft een band met Suriname. Zij was betrokken bij de beschrijving van de Penardcollectie van 2012–2017. Er is toen een project uitgevoerd: ‘The Penard Carib Shamanic Encyclopaedia: On Sacrecy and Secrecy’, samen met de Vereniging van Dorpshoofden, Paramaribo Suriname; het Rijksmuseum van Volkenkunde en de Universiteit Leiden.
Een publicatie van haar die u gratis kunt downloaden (https://www.sidestone.com/books/sharing-knowledge-and-cultural-heritage) en inzien is: Sharing Knowledge and Cultural Heritage: First Nations van de Americas, 2010.