blog | werkgroep caraïbische letteren

Een verslag van de Trefossa-avond 2023

door Hilde Neus

Op 13 januari 2023 is de Trefossa- avond, de veertiende alweer, gehouden in de aula van Self Reliance, het oude Towertheater. De Henri Frans de Ziel Stichting presenteerde een lijvig programma met als hoofdmoot wederom literatuur.

Trefossa

Duncan Brunings opende de avond met een prachtige weergave van ons volkslied – waarvan de tekst is geschreven door Trefossa. Normaliter zingen we uit volle borst mee,  maar deze keer bleven we stil om te luisteren naar die prachtige stem. En er werd vervolgens niet geklapt, precies zoals het hoort, want na het volkslied klap je niet. Overigens zong Brunings ook ‘Wan Tru powema’ van Trefossa en later op de avond het geliefde ‘Wi kondre tru’.

Veelheid aan cultuur

Presentatrice van de avond, Angela Salmo, kondigde na het volkslied vier woordkunstenaars aan, die de veeltaligheid van Suriname vertegenwoordigden. Radjen Baldew sprak een Sarnamitekst uit, met een (eigenlijk onnodige) vertaling in het Nederlands. Felu Egbert vertrouwde op zijn eigen Marronkracht. Koloku sprak in het Sranan, wat voor de hele zaal prima te volgen was. Leoni Katidjo, in passende klederdracht, doorspekte haar gedicht in het Javaans-Surinaams met hier en daar een woord Nederlands. Het is mooi om te zien hoe indrukwekkend poëzie kan zijn, zelfs als je niet alles verstaat.

Henny de Ziel werd voor het voetlicht gehaald door zijn nicht. En de voorzitter van de stichting, Johan Roozer, begroette het publiek. Wat extra tijd ging deze maal naar zaken uit het verleden, zoals het In Memoriam van Hein Eersel, dat werd uitgesproken door Carlo Jadnanansing. Ook Hans Breeveld deed een duit in het zakje met het dankwoord. En na de lezing was er een korte presentatie van de gedrukte versie van de lezing van vorig jaar, die we vanwege covid via internet moesten volgen. Deze werd verzorgd door dr. ir. Albert Adama en was getiteld: ‘Chaos van de Vrijheid’. De auteur stelt dat vrijheid geen vrijblijvendheid is en dat die discipline vergt. In het huidige tijdperk hebben wij ook de verantwoordelijkheid om de vrijheid van meningsuiting op positieve wijze aan te wenden.

Trefossa-lezing

De kern van de avond was de veertiende Trefossa-lezing, verzorgd door Roy Reiger, fiscalist. We citeren de tekst op de uitnodiging voor deze avond: ‘Suriname heeft vanwege haar demografische samenstelling een onuitputtelijke culturele potentie, die door gebrek aan onder andere financiën onvoldoende wordt benut. Inzet van de lezing is dat, willen wij als samenleving van onze bijzondere kust- en cultuuruitingen genieten, wij voor het behoud daarvan en de verdere ontwikkeling samen zullen moeten betalen. Het rendement van het ‘samen betalen’, of anders gezegd, ‘samen investeren’, zal er ook toe moeten leiden dat we aan onze kunst en cultuur (meer) geld moeten gaan verdienen. Geld wat weer nodig is om behoud en verdere ontwikkeling te financieren. De uitdaging voor ons allen is dus: ‘Samen van kunst en cultuur genieten en samen betalen.’

Waar het grotendeels op neerkwam in deze energieke lezing was, dat er vooral in het belastingsysteem ruimte gemaakt moet worden om zaken voor de kunst- en cultuurwereld beter te regelen. En daar hebben vele instituten ervaring mee; zodra er iets wordt georganiseerd, moeten er kaartjes worden verkocht. En dan komt de belastingdienst langs om zijn deel te claimen. Het gevolg is dat toegang voor activiteiten onbetaalbaar wordt voor grote groepen van het Surinaamse publiek, of dat het instituut maar geen activiteiten meer organiseert en in de neerwaartse financiële spiraal terechtkomt. Met alle gevolgen van dien, zoals onvoldoende fondsen voor onderhoud van het gebouw, enzovoorts.

Reiger gaf als inspirerend voorbeeld het Elisabeth Samsonhuis dat door een stichting onder leiding van Cynthia McLeod momenteel wordt gerestaureerd. Reiger vond het PR-verhaal goed en prees het verkooppraatje van de stichting. Daarmee moet wel in ogenschouw worden genomen dat er veel geld uit Nederland erin wordt gepompt. Daar heeft Reiger verder geen moeite mee, maar we moeten niet bedelen. Met trots opgeheven hoofd ons erfgoed aanprijzen, om zo fondsen te genereren. Naar voorbeelden vanuit Curaçao en Nederland kunnen we het beter aanpakken, volgens Reiger. Denk dan: ja, maar daar is wel geld. Goed, daar ging het dan ook om in deze presentatie. Hoe de cultuursector financieel rendabeler te maken.

De Trefossa- cultuurprijs

Deze prijs werd in 2023 wederom uitgereikt aan een Surinamer die minimaal drie jaar actief is geweest op het gebied van de productie van literatuur, poëzie of proza en daarin uitzonderlijke prestaties heeft geleverd. Deze maal ging de prijs naar de dichter Sombra. De laudatio werd uitgesproken door Hilde Neus.      

[uit dWT Online, 1 februari 2023] 

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter