blog | werkgroep caraïbische letteren

Een land zonder grenzen

Journalist Nir Baram luistert naar de mensen in de frontlinie van het Israëlisch-Palestijns conflict en denkt na over hun verhalen. Zijn boek Een land zonder grenzen geeft een recente kijk op het conflict.

door Jerry Dewnarain

Nir Baram werd in 1976 geboren in een politiek gezin in Jeruzalem. Zijn grootvader en vader waren beiden ministers in regeringen van de Israëlische Labour Party. Hij heeft gewerkt als journalist voor de krant Harretz en als redacteur van non-fictieboeken en klassieke romans. Baram is ook een pleitbezorger voor gelijke rechten voor Palestijnen. Hij begon met het publiceren van fictie toen hij in de twintig was en is de auteur van The Remaker of Dreams (2006), Good People (2010) en World Shadow (2013). Zijn romans zijn vertaald in 13 talen, waren bestsellers in Israël en in verschillende landen en kregen lovende kritieken over de hele wereld. In 2016 verscheen zijn non-fictie bestsellerboek, A land without Borders (Nederlandse vertaling: Een land zonder grenzen), waarin hij zijn eenjarige reis naar de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem beschrijft. 

Een land zonder grenzen geeft een recente kijk op het Israëlisch-Palestijns conflict. Journalist Nir Baram herschrijft niet de geschiedenis die wij al kennen over dit conflict dat maar voortsleept. Hij draagt ook geen oplossingen aan. Hij doet iets wat meerwaarde heeft: hij luistert naar de mensen in de frontlinie van het conflict en denkt na over hun verhalen. 

‘Ik begon deze reis om erachter te komen hoe het land waar ik al mijn hele leven woon en waar ik de rest van mijn leven zal blijven wonen (althans, zoals de plannen er momenteel uitzien), er echt uitziet. Van kinds af aan worden we gebombardeerd met beelden, kaarten en artikelen over het Israëlisch-Palestijnse conflict. We horen over ongelijkheid, over doden, over onrecht in Djenien, Ramalla of bij het checkpoint Qalandia, en meestal zijn we geschokt. De meeste Israëli’s, en misschien ook de meeste mensen in de wereld, zijn tot de slotsom gekomen dat er geen kans bestaat om het conflict op te lossen. In de afgelopen jaren zijn de shock, apathie en wanhoop oud nieuws in het publieke debat in Israël en in de wereld. Het lijkt alsof alles al is gezegd. Maar het verbazingwekkende in dit alles is de manier waarop de overgrote meerderheid van de Israëli’s (en de mensen in de wereld) over het conflict praten sinds ze oud genoeg zijn om een eigen mening te hebben, en ondertussen geen flauw idee hebben hoe het leven op de Westelijke Jordaanoever, het gebied dat de kern van het geschil vormt, eruitziet.’

In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, hoort Baram dat de oorzaak van het conflict niet in 1967 ligt, maar in de verdrijving van Palestijnen in 1948 en de daaruit voortvloeiende diaspora. Als hij Palestijnen vraagt ​​waar ze vandaan komen, noemen ze meestal niet de stad waar ze wonen: ze noemen de plaats waar hun familie vóór 1948 woonde, in wat nu Israël is, ook al zijn ze daar nooit echt geweest. Voor hen is het recht op terugkeren naar Israël geen politiek onderhandelingsgesprek. Het is een ‘gewoonterecht’ voor hun identiteitsgevoel en rechtvaardigheid. 

Baram vindt dat grenzen en soevereiniteit voor de gemiddelde Palestijn veel minder belangrijk zijn dan praktische zaken, zoals bewegingsvrijheid en leven zonder angst of intimidatie. Geen van beide partijen vertrouwt de andere versie van de feiten. Palestijnen geloven niets van de Israëlische media en Israëlische Joden denken dat Palestijns nieuws propaganda is. Wanneer een paar religieuze Joden de Tempelberg bezoeken, zien de Palestijnen het als onderdeel van een plan om het uiteindelijk te veroveren, omdat ze zo vaak hebben gezien dat hun land van hen is afgenomen. 

Doordat de Palestijnse economie is verslechterd, zijn de Palestijnen afhankelijk (geworden) van de handel met de Israëli’s.  Snelgroeiende checkpoints en de scheidingsmuur zorgen voor een urenlange reis aan wat ooit een reis van 20 minuten was. Sommige delen van het Palestijnse Jeruzalem zijn een ‘virtueel’ niemandsland geworden waar het gezag dubbelzinnig is. Het is dan ook logisch dat een politieke oplossing voor veel Palestijnen minder belangrijk is dan het beëindigen van de voortdurende indringers van de bezetting.

Een land zonder grenzen leest vlot. De Nederlandse vertaling, uit het Hebreeuws vertaald door Sylvie Hoyinck, is duidelijk. Dit boek geeft, door zijn onthullende verhalen, nieuwe inzichten over het Palestijns-Israëlisch conflict. 

Nir Baram, Een land zonder grenzen. Een Israëlische schrijver reist door de bezette gebieden. Uit het Hebreeuws vertaald door Sylvie Hoyinck. Amsterdam | Antwerpen: De Bezige Bij. 2016. ISBN 978 90 234 9944 2.

[de Ware Tijd Literair, 3 februari 2023]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter