Een gratis lapje grond op Frimangron – Leren van geschiedenis 35
door Hilde Neus
De vele mooie beloftes en pogingen tot transparantie middels aanvragen voor een stuk grond via een website ten spijt, is de gronduitgifte aan de kleine burger nog niet vlot getrokken, en kampt het ministerie nog steeds met grote achterstanden. Deze regering maakt mooie gebaren (net zoals de vorige) door eens in de zoveel tijd in een bepaald district in een keer een groot aantal vergunningen uit te geven en dan worden er foto’s getoond van blije mensen: eindelijk heb ik mijn grondpapier.
De enige mogelijkheid om corruptie en vriendjespolitiek bij deze uiterst belangrijke honingpot voor de zittende partij te voorkomen, is volledige transparantie. Alle uitgegeven gronden moeten zichtbaar worden op een digitale kaart, met de namen van de eigenaren erbij. Middels inzoomen op zo’n website wordt dan direct duidelijk waar nog niet uitgegeven percelen zijn. Vroeger was het wat dat betreft transparanter.
Gronduitgifte in 1772
De stad Paramaribo groeide langzamer aan, vanuit de oudste pleisterplaats Fort Zeelandia. Vanwege de grondconditie ging dat gemakkelijker in zuidelijke richting. Een opmerkelijke vlucht in de uitgifte van percelen vond plaats in 1772. De reden daarvoor was, dat er een Korps Zwarte Jagers en een van mulatten door gouverneur Nepveu werd ingesteld, om de burgerwacht in Paramaribo te ondersteunen tegen het weglopen van slaven, en het leger op hun tochten tegen de marrons. Een aantal keurslaven werd door de overheid aangekocht en opgeleid tot militair. Er was een plan door de Raad Roepel bedacht om 150 vertrouwde slaven aan te kopen, zij werden gekeurd en op hun waarde geschat (gepriseerd) op 15 juli, op 26 juli kwamen er nog 190 bij, en op 26 augustus nog eens 150 bovenop. Dit was een bijzonder rigoureuze stap, omdat het betekende dat er in een keer een groot aantal goedbewapende slaven bijkwamen, en dat was een enorm risico als ze zich tegen de blanken zouden keren. Er was dus lang over gediscussieerd binnen het gouvernement in Suriname, de directeuren van de Sociëteit hadden uiteindelijk toestemming gegeven. De aanvallen van de Bonimarrons werden steeds driester, en het Korps moest hen tegenhouden. Zij kregen rode baretten om te dragen, en werden daarom redi musu genoemd. De verhalen doen de ronde dat marrons hen overvielen en de mutsen inpikten en zich zo voor hen uitgaven. Er zijn gevallen geweest waarbij een enkeling onoorbare gedragingen vertoonde, die verviel weer in slavernij. Massale acties tegen de blanken vanuit het Korps zijn uitgebleven.
Middelen tot aanmoediging
De voordelen van deze baan lagen in de mogelijkheden om op de sociale ladder te stijgen door voorrechten. De soldaten ontvingen een goede beloning voor hun inzet. Zo zouden ze na vijf jaar dienst gemanumitteerd worden en de vrijbrief krijgen. Ze mochten kousen en schoenen dragen. Een belangrijke aanmoediging was ook, dat zij van de overheid een stuk grond kregen, in een gebied dat ‘vrije mans grond’ genoemd werd. Het was moerassig, maar door goede afwatering werd dat verholpen. De percelen werden uitgezet in 1772 en dit was in een keer de grootste uitlegging van de stad in die tijd.
Fri Man Gron
Je zou verwachten dat de hoogsten in rang de percelen het dichtste bij het centrum kregen, maar niets is minder waar. In de archieven staat, dat op 15 januari 1773 Suriname officieel toestemming ontving om het Korps te institutionaliseren en dat de leden lootjes trokken voor een erf. Dit betekent ook, dat de uitgifte in één keer geschiedde. Er was een plan om 300 percelen vrij te geven, elk van 50 voeten breed, en 100 voeten diep (dit is 465 m2). De meetkaarten van de erven werden uitgereikt op 17 december 1773.
Het gebied lag tussen de Nepveu’s straat, Zwartenhovenbrugstraat, Steenbakkers- en Limesgracht. Bij nadere inspectie blijkt dat er 523 percelen genummerd zijn, en het gebied groter is dan het huidige Frimangron. Recentelijk werd bij een lezing in het archief een bewonersschema van Paramaribo getoond, met daarop met gekleurde balletjes aangegeven de bewoning van blanken, mulatten en negers. Het zal dus niet verbazen dat Frimangron was opgebouwd uit rondjes van een kleur. De stad was niet gesegregeerd, mensen van alle kleuren woonden door elkaar. Maar omdat in Frimangron in 1772 in een keer alle erven werden uitgegeven, was dit een wijk voor zwarte en gekleurde soldaten.
RSS
Facebook
Twitter
