Edward Said baande de weg voor de blanke schuld
door Sebastien Valkenberg
Op het boekomslag staat een man, exotisch van komaf, getooid met een hoofddoek. Een sjeik. Hij omklemt een westerse vrouw, die smachtend opkijkt naar haar schone veroveraar. Welkom in de Oriënt. Onder deze titel maakte Huis van het Boek een tentoonstelling over Oosterse stereotypen. Ook de buikdanseres komt langs en op een ander omslag staat een woestijnoase.
Het blijft niet bij de observatie dat we een fictief Midden-Oosten voorgezet krijgen. Dan was er nauwelijks reden om de boekomslagen bijeen te brengen. Wordt niet elke toeristische bestemming teruggebracht tot enkele mediagenieke plaatjes. Via de lens van de camera verwordt Parijs tot stad van de Eiffeltoren en stokbrood.
[…] Met de Reformatie verschenen er bijbels in de eigen taal, zodat een groter publiek er kennis van kon nemen. Welnu, Orientalism heeft baat bij een eigen reformatie. Zo hoeven we ons niet te verlaten op de kaste der uitleggers en commentaren. Het goede nieuws is dat er zojuist voor het eerst een integrale vertaling in het Nederlands verscheen.
Mogen we de parallel in de toekomst blijven doortrekken? Een groter publiek betekende meer kritische lezers van de Bijbel. Gaandeweg raakte het heilige boek zijn onaantastbare status kwijt. Het bleek vol te staan met inconsequenties en ongerijmdheden. Datzelfde kan worden gezegd van Saids werk. De ontheiliging kan beginnen.
Lees de kritische beschouwing op de website Wynia’s Week, 19 februari 2022; zie ook Ian Buruma & Avishai Margalit, Occidentalism; A short history of anti-westernism. London: Atlantic Books, 2004.
RSS
Facebook
Twitter
