Dichterbij – Kleine gedichten vol grote menselijkheid
Nieuwe bundel van Carry-Ann Tjong-Ayong
door Chandra van Binnendijk
Een nieuwe dichtbundel van Carry-Ann Tjong-Ayong verscheen aan het begin van dit jaar. Het is – net als haar eerdere uitgaven – een fraai klein boekje, waarin de schrijfster de lezer deelgenoot maakt van gebeurtenissen die zij heeft meegemaakt en haar gevoelens daarbij. De onderwerpen zijn uiteenlopend, variërend van jeugdherinneringen tot meer recente belevenissen. Tjong-Ayong heeft het vermogen om haar ervaringen zodanig over te brengen dat de lezer ze meebeleeft en op die manier krijgt men op de bladzijden van het bundeltje een ware caleidoscoop van gevoelens gepresenteerd. Haar gedichten zijn als het ware een persoonlijk paspoort waarmee ze de lezer toegang geeft tot haar leven.
Deze vierde poëziebundel van Carry-Ann Tjong-Ayong is opgedragen aan de mensen die haar na aan het hart liggen. Velen leven niet meer – een oude schoolvriendin van lang geleden, een te jong gestorven broer en diverse andere familieleden die soms al lang geleden overleden zijn. Dit maakt de titel van het boekje nogal dubbelzinnig, en ook wel filosofisch. Want wie is veraf, en wie staat dichtbij? Geldt alleen de fysieke nabijheid als graadmeter voor wie ons nabij is? En: is de dood de enige scheidslijn tussen mensen of zouden we ons evenzeer sterk verbonden kunnen blijven voelen met dierbaren die niet meer in dit leven zijn?
Behalve haar herinneringen aan geliefden schreef Carry-Ann ook gedichten waarin ze zichzelf beschouwt. Soms is dat genadeloos zoals in ‘Mooi meisje’ (p.10) waarin zij treurt over de vergane glorie waarmee haar leeftijd haar confronteert. Of in ‘Klappen met één hand’ (p. 16) over de halfzijdige verlamming die ze overhield na een infarct.
Maar het is niet allemaal kommer en kwel. In de bundel staan een paar heel grappige gedichten over doodgewone dingen als een espresso-apparaat en een aardappelschiller waar de dichter duidelijk een goede relatie mee heeft … Zo zorgt ze met haar humor voor een mooie balans in het geheel.
De gedichten van Carry-Ann Tjong-Ayong zijn niet elitair of ‘verheven’ wat vaak van poëzie gedacht wordt. “Poëzie uit het hart, onopgesmukt, eerlijk” noemt de bekende poëziekenner Geert Koefoed het werk van Carry-Ann, en hij roemt haar zuivere dichtersstem. Wij sluiten ons graag aan bij dit oordeel.
Dichterbij, 2018, Carry-Ann Tjong-Ayong en Stichting Vice Versa, Utrecht, ISBN 978-90-817442-3-2
Carry-Ann Tjong-Ayong (Paramaribo, 10 februari 1941).
Haar eerste dichtbundel was De wasvrouw (2002). Met het gelijknamige gedicht won zij in 2000 op het Black Magic Woman Festival de Zami-Award voor poëzie.
Sindsdien bracht Carry-Ann Tjong-Ayong een serie publicaties uit, met zowel poëzie als proza. Dichterbij is haar vierde dichtbundel. Eerder verschenen:
Masiakriki, het lied van de rivier (2004) – Een poëtisch reisverhaal met foto’s over het Surinaams binnenland
Pe dede de, libi de (2005) – Gedichten
Tropenwarmte winterkou (2009) – Gedichten
Aitkanti (2009) – Gesprekken met acht opmerkelijke oude vrouwen
Woman on wheels (2011) – Ervaringen in een rolstoel
Osopasi (2014) – Verhalen over ervaringen in Suriname