Denkbeeldige reis, van Afrikaan tot marron van vóór en ná de afschaffing van de slavernij in Suriname en de doorwerking tot op heden
door Gin Sanches
Beeld je in, dat je op welke manier dan ook, wordt weggerukt uit de veilige omgeving van je familie, je vrienden, je cultuur en bekende omgeving
Beeld je in, dat je maanden vervoerd wordt van smerige verzamelplek (stal) naar dito verzamelplek, waar je de mede slachtoffers uit Akan (Goudkust, Ghana), Ewe, Fon en Yoruba (Togo, Benin, Sierra Leone Gambia en Ivoorkust Nigeria) Bantu, Lango, Kaap Lopez (Congo) niet kent en wellicht ook niet verstaat
Beeld je in, dat je na deze zeer gedwongen reis, van zenuwslopende verzamelplekken naar verzamelplek, onverwachts met kettingen aan een scheepsruim vastgemaakt wordt, waar je je amper of niet kunt bewegen en waar je ook hier talen en dialecten hoort die je niet verstaat of kan thuisbrengen, maar wel met z’n allen de angst deelt voor de toekomst
Beeld je in, dat je tijdens de reis waarvan je de bestemming niet eens kan vermoeden, heel veel onbekende lotgenoten ziet ziek worden, lijden en overlijden en waar de overlevingsdrang ondanks de angst zich gaat manifesteren
Beeld je in, dat je letterlijk met de zweep uit de boot wordt geslagen en op een verzamelplek je persoonlijke integriteit wordt geschaad, door de keuring van een onbekende witte man, die later je meester blijkt te worden en dat je gereduceerd wordt tot eigendom en gebruiksvoorwerp van hem
Beeld je in, dat je op een plantage als tot slaaf gemaakte afgebeuld wordt om de productie of andere werkzaamheden in een lange ‘werkdag’ te realiseren, met lotgenoten die je niet kent, hun taal niet verstaat en hele andere uitingsvormen hebben om hun leed te tonen
Beeld je in, dat je ondanks de erbarmelijke omstandigheden een modus gevonden hebt, om met lotgenoten te communiceren en het vertrouwen te winnen om lief en leed te kunnen delen en je weer wordt doorverkocht aan een andere witte ‘meester’
Beeld je in, dat je de eerste de beste kans grijpt om van de plantage en de witte ‘meester’, maar ook van je vertrouwelingen te vluchten, omdat je de durf, de kracht hebt en het onzekere verkiest boven de terreur van de witte plantage-eigenaar en het leven als een tot slaafgemaakte
Beeld je in, dat je na veel ontberingen, weliswaar met behulp van de inheemse bevolking, samen met andere Marrons (zoals gevluchte tot slaafgemaakte zijn gaan heten), een eigen gemeenschap kan opbouwen en een gemeenschappelijke overlevingsdrift hebt en samen de strijd wil aangaan
Beeld je in, dat je een strijdplan hebt ontwikkeld, om tot slaafgemaakte te bevrijden van de plantage waar jezelf hebt moeten zwoegen en je ook proviand en werktuigen toe-eigent om je eigen marrongemeenschap te onderhouden en verder te ontwikkelen tot een Marrongemeenschap, die we nu ook wel een Marron Chiefdom noemen
Beeld je in, dat dergelijke processen in meerdere plantages voorkomen en de verschillende Marrongemeenschappen en zich ontwikkelen tot kleine maatschappijen met een hiërarchisch gezag, met een eigen cultuur en de daarbij behorende rituelen
Beeld je in, dat de eerdergenoemde bevrijdingsacties en confisquerende acties structureel ondernomen worden en de plantage-eigenaren er niet in slagen deze te verijdelen. En daarom hulp vragen bij de Nederlandse autoriteiten, die prompt met speciale eenheden proberen de Marrons te overmeesteren en weer klein te krijgen
Beeld je in, dat ook zwarten deel uitmaken van die speciale eenheden die Marrons moeten misleiden dan wel overmeesteren, om weer oog in oog te staan met de witte plantagehouder
Beeld je in, dat er Marrongemeenschappen zijn die zo machtig zijn geworden, dat de witte overheersers met flinke tegenzin verdragen sluiten met de verschillende Marron groepen, die een landsverdeling vaststellen. De Marrons het binnenland (Busikonde) tot aan de kuststreek waar de plantages beginnen. Ook met de voorwaarden dat zij gevluchte tot slaafgemaakte terugsturen en niet meer opnemen in hun Marrongemeenschappen
Beeld je in, dat je als marrongemeenschap, ondanks de genoemde verdragen vóór en ná de afschaffing van de slavernij in Suriname, maar ook vóór en ná de onafhankelijkheid van Suriname alom in een marginale positie gemanoeuvreerd bent
Beeld je in, dat deze reis die je voorouders is overkomen, of liever gezegd hun is aangedaan en je nu vanuit de marginale positie, moet nadenken over de doorwerking daarvan op jou, op je gemarginaliseerde marrongemeenschap en een gemeenschappelijke geschiedenis of over heling.
31 juli 2024
RSS
Facebook
Twitter
