Delen maakt de wereld mooier
door Mineke de Vries
Slim en sportief, twee talenten van Michiel van Wickeren, die hij in de loop der jaren steeds meer bij elkaar bracht. Bijna afgestudeerd werd hij met zijn ideeën over de deeleconomie recent genomineerd voor de ASN-wereldprijs. Werk maken van een betere wereld, dat is wat de ASN-bank beoogt om jonge talenten te belonen voor hun ideeën om, hoe klein ook de wereld een stukje mooier te maken. Van Wickeren doet daaraan mee, door zijn passie voor sport en zijn ondernemerszin te combineren in een uniek concept.
Michiel van Wickeren
In de zeilwereld op Curaçao is Michiel van Wickeren een bekend gezicht: in 2006 en 2007 – hij was toen zestien, zeventien – werd hij Curaçaos kampioen en bovendien vertegenwoordigde hij het land op het EK en WK. “Vanaf mijn veertiende zeilde ik fanatiek bij Asiento. Na een poosje windsurfen en zeilen in een optimist begon toen het echte werk.”
Ook zijn ouders zijn geen onbekenden op het eiland: zij runnen al bijna veertig jaar de Samsom boekhandels. “Het is een familiebedrijf waar wij als kinderen ook de handen uit de mouwen staken in de weekenden en vakanties, dozen uitpakken en prijzen, maar eerlijk gezegd deden vooral mijn zussen dat. Ik was als nakomertje een beetje verwend, deed niet heel veel in de winkels.” Vader, in Nederland al werkzaam voor de Samsom-keten zette de vestiging op Curaçao voort van de vorige eigenaren en breidde deze uit tot de huidige vier winkels op Curaçao en één op Aruba. “Naast de boeken en school- en kantoorspullen, werd mijn vader agent van Fuji-film, zodat de fotobusiness erbij kwam en mijn moeder voegde vanuit haar eigen creativiteit de hobbyartikelen aan de winkel toe.”
Samsom boekwinkel Curaçao
Einde droom
Michiel (1989) woonde tot zijn twintigste in Jan Thiel Oost, nabij landhuis Brakkeput MeiMei. Al jong ontwikkelde hij de elementen voor zijn latere ondernemerschap en studie. “Ik ben mijn leven lang bezig met duurzaamheid, als kind al vroeg ik jij af waarom we de wc doortrekken met zoet water en vroeg me af waar al dat afval naartoe ging.” De basis voor zijn latere interesse in sociale cohesie werd gelegd bij de Zeeverkennerij Mgr. Verriet. “Ik heb daar geleerd voor gemeenschappelijke doelen te gaan. Het mooie was, dat we hoe verschillend ook, allemaal gelijk waren. Broeders die de zeven geloftes hadden afgelegd, bijvoorbeeld doe elkaar geen kwaad. Een goede tijd die me echt gevormd heeft.”
Eenmaal op de Albert Schweitzer lagere school bleek Michiels dyslexie, waardoor hij vmbo advies kreeg. Zijn ouders kozen daarom voor het Vespucci College, kleine klassen en individuele aandacht. “Dat werkte goed, na de eerste op het vmbo, ging ik in de tweede naar de havo en kon vanaf de derde vwo volgen.” Hij bleef na zijn vwo nog een jaartje op Curaçao om te trainen voor een professioneel zeilniveau. De bedoeling was halve dagen voor zijn vader te werken en halve dagen te trainen. “Ik had net voor kerst een internationale wedstrijd,- ik wilde namelijk heel graag naar het WK in Nieuw Zeeland – maar heb die wedstrijd zo slecht gevaren dat mijn vader het financieel niet meer verantwoordelijk vond me daarin te steunen, erg begrijpelijk.” Het betekende het einde van die droom, waarna hij het jaar erop, in 2008 vertrok naar Nederland.
“Ik koos eerst de stad, toen de studie. Het werd Utrecht vanwege de Utrechtse Studentenzeilvereniging Histos, de grootste van het land. Ik had gezien dat ze daar net een drie tot viermans kleine kajuitboot (J22) hadden gekocht en ik had op Curaçao in de J24 gevaren. Ik wist meteen dat ik dat wilde. Meestal varen we met een 31voets boot bij Volendam of in het Grevelingenmeer. Het is prachtig hoeveel kansen je krijgt bij zo’n vereniging, het is een relatief goedkope manier om wedstrijden te zeilen.” De studie werd Economie omdat hij niet was toegelaten bij de Bestuurs- en organisatiewetenschappen. Maar Economie was het helemaal niet en Michiel stortte zich op het verenigingsleven, hij werd wedstrijdcommissaris, wat hem zij het op een andere manier ook veel bracht. Het jaar erop werd hij wel toegelaten bij zijn voorkeursstudie en hij switchte. “Het trok me vanwege de creativiteit, de eigenzinnigheid van de opleiding. Het is familiair, kleinschalig. Kenmerkend is dat er in alle lokalen spreuken hangen uit Alice in Wonderland. Het hele instituut staat voor vrij denken en het ontwikkelen van creativiteit in denken.” Inmiddels zit hij in de laatste fase van zijn master en hoopt in november klaar te zijn.
Ecologische geletterdheid
Gedurende zijn studie verdiepte hij zich steeds meer in duurzaamheid. Zo ging zijn bachel0rscriptie over het verduurzamen van – hoe kan het ook anders – de maritieme industrie. In zijn master gaat hij een stap verder. Hij wil een tegenwicht bieden aan de heersende studies en ideeën over verduurzaming. “Het allerbelangrijkste is dat we eerst moeten werken aan de perceptie bij mensen. Die stap wordt stelselmatig overgeslagen. Het gevaar is dat we te normatief denken, de gedragverandering is voorwaarde om technologische oplossingen te kunnen toepassen. We doen het nu nog teveel andersom. Duurzaamheid is een breed begrip, in de media wordt aandacht besteed aan energie, zonnepanelen, milieumaatregelen, maar nog veel te weinig aan gedrag”, aldus Michiel, die overigens ook Greentownangel is (iemand die zich in Nederland inzet voor Greentown Curaçao). Zijn scriptie beschrijft de rol van de Universiteit Utrecht bij de verduurzaming van de samenleving, Michiel volgde daarvoor tevens een stage bij de Green Office, een onderafdeling van de Universiteit. Hij interviewde decanen en docenten over hun perceptie van duurzaamheid bij de twee tegenpolen op wetenschappelijk gebied: de geowetenschappen en geesteswetenschappen. “Die laatste had direct weerstand: dat is toch niet ons thema? Toch ben ik van mening dat elke student van welke studie dan ook enige mate van ecologische geletterdheid dient te hebben. Ik pleit ervoor verduurzaming van onderaf aan te jagen.”
Deeleconomie
Tijdens zijn studie was Van Wickeren ook bezig met zijn eigen ondernemerschap en dan vooral het sociaal ondernemerschap. Hij gebruikte daar zijn minor voor. “Veel mensen hebben dezelfde zorgen als ik, je ziet dat aan allerlei initiatieven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.” Hij stelt dat de zogenaamde deeleconomie booming wordt. De deeleconomie houdt in dat mensen in de huidige maatschappij dingen met elkaar gaan delen. “Als één persoon een product heeft, kan die het delen met of verhuren aan een ander, zodat die er ook gebruik van kan maken. Zelfs in de zorg komt de deeleconomie op, een manier om de verzorgingsstaat in stand te houden. Je kan je ouders aanmelden voor mantelzorg als zij niet bij je in de buurt wonen, en dan kan jij weer voor iemand anders gaan zorgen bij jou in de buurt. Je ziet ook dat buren bij ziekte voor elkaar gaan koken. Prachtige modellen, die ook zorgen voor meer sociale cohesie in buurten.” In 2012 kwam Michiel in contact met Snappcar, een organisatie van particulieren die in een gezamenlijk opgezet verband hun eigen auto verhuren aan de ander met als doel het aantal auto’s in Nederland drastisch terug te brengen. “Alles is goed dichtgetimmerd, zodat de auto ook verzekerd is tijdens het gebruik, etcetera.
Omdat ik zelf veel in havens kom en je vaak door de masten de lucht niet meer kunt zien, kwam ik op het idee datzelfde voor boten te doen. Met een vriend ging ik zoeken naar samenwerking op dit gebied, maar je merkt algauw dat er binnen de maritieme industrie veel weerstand is tegen zo’n concept: volgens de Hiswa mag een boot niet verhuurd worden, een havenmeester vindt zo’n idee op zijn minst niet cool en de bootbezitters zelf zijn er geen voorstander van hun boot, hun lieveling uit te lenen. Kortom, men was niet happig, wij kregen het niet voor elkaar. Maar tot mijn verbazing zag ik dat er de afgelopen maand twee van zulke platforms de lucht in zijn gegaan. Enerzijds katterig omdat je het je eigen plan was, anderzijds goed dat het gebeurt.”
Curaçao. Foto © Michiel van Kempen
Nominatie
Het idee van het delen bleef Michiel in het hoofd zitten en hij probeert het nu op een ander terrein. Uit eigen ervaring weet hij hoe lastig het is een buitenhobby in de stad uit te voeren: drie nauwe trappetjes naar de bovenste etage van een pand midden in het centrum lenen zich niet om zijn surfplank mee naar boven te sjouwen. “En toch wil ik het water op, want pas als ik op de gracht aan het peddelen ben, kom ik tot rust.” Omdat meer mensen hiermee zitten, willen ze een platform creëren waar mensen hun droom van een buitenhobby kunnen verwezenlijken. “Dat samen buiten bezig zijn heeft natuurlijk ook iets Antilliaans,” lacht hij. Naast het regelen van het delen is dus ook de fysieke opslag van spullen belangrijk, vandaar de Deelkelder. “Omdat we eerst een werfkelder zouden huren, ontstond de naam Deelkelder, het wordt nu waarschijnlijk een loods. Maar het idee staat voor de concrete mogelijkheid om zeilboten, surfplanken, racefietsen samen op te slaan en samen te gebruiken.” De kick off moet in maart 2015 plaatsvinden. “We gaan een groep vrijwilligers samenstellen die de boel ter plekke draaien en in de loop van de tijd kunnen we misschien met cijfersloten werken, zodat het niet steeds bemand hoeft te zijn.”
Michiel zond het plan van aanpak van DeDeelkelder in voor de ASN-wereldprijs, een project van de ASN-bank, die daarvoor aansluiting zocht bij het project Your Bricks. Your Bricks is een programma voor mensen tussen de 16 en 25 jaar om hen te helpen bij hun plannen om hun buurt, de stad of zelfs de wereld mooier te maken, eerlijker, duurzamer en socialer. Deelnemers van Your Bricks worden in zes zaterdagmorgens begeleid maar ook gedwongen om projecten en ideeën concreter te maken. “Voor mij persoonlijk was dat heel waardevol. Ik ben een visionair, maar merk dat ik soms te vaag op mensen overkom, dat ik concreter moet worden.”
Van de vier categorieën die de ASN-bank hanteert – Duurzame energie, Kinderrechten en onderwijs, Eerlijke handel en voedsel en Veiligheid en sociale cohesie – viel Michiels plan in de laatste. Van de tweehonderd aanmeldingen werden er 25 per categorie geselecteerd en uiteindelijk eindigde Michiel bij de tien nominaties. “Om te winnen moest er gestemd worden, daarvoor moet je je netwerk aanspreken. Relatief gezien had ik veel stemmen, maar jammer genoeg niet voldoende. Maar ik ga met meer dingen meedoen, dus kansen genoeg,” zegt hij optimistisch. Hij is desondanks blij met de nominatie: “Er gaat vast nog iets uitkomen. Ik ben iemand die zijn nek uitsteekt, ik ben niet bang. Soms word ik als wat dwars gezien, maar ik doe dingen gewoon en daarvan is dit toch het resultaat.”
Curaçao Christoffelpark. Foto © Enega
Loopt zijn project goed, wil hij het ook op Curaçao opzetten, misschien in de vorm van een franchisemodel. Enige reserves heeft hij wel ten aanzien van een bedrijf daar. “Veel young professionals zijn gefrustreerd omdat ze niet kunnen veranderen wat ze willen veranderen. Ze hebben ideeën maar moeten zich inhouden, omdat algauw wordt gedacht dat jij het wel even komt vertellen. Dat is zo jammer, er is behoefte aan kennis, maar heb je die, word je eigenlijk gedwongen je ambitie terug te dringen. Op die manier verandert er nooit wat.” Ondanks dat zou – eerder dan het overnemen van Samsom – DeDeelkelder een reden zijn voor de bevlogen Van Wickeren om terug te keren naar zijn geboorte-eiland.
RSS
Facebook
Twitter
