blog | werkgroep caraïbische letteren

De wereld bemoeit zich met de schrijver: over de Amarte Literatuurprijs 2024

Het in 2019 opgerichte Amarte Fonds wil schrijvers stimuleren zichzelf uit te dagen en iets nieuws te proberen. Het voornaamste criterium waarop de jury de boeken beoordeelt is het zogeheten frictiegehalte. Nu de winnaar [Julien Ignacio – Goudjakhals], en de motivatie.

De Amarte Literatuurprijs bestaat uit een bedrag van 15.000 euro en is daarmee een van de grootste literaire boekenprijzen van Nederland. De juryleden, zelf allen ook schrijver, kregen de vraag voorgeschoteld: doet het boek je wat, zet het iets in beweging? Het Amarte Fonds onderkent dat een goed boek de wisselwerking met individuele lezers kan ontstijgen en ondersteunt graag schrijvers die in hun werk de conventies uitdagen, engagement aanmoedigen en uitnodigen tot een breder gesprek. Aan de jurytafel kwamen ook andere waarden die het Amarte Fonds omarmt aan de orde, zoals artistieke kwaliteit, durf, onderscheidend vermogen en urgentie. Deze bleken uitermate genre-overbruggend, en werden door de juryleden teruggevonden in alle genomineerde titels. Uiteindelijk sprong één boek eruit. Het winnende boek, aldus de jury, is er een die je aan het denken zet, en waarover je verder wil praten.

Over de winnaar

‘Laat de vluchteling lang genoeg in je lijf wonen en je verandert in een dubbele ontkenning: een vreemdeling in een vreemd land.’

Julien Ignacio heeft een duizelingwekkend, caleidoscopisch boek geschreven waarin het verhaal van buitenstaanders centraal staat. Ignacio bedient zich niet van een prevalerende stijl, verteltoon of vorm; hier zien we een schrijver die vol vuur het literaire spel aangaat.

De titel, Goudjakhals, verwijst naar op drift geraakte migranten, die verhalen met zich meezeulen. Julien Ignacio heeft een duizelingwekkend, caleidoscopisch boek geschreven waarin het verhaal van buitenstaanders centraal staat. Ignacio bedient zich niet van een prevalerende stijl, verteltoon of vorm; hier zien we een schrijver die vol vuur het literaire spel aangaat. Teksten zijn dan weer dialoogvorm, gesproken in een taxi, dan weer een lange monoloog in een sappig zeventiende-eeuws Nederlands waarin een tot de galg veroordeelde vrouw haar verhaal vertelt.

Poëzie van de Palestijnse dichter Mahmoud Darwish opent dit boek en dat is niet zomaar, want het thema is ontheemding, verdrijving en verwerking. De gespletenheid van het vluchtelingschap komt het pregnantst naar voren in het verhaal van Tarik, een graffiti-artiest die door bureaucratische onwil zijn kansen op een verblijfsvergunning ziet verdampen; zijn verhaal is gegoten in de vorm van een podcast. Ignacio benadert de casus van Tarik van verschillende kanten, laat de instituten en individuen zien – en zo kan de lezer zich een eigen idee scheppen van de situatie.

De wereld bemoeit zich met de schrijver, en Ignacio voelt zich uitgedaagd. Hij is de confrontatie niet uit de weg gegaan en antwoordt met verhalen. Het ontroerende slothoofdstuk, gesitueerd op de Antillen, is een hartstochtelijke ode aan zijn Arubaanse oma, de vrouw die haar zoon naar Nederland zag vertrekken en zich verlaten voelde. Ze heeft een transistorradiootje bij zich waarmee ze contact houdt met de wereld. Door steeds aan de knop te draaien, vindt ze nieuwe stemmen. Dit verhaal roept de dichtregel van John Donne op, ‘No man is an island.

Goudjakhals doorbreekt het insulaire denken en verbindt de lezer op een ongemakkelijke, dan weer genadeloze manier met de werelden die we bewonen. De schrijver speelt literair hoog spel en slaagt daar wat de jury betreft glansrijk in. Goudjakhals is een blijvertje.

Julien Ignacio, Goudjakhals. Amsterdam: Van Oorschot, 2023. 288 blz.

Klik hier voor het rapport over de andere boeken.

[Uit de Nederlandse Boekengids, mei 2024]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter