De totstandkoming van de expositie Kruderi van Erwin de Vries
Vanaf maandag 28 oktober 2019 tot half januari 2020 is in het sociëteitsgedeelte van Arti et Amicitiae in Amsterdam de tentoonstelling te zien van veelal Surinaamse kunstenaars uit twee privé collecties van Arti-leden: Carl Haarnack en Myra Winter (gezamenlijke collectie met Henry Strijk). Curator is de kunstenaar Harald Schole.
De titel van de expositie is ontleend aan een gedicht van Michael Slory uit de bundel: Ik zal zingen om de zon te laten opkomen. Bij de tentoonstelling zal door de Sociëteitscommissie van Arti et Amicitiae een publieksprogrammering worden samengesteld met aandacht voor de Surinaamse beeldende kunst en voor de dichter Michael Slory. Aan de hand van kunstwerken uit de collectie en/ of archiefmateriaal zal Myra Winter in de aanloop en tijdens duur van deze tentoonstellingen haar persoonlijke herinneringen en anekdotes vastleggen. Deel 4 van deze serie.
door Myra Winter
Kruderi: een hommage aan Erwin de Vries ( 21 december, Paramaribo 1929- 31 januari, Paramaribo 2018) een tentoonstelling t.g.v. zijn 75ste verjaardag in december 2004 die tot medio maart 2005 in het Surinaamse Museum / Fort Zeelandia in Paramaribo te zien was.
‘Expo Kruderi : Een live stukje Surinaamse kunstgeschiedenis’, zo luidde de kop van de recensie van Carla Tuinfort in de Ware Tijd van 20 december 2004 geïllustreerd met een foto van de fotograaf Hein Bijnen.
Een ontspannen en stralend ogende Erwin de Vries zit gekeerd naar twee kunstenaars die hem portretteren. Over de schouders van de kunstenaars Stanny Handigman en George Struikelblok toont de foto de schetsen waaraan zij werken en het publiek dat in een halve cirkel op de binnenplaats van Fort Zeelandia luistert naar een van de gastsprekers.
Op zaterdag 18 december 2004 werd in het Surinaams Museum, in Fort Zeelandia in Paramaribo de tentoonstelling Kruderi – een hommage aan Erwin de Vries geopend door Laddy van Putten, directeur van de Stichting Surinaams Museum. Aanwezig waren, behalve Erwin zijn vrouw Lilian Abegg, zijn dochters Gudrun en Sabine, vrienden, kunstenaars ook de directeur van het Directoraat Cultuur, John Pawiroredjo, en zijn voorgangster Elfriede Alexander-Vanenburg. Onder de aanwezigen ook de Nederlandse ambassadeur, Henk Soeters.
Deze tentoonstelling met de titel: Kruderi, dat zo iets betekent als: besluiten, een goede keuze of goede samenwerking, was een idee en initiatief van Hilde Neus, destijds hoofd van de Educatieve Dienst en van mij om Erwin voor deze ‘bigi yari’ in het zonnetje te zetten. Hij zou aanvankelijk deze bijzondere verjaardag in stilte vieren omdat hij herstellende was van een vervelende val over gladde tegels in zijn huis waarbij hij zijn been had gebroken. Het herstel verliep met complicaties en de slechte mobiliteit door de afhankelijkheid van zijn krukken maakte hem somber.
De band tussen Erwin en het Surinaams Museum bestond al jaren en in de collectie van het museum bevinden zich ook werken van Erwin uit verschillende periodes. De tentoonstellingstitel Kruderi is ook een reflectie op de prettige samenwerking die door de jaren heen bestond tussen Erwin en de Stichting Surinaams Museum.
Door Hilde Neus en ik werd besloten om niet een overzichtstentoonstelling samen te stellen en te presenteren maar Erwin uit te nodigen om zelf in het depot van het museum een selectie te maken uit de collectie schilderijen. Dit naar voorbeeld van een concept van Rudi Fuchs, directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam van 1993 tot 2003.
Fuchs had ten behoeve van de tentoonstelling: ‘de Voorstelling’, Koningin Beatrix als gastconservator gevraagd om een keuze te maken uit de collectie van het Stedelijk Museum. Deze tentoonstelling was van 9 december 2000 tot en met 3 februari 2001 te zien. Koningin Beatrix was de derde gastconservator. Daarvoor hadden de dichter Gerrit Komrij en de schrijver Harry Mulisch hun keuze mogen laten zien.
Erwin koos voor werken van zijn generatiegenoten: Guillaume Lo A Njoe (beide waren protegés van Wim Bos Verschuur), Jules Chin A Foeng, Anton Faverey, Ron Flu, Rudi Getrouw, Hans Lie, Egbert Lieveld, Stuart Robles de Medina, die werden gecombineerd met de ‘jongere’ generatie zoals: Rinaldo Klas, Marcel Pinas, George Struikelblok en Sirano Zalman.
Van Erwin zelf waren er uit de museumcollectie een aantal werken uit de jaren vijftig, bronzen beeldjes en een kop van Albert Helman te zien. Het geheel werd aangevuld met (recentere) werken van Erwin uit zijn privé collectie w.o. een zelfportret met het leren koord met de twee ivoren ballen, die zo kenmerkend voor hem was. Maar ook waren er oude posters, kranten, foto’s en zelfs zijn schilders palet te zien. De portretten die Erwin schilderde van de dichter Shrinivási en de politicus, tekenleraar en zijn leermeester: Wim Bos Verschuur waren ook deel van de tentoonstelling Kruderi.
Bij de tentoonstelling verscheen een luxe folder met de afbeelding van 9 schilderijen, zoals het zelfportret met de twee ballen, twee beeldhouwwerken waaronder de bronzen kop van de schrijver/politicus Lou Lichtveld (Paramaribo, 1903 – Amsterdam, 1996) die onder het pseudoniem Albert Helman veel boeken schreef.
Daarnaast maakten Hilde Neus en ik een plattegrond van Paramaribo met de vele beelden van Erwin die in de openbare ruimte te zien zijn zoals: het borstbeeld van dr. Ir. Franklin Edgar Essed aan de Dr. Sophie Redmondstraat, de kop van Anton de Kom op het terrein van de Universiteit van Suriname aan de Leysweg, het standbeeld van André Kamperveen aan de Laetitia Vriesdelaan. Maar ook met minder bekende werken van Erwin zoals: de dievenijzers in de voorgevel van De Surinaamsche Bank, de gevelversiering op het Kerkplein en het beeld Moeder en Kind in de tuin van het Kabinet van de President. (Op de website: Anda Suriname van Philip Lutz is deze plattegrond met informatie over die beelden van Erwin nog steeds te vinden – zie deze link.)
De Ware Tijd plaatste vanaf 21 december een week lang elke dag een aan Erwin gewijde column geschreven door mensen uit zijn (directe) omgeving; Lilian Abegg-de Vries beet het spits af met herinnering aan ‘de ballen van Erwin’.
–
Op die 21ste december toen Erwin zijn Bigi Yari vierde was hij ook nog eens te gast in het live actualiteitenprogramma Suriname Vandaag van de STVS , waarna hij, eenmaal weer thuis ook nog eens werd onthaald door zijn familie en vrienden die zijn 75ste verjaardag kwamen vieren. Suriname Vandaag werd gemaakt door: Nita Ramcharan en Henry Strijk. Regie: Borger Breeveld.
Nog weer even terug naar die zaterdag avond 18 december 2004 in Fort Zeelandia…. Erwin omringd door mensen voor wie hij dierbaar was, luisterde naar de mooie speech van Laddy van Putten waarin deze een herinnering deelde hoe zij elkaar ontmoetten in december 1996 in het Stedelijk Museum in Amsterdam bij de opening van de tentoonstelling: Twintig jaar beeldende kunst in Suriname. En hoe Erwin zich even uit de grote drukte had terug getrokken om een shaggie te draaien.
En de openingsspeech die Laddy van Putten afsloot met de woorden: (…) Die passie, die hartstocht voor de kunst zien we bij jou ook terug. En dat is misschien nog wel belangrijker dan kunst zelf (…).
Erwin had niet alleen passie voor kunst, hij had ook passie voor muziek en voor het leven. Om hem te verrassen was er die avond als extra ‘cadeautje’ een optreden van apinti-spelers. De speeches waren uitgesproken en de kunstenaars van de FVAS (Federation of Visual Artists in Suriname) en de Nola Hatterman Academie waren klaar met hun schetsen. Erwin had lang genoeg stil gezeten… De muziek was op een gegeven moment zo opzwepend dat Erwin opstond, zijn krukken in de lucht gooide en begon te dansen.
Overzicht van de colums in de Ware Tijd:
1e column op 21 december 2004 door: Lilian de Vries-Abegg, echtgenote
2e column op 22 december 2004 door: Henk Soeters, oud-ambassadeur van het Koninkrijk der Nederlanden
3e column op 23 december 2004 door: Michael Slory, dichter.
4e column op 24 december 2004 door: Nina Jurna en Dave Edhart, documentairemakers
5e column op 29 december 2004 door: Eveline Nouh Chaia van Readytex Art Gallery
6e column op 30 december 2004 door: Carla Tuinfort, galeriehoudster/recensent
7e column op 31 december 2004 door: Kurt Nahar, kunstenaar
Met bijzondere erkentelijkheid aan fotograaf Hijn Bijnen.
Klik hier voor deel 1 van deze serie, hier voor deel 2 en hier voor deel 3.
RSS
Facebook
Twitter
