De Surinaamse ‘Schone Slaper’ die niet sliep
door Harmen Boerboom
In Nederland mag het vandaag de dag van Dafne Schippers zijn, in Suriname zijn de ogen gericht op Sunayna Wahi. De 25-jarige zal vandaag, net als Schippers, starten op de 100 meter sprint. In Suriname roept het hardlopen op de Olympische Spelen niet alleen gevoelens van nationale trots op. Dat heeft te maken met een incident rond een atleet die de boeken inging als de ‘Schone Slaper’.
Hardloper Wim Esajas was de eerste Surinamer die in 1960 voor zijn land zou uitkomen op de Olympische Spelen in Rome. Maar op de ochtend dat de toen 25-jarige Esajas aan de start van de 800 meter moest verschijnen, was hij er niet.
Verbazing
Hij had zich verslapen, zo luidde het verhaal. Verbazing alom, maar vooral hilariteit over de Surinamer die op het hoogtepunt van zijn sportieve carrière te lang in zijn bed bleef liggen.
Hoewel de toen 25-jarige Esajas bleef ontkennen dat hij zich verslapen had kreeg hij de bijnaam ‘Schone Slaper’. Het tragische debuut van Suriname op ‘s werelds grootste sportevenement echode nog lang na. Zo werd het land tijdens de spelen van 1976 in Montreal aangekondigd als ‘het land dat door hun eerste Olympische Spelen heen sliep’.
Wim Esajas had zich toen al lang uit de sport teruggetrokken. Na het debacle in Rome had hij de atletiek verbitterd de rug toegekeerd en was hij, met het diploma van de tuinbouwschool in Deventer op zak, teruggegaan naar zijn geboorteland. Hoewel er op feestjes nog weleens over het onderwerp gegrapt werd, zweeg hij zelf over de Olympische Spelen van 1960.
Geheim
De Nederlandse sportcoach Jo Moerman, die zelf op de spelen van Rome was geweest, liet al in 1968 doorschemeren dat het verhaal van De Schone Slaper niet klopte. Maar wat de werkelijke reden was geweest voor Esajas’ afwezigheid aan de start bleef voor iedereen een geheim.
Het was de Surinaamse sportjournalist Will Axwijk die zich uiteindelijk in het verhaal vastbeet en via de archieven van het Surinaams Olympisch Comité (SOC) de waarheid achterhaalde.
Onderscheiding
In 2005 overleed Esajas’ echtgenote na een tetanusinfectie. Het verlies van de liefde van zijn leven had zijn weerslag. Niet lang daarna werd Esajas zelf ernstig ziek en moest hij worden opgenomen in het ziekenhuis. Op zijn ziekbed kreeg hij van de Surinaamse minister van sportzaken een hoge onderscheiding. Hij was gerehabiliteerd omdat uit de stukken van het SOC was gebleken dat Esajas’ begeleider in Rome, Fred Glans, een ernstige fout had gemaakt. Glans had verzuimd om de sporter te vertellen dat het startschema veranderd was en dat de 800 meter in plaats van ’s middags al ‘s morgens gelopen werd.
Verbloemen
Volgens sporthistoricus Stuttgart heeft Wim Esajas nooit vermoed dat het verhaal hem voor de rest van zijn leven zou achtervolgen. “Wim was geen ‘fighter’ die opkwam voor zijn rechten,” zei Stuttgart eerder dit jaar in een interview. “Fred Glans was een man met gezag die in Suriname hoog aanzien genoot. Hij heeft daar tegenover Wim misbruik van gemaakt door zijn eigen fout met dit scenario te verbloemen.”
Wim Esajas heeft maar kort van zijn decoratie kunnen genieten. Hij overleed op 30 april 2005, twee weken nadat duidelijk werd dat hem geen blaam trof.
[van NOS.nl, 12 augustus 2016]