blog | werkgroep caraïbische letteren

‘De Surinaamse geschiedenis is in hoge mate vervalst’

Nederland moet de Surinaamse gemeenschap zeker 50 miljard euro betalen voor het leed dat hen is aangedaan tijdens de slavernij. Dat zei econoom en auteur van het boek Herstelbetalingen Armand Zunder in Vereniging Ons Suriname in Amsterdam. Spijt betuigen is niet genoeg.

Nadat de transatlantische slavenhandel en slavernij in 2001 op de antiracisme conferentie in het Zuid- Afrikaanse Durban door de Verenigde Naties tot een misdaad tegen de menselijkheid werden verklaard, heeft de Surinaamse econoom Armand Zunder niet stilgezeten. Hij dook in de archieven en kwam ruim 10 jaar na dato met zijn boek Herstelbetalingen. ‘De transatlantische slavernij was een keiharde business’, zei Zunder gisteren in Vereniging Ons Suriname tijdens de presentatie van het boek. Daarmee zette hij de toon voor het 500 pagina’s tellende betoog voor erkenning en rechtsherstel.

‘Van miljoenen mensen is tijdens de transatlantische slavernij het leven verwoest. Nederland is Suriname ingegaan, heeft genocide gepleegd onder de inheemsen en heeft mensen uitgebuit op plantages. Hele generaties zijn gedehumaniseerd uit winstoogmerk’, zegt Zunder.

‘The Dutch Best Kept Secret’
Zunder noemt de bevindingen uit zijn studie ‘The Dutch Best Kept Secret’. Onder toeziend oog van Surinaamse intellectuelen, jong en oud, ontsluierde hij dit volgens hem best bewaarde geheim. ‘Het beeld van Suriname als armlastige kolonie is onjuist. Suriname was in tegenstelling tot wat het overgrote deel van de Nederlandse historici melden een winstgevend wingewest voor Nederland. Suriname is echt een kroonjuweeltje geweest in de Nederlandse koloniale geschiedenis.’ Zunder uit harde kritiek op de zogenaamde ‘Surinamekenners’. ‘Waarom zijn zij hier zo zuinig en zo onduidelijk mee omgegaan? Deze informatie heb ik gewoon uit Nederlandse archieven. Ik constateer dat zij bewust of onbewust hebben meegewerkt aan het verdraaien van de feiten.’

Kooplieden-bankiers
De grote profiteurs van de slavernij zijn volgens Zunder de zogenaamde kooplieden-bankiers, regenten en elite geweest. Daar ging het grote geld naartoe. Zij hielden contacten met de plantageondernemers in de kolonies en verstrekten ‘negotiatieleningen’. Deze leningen waren een hypotheek waarbij tot slaaf gemaakten, grond en opbrengsten van de plantages als onderpand dienden. Mensen zoals Jan Deutz, Johan Bok en Dirk Leuveling staan op een lijst van 84 bankiers die dergelijke leningen verstrekten. Zunder schrijft dat Suriname 2 ‘seats’ had op de Amsterdamse stapelmarkt. ‘Amsterdam was toen het zakencentrum van de wereld. Suriname was destijds veel bekender dan het nu is.’

Koningshuis
Ook de rol van het koningshuis neemt de econoom onder de loep. Zo blijkt uit bronnen dat Prins Maurits van Oranje 50.000 florijnen heeft bijgedragen als aandeel in de West Indische Company (WIC). Koning Willem I, die de Nederlandse Handels Maatschappij (NHM) oprichtte – dat later werd omgezet in ABN Amro –, mag zich voegen in het rijtje van profiteurs. Mensen als Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck plaatst Zunder onder een vergrootglas. ‘Sommelsdijck investeerde 68.000 florijnen in de plantage-economie. Een eeuw later verkocht zijn familie dit aandeel voor maar liefst 770.000 florijnen. Sommelsdijck was, nu de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij zijn uitgeroepen tot een misdaad tegen de menselijkheid, dus een misdadiger.’

‘Zundermodel’
Met het ‘Zundermodel’ rekende de econoom uit dat Nederland minimaal 50 miljard schuldig is aan Suriname. Daarvoor keek hij naar de eindwaarde van de migratie van kapitaal uit Suriname en het humane leed dat de Surinaamse gemeenschap is aangedaan. Hij doet dit door de waarde van kapitaalgoederen – dus ook slaven – om te zetten in de waarde van nu. Zijn uitgever AMRIT/IISR, bij monde van Dew Baboeram, zei later dat het bedrag kan oplopen tot wel € 15 biljoen. ‘De bedragen kunnen ongelooflijk groot worden. Een slaaf zou nu € 2 miljoen waard zijn. Als je dat vermenigvuldigt met het aantal slachtoffers in Suriname dan kom je makkelijk op € 15 biljoen uit.’

‘Wiedergutmachung’
Zunder noemt de transatlantische slavenhandel en slavernij de ‘Black Holocaust’. Plantages vergelijkt hij met concentratiekampen. ‘De slavernij was 60 keer erger dan de Joodse Holocaust. De slachtoffers van de slavernij kregen geen enkele vorm van compensatie.’ Wie wel een betaling tegemoet zagen waren de plantageondernemers. Zij kregen per slaaf 300 florijnen. ‘Viervijfde daarvan waren de kooplieden-bankiers. Het typische van dit alles is dat het geld in tegenstelling tot de heersende gedachte uit Indonesië kwam.’ Zunder stelt voor dat Nederland net zoals de Duitse regering het systeem van ‘Wiedergutmachung’ hanteert. Niet alleen afstammelingen van slavernij slachtoffers komen volgens zijn stappenplan in aanmerking voor compensatie, maar ook de contractarbeiders die onder het Nederlandse kolonialisme hebben geleden.

De criticaster roept Nederland op de hand in eigen boezem te steken. ‘Na de 1ste en 2de wereldoorlog kreeg Nederland de gelegenheid zichzelf weer op te bouwen. Er zijn herstelbetalingen geëist van de Duitse overheid en er kwam Marshallhulp die ten grondslag ligt aan de huidige sociale voorzieningsstaat. ‘Suriname kreeg maar 3 miljard ontwikkelingsgeld. Dat is een druppel op een gloeiende plaat. Als Nederland zichzelf een beschaafde natie noemt, dan moet zij in de spiegel durven kijken.’ Tot nu toe heeft de voormalige kolonisator tot 3 keer toe spijt betuigd. ‘Maar spijt is niet genoeg. Je moet de guts hebben om wat achter je ligt op een degelijke manier goed te maken.’

Bouterse en 50 miljard?
Hoe realistisch is het dat de Surinaamse gemeenschap straks een bedrag op de rekening krijgt gestort? Zunder presenteert een batterij aan maatregelen. Ten eerste moet de Surinaamse regering om rechtsherstel vragen bij het Internationale Gerechtshof. Ook moet er een bewustwording komen onder de Surinaamse gemeenschap. De Surinaamse regering moet het onderwijs curriculum wijzigen en een monument voor eenheid en verzoening eisen. Daarnaast moet de Nederlandse regering stoppen met de kop in het zand te steken en dit taboeonderwerp ter sprake brengen. Zunder: ‘Het zal dus van beide regeringen afhangen. Maar realisme kun je echter niet berekenen.’

Je kunt je afvragen hoe veilig eventuele schuldbetalingen in handen zijn van een regering onder leiding van Bouterse, die heeft bewezen de democratie met de voeten te treden. Daarover zegt Zunder ‘dat het programma van de Megacombinatie goede kansen biedt voor de implementatie van het plan voor rechtsherstel. Ook heeft hij begrepen dat Jenny Simons, de tweede NDP favoriet, de ambitie heeft zich met dit vraagstuk te bezigen. Zunder: ‘Daarmee heb ik niet gezegd dat de 50 miljard in goede handen is van de Megacombinatie. Er moet een commissie worden geïnstalleerd die zal toezien op doelmatige besteding van de reparaties.’ Hoewel de studie van Zunder diepgaand is, heeft hij zijn inziens ‘enkel de deur met een kier opengezet’. ‘De Surinaamse geschiedenis is in hoge mate vervalst. Mijn boek zie ik als een invitatie aan vooral Surinaamse academici om vervolg onderzoeken te doen’, aldus Armand Zunder.

Het eerste exemplaar van Herstelbetalingen werd overhandigd aan Barryl Biekman, voorzitter van het Landelijk Platform Slavernijverleden. Biekman noemde het boek een ‘heldendaad’.

[Bron: Wereldjournalisten, 21 juni 2010]

1 comment to “‘De Surinaamse geschiedenis is in hoge mate vervalst’”

  • Wat mij betref is het een passend bedrag dat nederland te gemoed komt met dit bedrad daar men op een weerde mannier is omgegaan met het zwarte ras.

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter