De plantages in de West bevoorraad
Ongeveer 20 jaar geleden vonden duikers van het eiland Texel in de Waddenzee de resten van een oud koopvaardijschip. Vanwege de onnoemlijke hoeveelheid scherven die hier uit kwam, noemden zij dit ‘het Schervenwrak’. Het bleek het schip de ‘Pieter Anthonie’ op weg van Amsterdam naar de koloniën in de West. Vissers hadden al eerder in de buurt van het wrak houten tonnen met spijkers, messen en kisten met ‘zwaarden’ opgevist.
Bij nadere inspectie in het wrak werden nog veel meer gereedschappen gevonden zoals koppen van bijlen, hakken en nog meer kapmessen. Daarnaast werd luxe waar zoals een kleine koets, parasols en vooral heel veel theeservies gevonden. Ook veel sterke drank in glazen flessen en heilzaam bronwater was aan boord. Nijverheid in de vorm van beslag voor meubels en spelden voor naaiwerk kwamen in grote hoeveelheden boven water. Het grootste object waren kapa’s; grote metalen pannen voor het koken van suikerrietsap.
Foto © Michiel van Kempen
Onbedoeld waren de duikers op een wrak gestoten waaruit bleek dat Nederland na de Napoleontische oorlogen de plantages niet afbouwde en stopte met het inzetten van slavenarbeid maar dit juist met grote inzet weer oppakte. Het schip de Pieter Anthonie was bestemd om de plantagehouders en hun vrouwen te voorzien van luxe waar, dagelijkse spullen maar materiaal voor de slaafgemaakten ook zwaar gereedschap voor het kappen van het bos en het hakken en koken van suikerriet. Welke havens het schip in de West het ging aandoen, is onbekend. De handel kon in alle havens van de eilanden en het vasteland worden verkocht.
Het Texelse ‘Schervenwrak’ is vooralsnog het enige Nederlandse voorbeeld waarin de ongelijkheid tussen meesters en slaafgemaakten in de koloniën archeologisch schrijnend naar voren komt.
Michiel Bartels (University of Aruba) geeft hierover een lezing die online te volgen is.
Datum: dinsdag 15 februari: , via ZOOM. Aruba tijd 16.00 uur, Nederlandse tijd 21.00 uur. Hier registreren via zoom
Michiel Bartels (Amsterdam, 1965) startte in 1979 de Nederlandse archeologie. Na veel opgravingen veelal gericht op de (post)middeleeuwse stadskern rondde hij de opleiding aan de Universiteit van Amsterdam af in 1992. In de jaren ’90 werkte hij onder andere voor de Archeologische dienst van Amsterdam. In 1999 werd hij stadsarcheoloog voor de Hanzestad Deventer, waar hij een nieuwe dienst en uitvoeringsorganisatie opzette en een lange serie onderzoeken startte. In 2008 stapte hij over naar de VOC/WIC stad Hoorn en zette de regionale archeologische dienst ‘Archeologie West-Friesland’ op, waarin onder andere Enkhuizen en het eiland Texel samenwerken. Sinds 2016 is hij toegevoegd specialist en adviseur voor het jutters- en wrakkenmuseum ‘Kaap Skil’ in Oudeschild op Texel.
Center for Lifelong Learning
J.E. Irausquinplein 4
Oranjestad
Aruba, N. A.
 |
RSS
Facebook
Twitter
