blog | werkgroep caraïbische letteren

De oude, adellijke familie Van der Duyn van Maasdam

Het portret van Maria Jacoba van Goor (1687-1737), toont een rijke, Amsterdamse regentenvrouw met opvallende, Afrikaanse gelaatstrekken. Van Goor’s moeder, Elizabeth Schrijver (1652-1705), was een nichtje van Rembrandt van Rijn (1606-1669). Van Goor en haar man hadden hun enorm fortuin in aandelen in de slavenhandel gemaakt welke ze aan haar enig kind Helena Jacoba de Vicq, Van Zuylen’s moeder, hadden nagelaten. Haar kleindochter barones Van Belle van Zuylen, schreef dat zij ‘niet de witte handen heeft.’ (1764) Later schreef zij herhaaldelijk over de last van een beërfd fortuin dat niet op eerlijke wijze is vergaard. En dat de slavenmeesters zich slecht gedroegen, terwijl zij beter wisten.

Van Zuylen ontmoette Baron Maasdam op een Joods huwelijksfeest. Zij was erg onder de indruk van zijn zeer zwarte uiterlijk en dacht dat hij ook een Jood was. Daarom schreef zij een politiek gedicht. A son teint noir et basané (1764) (Over zijn zwartbruine kleur) die ook leest als een provocerend ‘black is beautiful’-statement. Baron Maasdam was de hoogste militair van de Zuidelijke Nederlanden en behoorde tot de oudste Nederlandse adellijke geslachten. Van Zuylen schrijft in haar gedicht dat slechts de persoonlijke merites gelden en niet de kleur en dat zwart mooi is. Zij vergelijkt hem met de oorlogsgod Mars, die traditioneel als zwart werd afgebeeld, en verkozen door de liefdesgodin Aphrodite (Cytherée) (Pomme de Cytherée: Appeltjes van Aphrodite) boven haar echtgenoot Vulcanus en haar blonde minnaar, de god Apollo. Zulks in een periode van sociale strijd waarin het stagnerende ancien régime (oude politiek) van de despotische zwarte en gekleurde, adellijke heersers onder vuur kwamen van de oprukkende, rijke en geschoolde burgerij. In 1787 deden de Nederlandse Patriotten een mislukte poging het systeem omver te werpen en vluchtten naar Frankrijk. Pas in 1795 waren zij succesvol, met steun van het republikeinse Franse leger, en riepen de Bataafse Republiek (1795-1806) uit. De Oranjes werden verdreven en keerden pas in 1813 terug.

1 comment to “De oude, adellijke familie Van der Duyn van Maasdam”

  • Ik lees in de tekst dat Belle van Zuylen schreef dat zij (haar grootmoeder Van Goor) ‘niet de witte handen heeft (1764). Hebben jullie voor mij de bron van deze uitspraak? Ik heb nl gezocht in haar correspondentie (digitaal), maar kan het niet vinden.
    Mijn achtergrond: onderzoek naar slavernijverleden Utrecht, specifiek familie Tuyll/Belle van Zuylen. Misschien kunnen jullie mij in contact brengen met degene die het onderzoek heeft gedaan? Hartelijke groet,
    Marjet Douze

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter