blog | werkgroep caraïbische letteren

De MacDonalds van Suriname

door William Man A Hing

Op 25 november 1820 arriveerde Alexander MacDonald, een twintigjarige Schot, in Suriname en keerde nooit terug. Ter herdenking van dat feit in 2020, 200 jaren aanwezigheid van MacDonalds in Suriname, heeft de familie besloten een aantal historische documenten, een familieregister en een fotoalbum met negentiende-eeuwse foto’s aan het Surinaams Museum te schenken. Om bekendheid aan de achtergrond van de familie te verschaffen aan de familie en de samenleving werd besloten het boekje te vervaardigen. De opbrengst van de verkoop van het boekje komt ten gunste van het Museum. Vanwege complicaties ten gevolge van de Covid-pandemie kon de overdracht aan het museum eerst nu worden uitgevoerd.  

Het prachtig uitgegeven boekwerk van Alphonse L. MacDonald is geïllustreerd met diverse foto’s en topografische kaarten en behelst een
overzichtelijke presentatie van de voorouders van de MacDonald families in Suriname, waartoe de auteur behoort, gebaseerd op zorgvuldig historisch onderzoek in Suriname en Schotland.
De beschrijving van de voorouders is zakelijk en feitelijk gehouden zonder tropische anekdoten en orale histories over gecompliceerde
multi-etnische vertakkingen die talrijke families zijn blijven achtervolgen.

Stamvader was Alexander MacDonald (1800, Schotland, Caithness – 1870, plantage Bellevue, Coronie) die zich in 1820 na aankomst in Suriname vestigde in de districten Coronie en Nickerie. Begonnen als beheerder van plantages ging hij vervolgens over tot het opkopen en verkopen van plantages en gronden. Hij werd van plantagebeheerder plantagebezitter.

Een beknopte weergave van de levensloop van Alexander in de kolonie
levert het volgende beeld op. Na aankomst in de kolonie trad hij in dienst van verschillende plantage-eigenaren als opzichter/beheerder en zelfs directeur. In dit verband passeren de volgende plantages de revue: Leasowes; Lot 7;  Union; Diamond; Paradise; Burnside en Gloucester.
Het jaar 1854 blijkt een belangrijk jaar te zijn voor zijn verder leven.
Op eigen verzoek verliet hij als lid van de burgerwacht [of militie]  van het district de dienst in de rang van 1e luitenant en trad hij terug als Hoofd Ingeland van zijn district Neder-Nickerie, het huidige Nickerie.  In beide gevallen gebeurde dat op eervolle wijze.

In hetzelfde jaar verwierf hij vier plantages in het district Coronie voor
fl.36.000: Bellevue met 141 slaven en de plantages Cardross Park, John en Bantaskine met 96 slaven. Door deze ontwikkelingen verhuisde hij naar het district Coronie. Later verkreeg hij ook een deel van de plantage Friendship en van de nederzetting Totness. Niet alleen werd hij een vermogend ondernemer maar ook behoorde hij met zijn verworven kiesrecht zeker tot de groep van invloedrijke personen in de kolonie. Bij de afschaffing van de slavernij in 1863 ontving hij een vergoeding voor zijn 227 plantageslaven en 9 privéslaven ad f.300 /hoofd, in totaal een bedrag van: f.70.800.
Zonder een huwelijkse relatie werd hij vader van tien kinderen bij drie
partners: Sophia van Bunschoten (zeven kinderen, 1828-1845); Maria
Josephina Donal (een kind, 1851) en Agatha Simson (twee kinderen, 1861
en 1864). De moeders en de kinderen die als slaven ter wereld kwamen werden door hem zonder onderscheid gemanumitteerd en de kinderen erkend. Hij verkreeg officieel toestemming voor de kinderen van Sophia van Bunschhoten om de naam MacDonald te dragen.

Dat de nazaten van Alexander zich goed hebben geïntegreerd in de
plaatselijke samenleving blijkt wel uit een selectie van het aantal
bekende nazaten van Alexander MacDonald in de twintigste eeuw die
eveneens uitvoerig worden beschreven in het boek:
– Léonie Elfride Mac Donald (1901-1942), vanaf 1904 genaamd
Silvergieter-Hoogstad, die in Nederland gehuwd was met Eugène Eduard
Bernard Lacomblé (1896-1942).
E.E.B. Lacomblé werd kapitein van H.M. De Ruyter die 1942 in de de slag
om de Javazee werd getorpedeerd door de zware Japanse kruiser Haguro;
hij ontving 1949 postuum de onderscheiding Militaire Willems Orde (MWO)
4e kl. Léonie Elfride kwam in hetzelfde jaar om het leven in Australiȅ bij een vijandelijke luchtaanval.
– Henry Aurelio Leo Mac Donald (1931-1961), meer bekend “dokter Henk”
als huisarts en musicus te Paramaribo. Van hem was een borstbeeld
geplaatst aan de Tourtonnelaan ter hoogte van de Gravenstraat dat
spoorloos is verdwenen.
– Lodewijk (Louis ) Alexander Mac Donald, bekend om zijn fabriek voor
bananenmeel. Vroeger werden voor de komst van kant-en-klare
kindervoeding in potjes kinderen op een dieet gezet van pap van Mac
Donalds bananenmeel.

Michael Slory in de jaren ’60

– Michaȅl Arnoldus Slory (1935-2018), leraar Spaans en alom bekend
dichter. Hem leerde ik in de zestiger jaren van de vorige eeuw kennen in
de Leidsestraat nabij boekhandel Pegasus in Amsterdam met het Rode
Boekje van Mao in de hand. Onder die omstandigheden wilde hij niet
aangesproken of gestoord worden omdat hij (immers) communiceerde met de grote Voorzitter.

William Henry Mac Donald (1875 -1917), was planter en nauw betrokken bij de bevordering van de ontwikkeling van het district Coronie.  Zijn grootste verdienste was dat hij in 1913 het voorstel deed om een weg aan te leggen die Coronie met de Coppenamerivier zou verbinden.  Het werd realiteit  in 1942, 25 jaren na zijn vroegtijdige dood.
– Kenneth Rudolph Mary Mac Donald (1951-2018), was leraar lichamelijke
ontwikkeling op de Algemene Middelbare School (AMS) en zeer actief in
diverse takken van sport. Welbekend werd hij als coach van olympisch
zwemmer Anthony Nesty. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van de Gele Ster.
– Alphonse Leonie Mac Donald (senior) 1912-1993 was lid was van de
Rechterlijke Macht en ingedeeld bij het Kantongerecht. In echtscheidingszaken met overspel als enige grond en andere familiezaken
vermocht zijn directe en indringende vraagtechnieken bij het (ver)horen van partijen en getuigen in het Surinaams soms hilarische momenten opleveren. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van de Palm.

Al met al geeft het boek een boeiend overzicht van de ontwikkeling van
de Surinaamse tak van de Schotse MacDonald clan vanaf de slavernij-periode.

Alphonse L. MacDonald: The MacDonalds of Suriname: The Ancestors / De
MacDonalds van Suriname: De voorouders.

Tweetalige tekst: Engels en Nederlands.
ISBN 13 979-8-9857594-0-2;
eBook: ISBN 13-979-8-9857594-1-9;
Voorwoord van Laddy van Putten, Directeur Stichting Surinaams Museum.
Stichting Surinaams Museum. MACU Publishing.
Paramaribo-Washington, D.C., March 2022. 72p.
Geïllustreerd met fotos en topografische kaarten.

11 comments to “De MacDonalds van Suriname”

  • Lijkt me een heel interessant boek. Is het ook te krijgen in Nederland? Of alleen in Suriname?
    Mijn grootmoeder was Louise MacDonald. Zus van Lodewijk (Louis), die van de bananenmeelfabriek, die ook wordt genoemd in het artikel. Graag Uw antwoord hoe ik aan het boek kan komen. Alvast bedankt.

  • Als klein dochter van een macdonald lijkt dit mij een heel interesant boek. Ik wist dat de familie oorspronkelijk uit schotland kwam en heb zelf heel goed kontakt gehad met oom louis macdonald v.d. bananenmeel fabriek. Van hem zijn nog enkele kinderen aktief in suriname w.o. henriette van taunnay-macdonald nu bijna 90 jaar oud en jongere broer dennis macdonald. Ook met mr. alphonse macdonald heb ik heel goed kontakt mogen. Ook vam hem zijn er nog kinderen aktief in suriname w.o. rick macdonald. Mijn grootmoeder Louise macdonald heeft zes zonen gehad nl. Richenel William Desie John Eddie en Paul. Allen Abendanon. Ook hun kinderen en kleinkinderen alsook achter kleinkinderen zijn zowel in suriname alsook nederland en de verschillende antiliaanse eilanden zeer aktief. Het lijkt mij dat de hele familie wel interesse zal hebben voor dit boek daarom graag info over hoe wij aan dit boek kunnen komen. Dank bij voorbaat.

  • Heel interessant.
    Zelf had ik ook leerlingen in de klas met de achternaam Mac Donald.
    Ik denk oorspronkelijk ook uit Suriname.
    Ik ben benieuwd of deze families ook tot de Surinaamse tak horen.
    Hilda

  • Waarde William,
    hartelijk dank voor de waarderend recensie van mijn boek over de voorouders van de MacDonald families van Suriname. Ook de positieve reacties van drie commentaroren zijn erg gewaardeerd.
    Jammer genoeg is er enige vertraging ontsaan in het bezorgen van de boeken in Paramaribo. Het boek zal in Paramaribo door het Museum worden verkocht wanneer het zo veris, maar het is thans al via het inetrent als e-book te koop in twee versies: E-Pub en Kindle.
    De volgende website geeft toegang tot het boek: https://books2read.com/u/bMYKLV.
    De gehele opbrengst wordt als donatie aan het Museum geschonken.

    Nogmaals mijn dank en het verspreiden van de website voor het e-book onder familie en geintereseerden wordt ten zeerste gewaardeerd.]

    Alphonse

  • Beste Alphonse Mac Donald,

    Ik ben Uric Mac Donald. Roepnaam Eric. Zoon van Lodewijk (Louis) Alexander Mac Donald. Ik stel het zeer op prijs dat jij de familiegeschiedenis hebt onderzocht en vastgelegd. Mijn welgemeende dank daarvoor. Ik zou graag over een exemplaar van het boek willen beschikken. Kan jij mij een adres geven waar ik het kan bestellen of kopen. Niet de E-book versie maar het boek zelf.

    Met vriendelijke groet.

    Uric (Eric) Mac Donald

    • Geachte heer, Het antwoord staat hierboven: bij het Surinaams Museum – red. CU.

    • Waarde Eric,
      dank voor de waarderende woorden!
      De oorspronkelijke bedoeling was het boek slechts in Suriname te verkopen. Daarom hebben we besloten de gedrukte copiien aan het Museum te schenken en dan kunnen zij het verkopen. Toen het bericht de ronde deed dat ik aan het boek werkte werd voorgestel het internationaal als e-boek beschikbaar te stellen. Daarom hebben we besloten ook een e-book versie, er zijn nu twee versie sKindle en E-Pub te produceren. De e-Pub versie is bijna net zo goed als een gedrukt boek, en als je geinteresserd bent zijn er gratis software sites op het internet die je de E-Pub versie laat omzetten in pdf formaat.
      Op dit momemnt vanwege allerlei Covid situatioes in het boek nog niet in Suriname.
      Er zijn twee mogelijkheden direct contact opnemen met de directeur van het museum:
      Stichting Surinaams Museum,
      T.a.v. drs. J.H.J. van Putten, directeur,
      Abraham Crijnssenweg 1, Fort Zeelandia,
      Postbus 2306,
      Paramaribo.
      Suriname
      tel. (597) 425 871
      fax. (597) 425 881
      E-mail: museum@cq-link.sr
      Of via familie of vrienden het boek tzt bij museum te kopen en naar je te laten zenden.
      Ik hoop dat dit helpt!
      Tan bun
      Alphonse

    • Voor Uric (aka Eric),
      Familieleden kunnen contact opnemen met sharonpmacdonald@gmail.com voor
      verkrijgen van een exemplaar van de besproken uitgave.

  • Beste Alphonse,

    Dank voor jou bericht. Ik zal proberen via het Surinaams museum aan te komen. Nogmaals dank en complimenten voor jou inzet waardoor, met name de familie hier wat aan heeft.

    Krakti mi brada.

    Uric Mac Donald

  • Alphonse, gefeliciteerd! Slory was familie? Daar moet dan maar weer een rum op worden gedronken.

    • Dank Sharda!
      Ja, Slory is familie.
      Je weet wel, hoe het allemal gaat in Switi Sranan.
      Het is allemaal uitgelegd in het boek.
      Veel plezier.
      En zeker, bij mijn volgend bezoek.
      Salud

Your response at Uric Mac Donald

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter