blog | werkgroep caraïbische letteren

De hoogleraar als herdershond

door Esther Wils

Zijn werk wordt gekenmerkt door het bij elkaar halen van mensen en hun teksten: tijdens congressen, lezingen en colleges, in ettelijke bloemlezingen en essaybundels, op de bijzonder actieve website Caraïbisch Uitzicht van de werkgroep Caraïbische letteren en in zijn standaardwerk over de geschiedenis van de Surinaamse letterkunde (de wetenschappelijke editie is integraal te lezen op dbnl.org). Erudiet en sociaal, kritisch en voor alles in, serieus en vol humor, gevoelig voor misstanden maar niet overmatig politiek correct: Van Kempen is een atypische geleerde – en al sinds ruim twintig jaar een goede bekende van de interviewer, vandaar dat er getutoyeerd wordt. De aanleiding voor het gesprek is zijn twaalf-en-half jarig bijzonder hoogleraarschap, dat is veiliggesteld tot zijn pensioen, met dank aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en het KITLV.

Michiel van Kempen
Foto: Titia Hahne

Enkele fragmenten:

[…]

Maar hoe gaat het dan in jouw college? Komt er een discussie achteraf, waarin jij zegt: had je hier en hier aan gedacht?

‘Bij zo’n reeks over slavernij is er altijd debat. Dat moet ook. Ik waarschuw de studenten wel: wie je ook voor je hebt: vorm je eigen oordeel, neem niet alles voor zoete koek aan. Het zijn natuurlijk wel heel welwillende, empathische studenten die daar zitten, dus als ze een echte activist zien, die gisteren op tv was en op een kistje de massa stond toe te spreken, dan vinden ze dat hartstikke leuk. En ik vind dat ook leuk, prima. Je moet je in een reeks van twaalf colleges natuurlijk sowieso afvragen wie je wel en niet als sprekers vraagt. Ik probeer daar een soort evenwicht in aan te brengen.’

Vraag je er dan ook een zogenaamde conservatief bij? Mij stoort altijd de suggestie dat nog niemand zich echt serieus heeft bezig- gehouden met dergelijke omstreden onderwerpen. Alsof er niet al heel veel is uitgezocht op zo’n vakgebied.

‘Nou, ik vraag zeker mensen die al heel lang meegaan en er veel vanaf weten. Het college wordt geopend door Alex van Stipriaan. Die is politiek onverdacht, hoor, hij heeft een geweldige staat van dienst. De meeste studenten weten er namelijk nog helemaal niets van, dus je begint from scratch. Zo iemand kan in een openingscollege alvast de grote lijnen neerzetten. En dan krijg je een Kwame Nimako, een strijdbare Afrikaan die bij het NINsee zat, die zulke dingen verkondigt dat de studenten helemaal omver geworpen worden, dingen waar ze nog nooit bij stil hebben gestaan. En of dat nou allemaal klopt… Je krijgt twaalf verhalen te horen en daar moet je zelf je paper over schrijven. Dat is het moeilijkste voor de studenten.’

Herdershond en herdersjongen. Hugo Mühlig, ca. 1900

[…]

In in die begintijd was ik bezig te kijken: wat voor materiaal is er nu? Want die literatuurgeschiedenis is pas veel later gekomen, in 2002, toen zat ik al twintig jaar daar. Daarvóór zijn de bloemlezingen verschenen, bijvoorbeeld de Spiegel van de Surinaamse poëzie. Het is een oerwoud dat je eerst moet kappen, voordat je zo’n studie kunt schrijven.’

Maar als er zo weinig publicaties waren, hoe vond je dan al die teksten?

‘Bijvoorbeeld onder een vloerkleed, bij mensen thuis.’

Nee! Echt??

‘Echt! Je gelooft het niet, maar het is echt waar. Ik wist van iemand, die had een bundeltje gemaakt. Ik kwam bij hem thuis, en hij was vriendelijk hoor, maar het bleek dat hij het zelf was vergeten! Toen zei ik: Heb je dat dan nog? Ja hoor, maar dan moet je even helpen. Toen moesten we de bank opzij schuiven en het kleed opslaan, en daaronder lagen die gedichten!’

Het hele interview is te vinden in het nieuwe nummer van Indies tijdschrift, nr. 2, november, pp. 18-20. In de boek- & tijdschriftenhandel, of te bestellen: redactie@indiestijdschrift.nl of via de site klik hier. Een abonnement voor 2 nummers per jaargang kost 10 euro.


Inhoud van nummer 2:

3 Redactioneel
Revolusi ‘Alles globaliseert, behalve het koloniale besef’, door Herman Keppy, David Van Reybrouck & Esther Wils
Biografie Johannes van den Bosch, de kolonieman, door Rob Hartmans
Biografie Van Heutsz, ‘een buitengewonen man’, door Harm Stevens
10 Van de instellingen Een aanfluiting in honderd foto’s,door Herman Keppy
   Onderzoeksoldaatjesdoor Esther Wils
11 Oorlog ’40–’49, een lange Tweede Wereldoorlog? door Jonathan Verwey
12 Anders Indisch Dodo Berretty, fotograaf van het dekolonisatiegeweld, door Gerard Termorshuizen
13 Onderzoek Historical re-enactment in Indonesië,door Arnoud Arps
14 Architectuur Batavia 1937-1941,door Esther Wils
15 Architectuur Lemei en Nobile de Vistarini,door Pauline K.M. van Roosmalen
16 Fotografie John Oudine, journalist/fotograaf in Suriname,door Carl Haarnack
18 Caraïbische letteren De hoogleraar als herdershond, door Esther Wils
21 Caraïbische letteren door Michiel van Kempen & Esther Wils
22 Molukse zaken Noes Solisa, voor altijd actievoerder, door Herman Keppy
23 All in the family Toos, door Boudewijn Walraven
24 Kunst Het oeuvre van W.O.J. Nieuwenkamp,door Chris Vellinga
25 Interview De verkoop van Indische kunst floreert, door Frans Leidelmeijer, Chris Vellinga & Esther Wils
25 Koloniale kitsch Indra Kamadjojo, door Herman Keppy
26 Muziek Borobudur in klank, door Henk Mak van Dijk
27 Missie & zending ‘Emigranten voor God’door Esther Wils
28 Wetenschapsgeschiedenis Joan Gideon Loten, door Boudewijn Walraven
29 Wetenschapsgeschiedenis De bekendste Surinaamse schrijver, door Siegfried Huigen
30 Wetenschapsgeschiedenis De Denisovan in ons, door Maarten Fornerod
31 Kort & op komst

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter