D.C. Hesseling over taal en taalverandering
door Jan Noordegraaf
Abstract. De classicus D.C. Hesseling, vanaf 1907 hoogleraar Nieuwgrieks te Leiden, heeft zich in het laatste decennium van de negentiende eeuw intensief beziggehouden met de vraag naar het ontstaan van het Afrikaans. Hij was daartoe mede geïnspireerd door de creolistische studies van de invloedrijke taalgeleerde Hugo Schuchardt. Enkele jaren daarna poogde Hesseling de door hemzelf ontwikkelde inzichten ook toe te passen op het Negerhollands en op het Amerikaanse Jersey Dutch. Tijdens zijn emeritaat werkte hij nog aan een breed vergelijkend-creolistisch onderzoek, waarbij ook het Papiaments de nodige aandacht kreeg.
Dit onderzoek kon hij evenwel niet meer voltooien. Hesselings werk kan beschouwd worden als een exponent van een op Franse linguïstiek geïnspireerde ‘sociale taalkunde’, die in de eerste decennia van de twintigste eeuw ook in Nederland aanhangers heeft gevonden.
Het artikel ‘Verre verwanten; D.C. Hesseling (1859-1941) over taal en taalverandering’ van Jan Noordegraaf verscheen in: Patroon en argument. Een dubbelfeestbundel bij het emeritaat van William van Belle en Joop van der Horst. Onder redactie van Freek Van de Velde e.a. Leuven: Universitaire Pers 2014, 523-535. ISBN 978 94 6270 014 7.
Het artikel in pdf kan hier worden gedownload: J. Noordegraaf over Hesseling – artikel 2014