blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: Journalistiek & Nieuwe media

Tweede nummer EFM Magazine uit

De tweede editie van EFM Magazine zal vanaf vandaag verkrijgbaar zijn bij diverse verkooppunten in Suriname. Het eerste nummer werd in augustus geïntroduceerd. De eerste editie werd gedrukt in een oplage van 2000 exemplaren. Hoofdredacteur Rachel Parsan-Lalbiharie zegt aan Starnieuws dat ruim 70% van deze oplage is verkocht.

lees verder…

Jo Spier & Peter van Straaten in Persmuseum

Jo Spier en Peter van Straaten, twee meestertekenaars van het Nederlandse leven, zijn te zien in het Persmuseum, Cruquiuskade te Amsterdam. Jo Spier maakte reizen naar de Nederlandse koloniën en daaruit kwamen o.m. enkele boeken met tekeningen over de West voort. De expositie is verlengd tot en met 27 januari 2012.

Indië voorbij: De culturele dekolonisatie van Indonesië

Toen Indonesië in 1945 de onafhankelijkheid uitriep, had het land een lange periode van Nederlandse overheersing achter de rug. De toekomst stond in het teken van indonesianisasi van de gehele samenleving. Ondanks de politieke breuk tussen Indonesië en Nederland werden contacten op intellectueel en cultureel terrein tussen de twee landen steeds intensiever. Nederlandse wetenschappers doceerden op Indonesische universiteiten; Indonesische schilders en schrijvers kwamen naar Nederland; en Nederlandse uitgevers waren buitengewoon belangrijk voor de verspreiding van kennis en studieboeken in het nieuwe Indonesië. Nederland en Nederlanders werden onderdeel van de Indonesische zoektocht naar het eigene. Op deze studiemiddag zullen sprekers aspecten van de postkoloniale uitwisseling tussen Indonesië en Nederland uitdiepen.

Programma
13.30 Ontvangst
14.00 Introductie: Paul van Hoeve

14.10 John Tholen: Woutertje Pieterse niet gewenst. Uitgeven in de jonge Indonesische republiek
14.30 Farabi Fakih: Dutch professors in Indonesian universities, 1950-­‐1962
14.50 Angelie Sens: Back to business as usual? Joop Wormser (1907-­‐1999), dagbladuitgever en drukker in Indonesië

15.10 Pauze

15.30 Helena Spanjaard: De kunstacademies van Bandung en Yogyakarta: westers modernisme en Indonesisch nationalisme
15.50 Marieke Bloembergen en Martijn Eickhof: Van steentijd tot nieuwe natie: archeologen tussen Indië en Indonesië
16.10 commentaar: Henk Schulte Nordholt
16.20 forumdiscussie o.l.v. Lisa Kuitert. Deelnemers: Marieke Bloembergen, Henk Schulte Nordholt, Angelie Sens, Helena Spanjaard, Remco Raben

17.00 Afsluiting en borrel

Roy Khemradj weg bij SIO

door Eric Mahabier

Den Haag – Het Surinaams Inspraak Orgaan (SIO) in Nederland staat sinds 1 september onder leiding van het bestuur. SIO-voorzitter Roy Ho Ten Soeng bevestigt dat het contract van directeur Roy Khemradj niet is verlengd, omdat de subsidie wordt afgebouwd. Khemradj werd op 1 maart 2011 directeur van het SIO.

De afgelopen anderhalf jaar is het SIO zichtbaarder en representatiever geworden voor de Surinaamse gemeenschap in Nederland, vinden de voorzitter en de ex-directeur.
Het SIO fungeert als aanspreekpunt voor de Nederlandse overheid, over de Surinaamse gemeenschap in Nederland. Het orgaan maakt deel uit van het Landelijk Overleg Minderheden (LOM), dat per 31 december 2014 wordt opgeheven. SIO moet na 2014 zelfstandig – zonder subsidie – overleven. Volgens Ho Ten Soeng en Khemradj wordt flink gebrainstormd over een manier om het werk te kunnen voortzetten.

Khemradj – in Suriname vooral bekend als mediaman – hoopt als freelancer actief te blijven voor het SIO, zoals hij zelf zegt “in het belang van de Surinaamse gemeenschap”. Onder zijn leiding was het SIO zichtbaar aanwezig bij evenementen zoals het Milanfestival. Ook organiseerde het inspraakorgaan een debat over de Surinaamse amnestiewet.

Allerlaatste editie van magazine Cpost | Post uit Curaçao

door Irèn Nooren
 
Cpost is zes jaar lang tot stand gekomen dankzij een grote groep Curaçaoliefhebbers. Allen werkten op vrijwillige basis en belangeloos mee om elke keer weer – eerst zes keer en later vier keer per jaar – een editie online te zetten vol kleurrijke foto’s, leuke weetjes en positieve nieuwtjes. Enkel met het doel om Curaçao in een positief daglicht te plaatsen. Ik bedoel met deze groep niet alleen de personen die direct deel uitmaakten van het Cpost-team, maar ook de vele abonnees en lezers van Cpost. Zij zijn zeer belangrijk geweest voor het voortbestaan van Cpost. De reacties die vanaf de eerste editie binnen kwamen, waren hartverwarmend en stimulerend om elke keer weer vol enthousiasme een nieuwe editie te maken. Het is zeer prettig om te ervaren dat meer mensen hetzelfde doel hebben en daar tijd en energie in willen steken.

Waarom komt er dan een eind aan een goedlopend project als Cpost?
Het is moeilijk om dat onder woorden te brengen. De laatste zes jaar heb ik veel gewerkt aan Cpost, shirts&words, webwinkel books.an en Mi Beibi, om enkele projecten te noemen. Ik ben op het punt aangekomen dat ik het rustiger aan wil doen. Even geen ‘verplichtingen’ meer.

Uiteraard wil ik iedereen graag bedanken maar één persoon ben ik bijzonder dankbaar: mijn ‘Cpostmaatje’ Elodie [Heloise]. Zij was er vanaf de eerste ‘brief’ bij. Met haar steun en inzet was ze mijn belangrijkste motivator. Vol verwachting kijk ik uit naar het verschijnen van haar verhalenbundel Woestijnzand.

Ik wens je veel kijk- en leesplezier met de allerlaatste Cpost, dat zoals altijd is samengesteld met veel bewondering voor Curaçao en haar bewoners.

Stilte na de klap

Désirée Martis en Harold Biervliet luisteren bewogen na de klap die een einde maakte aan de allerlaatste uitzending van de Caraïbische afdeling van Radio Nederland Wereldomroep. Na 66 jaar is definitief het doek gevallen voor een zender die door radiopionier Johan van de Walle werd opgezet in tijden toen men in Nederland nauwelijks wist dat er nog overzeese gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caraïbisch gebied lagen. Ordinaire bezuiningingsdrift maakte een einde aan een van de pijlers van het contact tussen Nederland, Suriname en de zes voormalige Nederlandse Antillen. In een drie uur durend programma op donderdag 27 september kwamen velen getuigen van 66 jaar radiogeschiedenis-over-de-oceaan. De staf van de Caraïbische afdeling moet op zoek naar ander werk. Wereldmomroepers; het ga jullie heel goed! Ayo duci ayo…adyosi, odi ….het is echt afgelopen…..

Afscheid van de Caribische redactie van de Wereldomroep

De Caribische redactie van de Wereldomroep neemt op donderdag 27 september 2012 afscheid van de luisteraar. Na 65 jaar komt er een einde aan programma’s gericht op Suriname en de Antillen. We kijken niet alleen terug, maar maken er ook een mooi afscheid van met tal van gasten en artiesten. Hieronder de inhoud van dit drie uur durende programma.

Het afscheidsprogramma begint om 18.00 uur Nederlandse tijd. Het is te volgen via de gebruikelijke satellietkanalen en via webstream bovenaan deze pagina. Natuurlijk wordt het programma ook live of later uitgezonden via onze partnerstations in Suriname en op de Antillen.
Tijdens de uitzending is de redactie ook actief op Twitter en Facebook houden we lezers op de hoogte via een live blog.

De inhoud van het programma (onder voorbehoud):

Het eerste uur (18.00 – 19.00 uur Nederlandse tijd):
Geschiedenis van de redactie
Presentatie Harold Biervliet en Tanja Fraai
Onderwerpen:
– Het begin van de Wereldomroep
– Distributie
– Periode na Van de Walle
We praten over het medialandschap in de tijd vlak van de Tweede Wereldoorlog, hoe de Wereldomroep begon en de introductie van de verschillende talen.
Gasten: Jo van de Walle jr., Martien Sleutjes, Jos de Roo, Andrea Putman, Ankie Galois, Lydia Emanuels
Muziek: Zanylla, Ziggi Recado
Verspreid in het uur hoort u reacties van bekende Surinamers en Antillianen, oud-medewerkers en luisteraars

Het tweede uur (19.00 – 20.00 uur):
Journalistieke hoogtepunten
Presentatie: Scarlet Windster en Peggy Brader
Onderwerpen:
– Ronde Tafelconferenties
– Onafhankelijkheid Suriname
– Opstand op Curaçao
– Militaire periode in Suriname
– Status apatre Aruba en staatkundige vernieuwing Antillen (10-10-10)
Gasten: René Roodheuvel, Luciën de Freitas, Ab Pilgram, Glenn Helberg
Muziek: Ziggi Recado
Verspreid door het uur reacties van bekende Surinamers en Antillianen, oud-medewerkers en luisteraars.

Het derde uur (20.00 – 21.00 uur):
Tot zover de Wereldomroep
Presentatie: Désirée Martis en Harold Biervliet
Onderwerpen:
– In dit laatste uur praten we over de vraag waarom stoppen we ook alweer? We spreken met partners uit Suriname, Aruba en op Curaçao over de vraag wat de betekenis was van de Wereldomroep en welk gat de omroep achter laat (of niet).
Gasten: Henny de Vos (hoofd Caribische afdeling).
Muziek: Tania Kross, Bryan B.
En ook in dit uur reacties op het stoppen van de uitzendingen.

‘Wereldomroep bood uniek podium Caribische schrijvers’

Het is onderbelicht tot nu toe. Maar de Wereldomroep bood in de jaren vijftig van de vorige eeuw een uniek podium voor Caribische schrijvers. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Jos de Roo, oud-medewerker.

Het is bijna ongelooflijk wat er gebeurde tussen 1949 en 1957, zo constateert De Roo, terugblikkend. In die jaren werden maar liefst 258 literaire bijdragen uitgezonden, speciaal geschreven voor de Wereldomroep. Vaak, heel vaak in de eigen taal. Het Papiaments of het Sranantongo. “Daarmee deed de Wereldomroep meer dan welk literair tijdschrift in Suriname of op de Antillen. Waarmee de Wereldomroep historisch gezien de belangrijkste promotor was van het schrijven van Surinaamse en Antilliaanse auteurs”, aldus De Roo.

De literaire bijdragen waren een idee van de eerste chef van de Westindische afdeling (zoals de Caribische afdeling toen heette), Jo van der Walle. De chef die volgens Jos de Roo een ‘eigen invulling’ gaf aan de belangrijke opdracht die de Wereldmroep destijds had: ‘geef een beeld van Nederland’. “Hij liet dat beeld geven door studenten uit Suriname en de Antillen, vaak dus in hun eigen taal. De herkenbaarheid voor de luisteraars was daarmee natuurlijk veel groter dan dat je een Nederlander laat vertellen welk beeld hij van Nederland heeft.”

Jules de Palm
Voor tal van (beginnende) schrijvers bleek de literaire bijdrage van toen een opstapje naar een carrière. De Roo noemt de namen van John Leefmans, Frits Mol, Jules de Palm, Boeli van Leeuwen, Raul Römer, Henk en Hubert Dennert. Maar hij kan die lijst moeiteloos uitbreiden. Ga maar na: 258 literaire bijdragen. 258 keer aandacht voor ‘orale literatuur’, ‘iets wat in die tijd nauwelijks gebeurde,’ aldus de aanstaande promovendus.

Achteraf is bij sommigen de indruk ontstaan dat de Wereldomroep daarmee een ‘koloniaal’ beleid voerde. De Roo: “Dat beeld is pas later ontstaan. Als je nagaat dat de Surinaams nationalistische beweging een maandelijks programma had wat ze zelf vulden – en daarmee hun ideeën verspreidde naar Suriname – in de tijd dat diezelfde beweging door de veiligheidsdienst en de Surinaamse veiligheidsdiensten in de gaten werd gehouden als bedreigend voor de status quo – dan zie je dat dat stempel van kolonialisme onterecht was. Hij (Van der Walle, red.) gaf juist het woord aan mensen die tegen het kolonialisme streden. Dat blijkt ook uit de taalkeuze. De mensen waren vrij in het gebruik van de taal.”

Podium
Het is volgens de Roo ‘koffiedik kijken’ of veel schrijvers uiteindelijk ook zonder de Wereldomroep als podium waren doorgebroken. Al denkt hij van wel, bijvoorbeeld bij Boelie van Leeuwen of Jules de Palm. “Het verbaast me dat die vraag wél bij de Wereldmroep gesteld wordt en niet als het gaat om het bestaansrecht van literaire tijdschriften. Het belangrijkste is dát er een podium was en dat daar flink gebruik van gemaakt werd.”

Jos de Roo in gesprek met Désirée Martis, klik hier
[RNW, 24 september 2012]

Evers & Van Maele oogsten complimenten van Van der San, maar moeten ze daar blij mee zijn?

door Joshua Taytelbaum

Eugène van der San, directeur Bestuurs- en Administratieve Aangelegenheden van het Kabinet van de President, heeft groot gelijk dat de waarheid een keer gezegd moet worden, alleen is hij de laatste die over waarheid mag spreken sinds hij die bruut heeft verkracht in zijn historisch exposé van 2011: “Geschiedkundige aantekeningen ten dienste van de staatsgreep van 25 februari 1980”. Desalniettemin heeft hij naar aanleiding van het boek van Evers & Van Maele Bouterse aan de macht een ingezonden stuk geschreven in de Ware Tijd van 24 september met als titel “De waarheid moet maar eens gezegd worden!” Daar leest u dus níetde waarheid, maar de visie van Van der San (voor wat die dan ook waard is).
In wezen is zijn hele verhaal een oratio pro domo, want niet Kanhai zoals Evers en Van Maele beweren, maar hij, Eugène van de San, is de regisseur van de ingediende Amnestiewet. Al in 2004 heeft hij in het programma Waakhond (weet u wel, van regeringsvoorlichter Cliff Limburg) erop gewezen “waarom het onoverkomelijk zou zijn om geen amnestie te verlenen voor de tragische gebeurtenissen van december 1982. (…) De gedachte hierachter was gebaseerd op het feit dat aan de Jungle Commandoleden die in 1986 in opstand kwamen tegen het wettig gezag amnestie werd verleend, terwijl de tragische 8 december 1982 gebeurtenissen in relatie stonden met de feitelijke situatie in ons land ten tijde van het gebeurde.” Voelt u de fijne nuance: het Jungle Commando kwam in opstand tegen het wettig gezag (!).

Vervolgens legt Van der San ons uit wat die “feitelijke situatie in ons land ten tijde van het gebeurde” was: “onder andere de contra-coupplanners zoals werd bevestigd door de toenmalige minister van buitenlandse zaken van de VS (Shulz) met betrekking tot huurlingen die klaar stonden in Amerika voor vertrek naar Suriname ter ondersteuning van de coupplanners. Ook is bekend geworden dat deze huurlingen in de Verenigde Staten van Amerika later zijn berecht en veroordeeld. Dit alles staat vermeld in het boek van Bob Woodworld.” Ook hier heeft Van der San weer zijn eigen waarheid uitgevonden en dat staaft hij dan met een niet bestaande Bob Woodworld. Van der San heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Waarschijnlijk bedoelt hij Bob Woodward, maar dan zonder aan te geven in welk boek van Woodward deze feiten (?) te vinden zouden zijn.

Terug naar de Amnestiewet. Behalve Van der San’s bovengenoemde optreden in Waakhond ontstond volgens Van der San ergens in het jaar 2006 in de kringen van NDP-kaderleden, en met name binnen wat ik gemakshalve maar het sekte-bestuur noem: de Commissie Desi Bouterse (CDB), “de behoefte om ook amnestie voor hun  leider op te eisen”. Want een sekte ís het natuurlijk, die kring rond moordverdachte en drugsveroordeelde Bouterse – mede-moordverdachten en anderszins verdwaasden – die koste wat het kost Bouterse’s onvermijdelijke val willen voorkomen. “Bovendien moet duidelijk zijn”, aldus Van der San, “dat de Amnestiewet geen juridische oplossing is maar een politieke met juridische consequenties, die door de jaren heen over de gehele wereld werd toegepast ook in Nederland. Daarom heeft de advocaat [bedoeld is Kanhai, JT] in deze geen bevoegdheden (het verhaal heeft te doen met middelmatig geklets).” Hier beroept Van der San zich weer op een uitspraak van hoogleraar internationaal strafrecht Geert-Jan Knoops, die luidt: “Wij denken dat we in ons maatschappelijke leven worden beschermd door het recht. Maar een blik achter de coulissen van het wereldtoneel  leert ons dat er maar één regisseur is: de politiek.” Laat Bouterse cum suis hieruit leren dat het recht ook hun niet beschermt!

Van der San wijst er ook nog op dat reeds in 2008 een initiatiefvoorstel tot wijziging van de Amnestiewet is ingediend door toenmalig NDP-fractieleider Kenneth Moenne, maar dat “door de plotseling gewijzigde opstelling van toenmalig parlementsvoorzitter Somohardjo dit voorstel niet meer in de DNA in behandeling is genomen”. Hier moet duidelijk Van der San’s geheugen worden opgefrist, want in 2008 was Somohardjo nog een verklaard tegenstander van Bouterse, Somo’s “plotseling gewijzigde opstelling” dateert eerst van het duivelspact dat Bouterse vrij snel na de verkiezingen van 2010 met Brunswijk en Somohardjo heeft gesloten.
Tot slot mag Van der San’s kijk op de Binnenlandse Oorlog niet onweersproken blijven. Het staat als een paal boven water dat er nooit een Binnenlandse Oorlog (zoals Van der San zegt: “de gruwelijke oorlog in de jaren 1986 en 1987 die tenminste 500 slachtoffers heeft geëist”) zou zijn geweest als Bouterse er niet was geweest. Het was heel ordinair een drugs- en/of prestige-oorlog tussen Baas Bouterse en knecht Brunswijk, die – behalve de genoemde 500 slachtoffers – alle verhoudingen in het binnenland op zijn kop heeft gezet  en verziekt.
Dat Van der San besluit met Evers & Van Maele te complimenteren met de door hen aan de dag gelegde durf, lijkt mij een veeg teken voor hun boek, ik zou tenminste niet gelukkig zijn met dit compliment!

Radika 50 jaar

door Anand Radhakishun

Op 9 september 1962 realiseerde Shew S. Radhakishun 1 (één) van zijn dromen RADIKA (Radio Diehaat Kie Awaaz = De Stem Van Het Distrikt) “in the middle of nowhere” op de plantage Beekhuizen aan Het Pad van Wanica nummer 51.

Sinds juli 1960 was het gezin Shew S. Radhakishun al verhuisd naar Het Pad van Wanica (Pappa, Mamma, Mahindra, Chitra Radjen en de net geboren Anand). Daarna is het gezin uitgebreid geworden met Prem, Suresh en Nirmala.

RADIKA heeft turbulente tijden gekend. Midden jaren zestig werden er regelmatig brandaanslagen gepleegd en in de nacht van 23 op 24 juni 1971 is het bedrijf verbrand. In diezelfde nacht overleed te Winschoten in Nederland ook de oprichter, Shew Shawh Radhakishun.

RADIKA werd weer opgebouwd en werd in 1982 wederom door het noodlot getroffen. Op instigatie van D.D.-Wanted werd het bedrijf kapotgeschoten (opgeblazen) p 08 december 1982.

Nu heeft de N.V. RADIKA ook tv-rechten en vandaag bestaat het bedrijf ondanks alles 50 jaar. Na de SRS en Apintie is RADIKA daarmee één van de oudste rtv-media van Suriname !

Bij leven was mijn vader, Shew Shawh Radhakishun, 28 augustus jongstleden 88 jaar geworden en ik weet zeker dat er dan vandaag een feest was geweest dat zijn weerga niet had gekend.

de Ware Tijd 55 jaar

Zo’n 2.500 deelnemers gingen zaterdag van start voor de wandel- en trimloop bij gelegenheid van de viering van de 55ejaardag van de Ware Tijd, dWTfoto/Irvin Ngariman.
door Rolf van der Marck
In Suriname bestaat van oudsher het begrip ‘bigi yari’: elk vijfde levensjaar moet worden gevierd, daar is kennelijk geen ontkomen aan. Nu is dat uiteraard ’s mensen goed recht, maar ik vind het raar dat dat gebruik gretig is geadopteerd door (overheids)bedrijven en instellingen. Waar het om particuliere bedrijven gaat is het uiteraard ook hún goed recht, maar bedenkelijk is het dat met name overheidsbedrijven en ministeries elke vijf jaar grote sommen gemeenschapsgeld verspillen om te vieren dat men het weer vijf jaar heeft volgehouden.
Dat het ochtendblad de Ware Tijd haar 55e jaardag heeft gevierd is dus niet anders te bezien dan als meegaan met het plaatselijk gebruik, go with the flow, want echt iets te vieren hebben ze niet. Ook het hoofdredactioneel artikel van zaterdag 1 september: “Routekaart de Ware Tijd nog niet voltooid”, geeft geen clou. Die titel kan dan wel de indruk geven dat ze onderweg zijn, maar eigenlijk is die titel heel ongelukkig, want het is voor de Ware Tijd te hopen dat die routekaart niet voltooid raakt, want dat zou het einde betekenen. Die titel had moeten luiden: “Routekaart de Ware Tijd is nooit voltooid”.
Natuurlijk moeten er kreten worden geslaakt bij zo’n gelegenheid, tenslotte moet je uitdragen dat je iets te vieren hebt, maar gezien in het licht van de realiteit van vandaag de dag is dat niet zo eenvoudig. Noodzakelijkerwijze wordt teruggegrepen naar de hoogtijdagen van de krant onder leiding van Leo Mopurgo, maar die dagen zijn over, daarvoor had iets nieuws in de plaats moeten komen, maar dat is –ondanks routekaart– nergens te ontdekken. Gezegd wordt dan wel: “Het is niet niks een krant in Suriname zo lang op de markt te houden en marktleider te blijven”, maar waarop is die bewering gestoeld?
Feit is dat de Ware Tijd sinds tien jaar gezelschap heeft gekregen van twee nieuwe ochtendbladen, Dagblad Suriname en Times of Suriname. Dat had een prachtige kans kunnen zijn om zich heel duidelijk te profileren als de kwaliteitskrant die het eens was, maar helaas is die kans niet aangegrepen. In plaats van zich af te zetten tegen die twee populistische kranten en zich nog duidelijker te manifesteren als de enige en waardige marktleider, heeft dWT het tegenovergestelde gedaan, zij heeft het gezocht in de assimilatie en niet in de confrontatie, met het trieste gevolg dat we nu alleen nog maar ‘journalistieke’ eenheidsworst kennen.
De krant die Suriname leest
Een van de onderdelen van het lustrumprogramma was de sloganwedstrijd, die zo’n 900 inzendingen opleverde. Geen slecht resultaat zou je zeggen, maar gelet op de uitkomst kan ik het alleen maar beschamend noemen: “De krant die Suriname leest”. Kent u een krant die Suriname leest? Die slogan wordt sinds vandaag schaamteloos als ondertitel gebruikt!
Als ik de Ware Tijd iets toewens is het wel dat ze gaat leren tegen de stroom in te zwemmen, dat ze zich herbezint op haar meest wezenlijke identiteit en dat ze die in de komende jaren opnieuw gestalte gaat geven. Wellicht kan de krant dan bij de viering van de 75e jaardag met recht stellen marktleider te zijn.
 

Grani voor Leo Morpurgo

Uit bewondering voor Leo Morpurgo heeft redacteur Hans Buddingh’ van het NRC Handelsblad hem gisteren zijn boek De geschiedenis van Suriname aangeboden. Morpurgo, oud-hoofdredacteur van de Ware Tijd, heeft Buddingh jaren terug wegwijs gemaakt toen hij voor het eerst voet aan wal zette in Suriname. Ook Jules Sedney kreeg een boek van de Nederlander, die beide mannen ondanks hun leeftijd nog steeds een voorbeeld vindt voor de jongeren. (Foto: Irvin Ngariman.)

[uit de Ware Tijd, 1-9-2012]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter