blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: Geschiedenis

Tula lezing 2024: “Medardo de Marchena, een luis in de pels van het koloniale gezag op Curaçao”

Op zaterdag 17 augustus 2024, dia di lucha pa libertat (de dag van de strijd voor vrijheid), organiseert het NiNsee samen met de Stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst (GVGT) en het Stadsarchief Rotterdam de Tula Lezing in Rotterdam. De lezing wordt gegeven door dr Margo Groenewoud en is een eerbetoon aan de Curaçaose verzetsstrijder Tula, wiens gedachtegoed een blijvende bron van inspiratie is. De waarden en het leven van Tula worden jaarlijks herdacht, geëerd en gevierd tijdens de Tula Lezing en het Tula Herdenkingsconcert.

lees verder…

Testamenten van vrije mannen – Leren van geschiedenis 123

door Hilde Neus

In Suriname zijn een aantal notarissen die diensten leveren aan het publiek. Een ervan is het opmaken van testamenten. Tegenwoordig is dat niet meer zo in de mode. Als kinderen om een testament van hun ouders vragen, hoor je: ‘Je wilt me dood’. Maar om ruzie onderling te voorkomen is het wel verstandig een laatste wil op te laten maken zodat alles eerlijk verdeeld kan worden, zoals de vermogende dat zelf wenst.

lees verder…

‘Je kan je grootmoeder verstoppen, maar haar gekuch niet’

Op 28 maart was er in de Universiteitsbibliotheek in Paramaribo – met dank aan Sylvie Kumar van Schrijversgroep ’77 – een dubbele boekpresentatie: Mijn oma was een slavin, van Bert Kalle en Ik ben jullie meester van Jeffrey Spalburg. Hieronder een bespreking van beide boeken over doorwerking van slavernij door Hilde Neus in de Ware Tijd Literair van 10 mei 2024.

lees verder…

Project ‘De Tijdlijn van Suriname (vanaf 1975)’ officieel van start

Suriname heeft sinds zijn onafhankelijkheid op 25 november 1975 een aanzienlijke ontwikkeling doorgemaakt, gekenmerkt door zowel gedenkwaardige hoogtepunten als pijnlijke, soms traumatische momenten. Met de naderende mijlpaal van 50 jaar onafhankelijkheid in 2025 is het essentieel om terug te kijken op deze periode en te reflecteren op de positie van het land in het heden, evenals vooruit te kijken naar de toekomst. Het is van belang om het emancipatorisch proces van land en volk vast te leggen en de opmerkelijke gebeurtenissen die Suriname in de afgelopen 50 jaar hebben gevormd, nauwkeurig in kaart te brengen.

lees verder…

Slavernij, canon en trauma

Oratie uitgesproken door prof. dr Gert Oostindie bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de Caraïbische Geschiedenis aan de Universiteit Leiden op vrijdag 19 oktober 2007.

lees verder…

Een kort verhaal van de staat van Surnamen in anno 1662

Tijdens onze zoektocht naar documenten over de “Indiaanse Oorlog” in Suriname die begon in de jaren 1670, kwamen we ook terecht bij de collectie Bonaparte in de Nationale bibliotheek van Frankrijk in Parijs. In de voormalige liassen van de Zeeuwse familie van Citters kwamen we dit manuscript tegen. Wij danken Willem Klooster en Suze Zijlstra voor hun eerste blik op dit document om het te falsifiëren. Dit artikel is een werkversie en alle commentaar en suggesties zijn welkom.

Martijn van den Bel & Gérard Collomb

lees verder…

Historische lezingen Neus, Deul en Mc Leod

Ter gelegenheid van Open Monumentendag is er op zondag 21 juli een tour door de historische binnenstad van Paramaribo. Die wordt begeleid door lezingen van Hilde Neus, Natasja Deul en Cynthia Mc Leod.

lees verder…

Karwan Fatah Black neemt jonge onderzoekers op sleeptouw in het schrijfproces

Op de Literaire Pagina van de Ware Tijd van 24 mei 2024 wordt Karwan Fatah Black ‘de momenteel meest productieve wetenschapper over slavernij’ genoemd. Er is waardering voor ‘de brede insteek’ die uit zijn werk blijkt en voor het feit dat hij ‘ook jonge onderzoekers op sleeptouw neemt in het schrijfproces.’ Hieronder recensies van Hilde Neus en Jerry Dewnarain over drie boeken van Fatah Black. Twee daarvan schreef hij samen met co-auteurs, Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij, met Camilla de Koning, en Geketend voor Hollands glorie met Lauren Lauret en Joris van den Tol.

lees verder…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (5 en slot)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Indianen waren ook maar gewone mensen

De bedoeling van dit artikel was om het treurige lot te belichten van Indiaanse volken die door de omvang van de Arabische en Afrikaanse slavernij en de aandacht die daarop was gericht bijna als onopvallende voetnoot in de marge van de bewuste geschiedenis terecht zijn gekomen. Ik heb geprobeerd te schetsen hoe zij ten tijde van Columbus te lijden hebben gehad van de sinistere macht van het Vaticaan en de Spaanse ontdekkings- en veroveringsdrift. Daarbij is ook enigszins begrip getoond voor de Spaanse Kroon die door het vaststellen van allerlei verordeningen, geboden en verboden serieuze pogingen heeft aangewend om het lot van de inheemse bevolking te verzachten en daarbij te maken had met de nietsontziende ambitie van de individuele kolonisator.

De inheemse bevolking liep in dit betoog  een grote kans om zonder veel nuances en bijna als een abstracte categorie te worden neergezet, terwijl ze in feite lichamelijk zijn bezweken onder het geweld van de Spaanse legers.

lees verder…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (4)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Vroege beeldvorming over ‘de’ Indiaan

In de Spaanse beeldvorming van de 16e eeuw waren veel Indianen menseneters, een begrip dat al gangbaar was in de Oudheid. De praktijken van die menseneters werden met veel lugubere details en fantasie beschreven. Ook door serieuze kroniekschrijvers. Wat ervan waar is laat zich moeilijk gissen. Men baseerde zich o.a. op getuigenissen van mensen die bij de Cariben gevangen hadden gezeten. Columbus had van de Taíno (Indianen die het westelijk deel van het Caribisch gebied bewoonden) begrepen dat ze erg bang waren voor de mensen die ze ‘Caniba’[i] noemden Deze ‘Cariben’ zouden mensenvlees eten en  zeer oorlogszuchtig zijn. Ook de eerste bisschop van Hispaniola spreekt omstreeks 1519 van de afschuwwekkende Kannibaleneilanden (las detestables islas de los caníbales).De Spanjaarden hadden veel moeite met het koloniseren van die eilanden omdat de Cariben weerstand boden en later ook samenwerkten met de Engelse, Franse en Hollandse piraten die vijandig stonden tegenover de Spanjaarden en Portugezen, de ‘legitieme’ kolonisten.

lees verder…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (3)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Kroniekschrijver Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés[i]

Oviedo was geen hoog opgeleid persoon, maar wel een scherp observator. Hij was ook een waardevol ooggetuige en schreef talloze boeken over flora, fauna, planten en Indianen. Hij had kritiek op het misbruik dat van de bevolking werd gemaakt door de Spanjaarden, op de ruzies tussen de verschillende religieuze ordes en het gebrek aan ethisch gevoel bij de Christenen. Jammer genoeg heeft hij zich negatief uitgelaten over de Indianen en zijn mening was ook leidend in later tijden.

lees verder…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (2)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

De brief aan Santángel

In zijn verslag stelt Columbus de Indiaan voor als de ‘edele wilde’ die niet is besmet met maatschappelijke ondeugden. Indianen zijn eenvoudig, meegaand, houden van hun medemens en zijn goedlachs. Het is daarom des te verbazingwekkender dat Columbus ook overweegt hen tot slaaf te maken.

lees verder…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter