Gracia Blanker, auteur van het Prisma Sranantongo Woordenboek, is op 18 september 2024 overleden aan... Lees verder →
Categorie: Talen
Jan van Donselaar overleden
Op vrijdag 12 april 2013 is in Bilthoven overleden de bioloog en ‘woordenaar’ (zoals het in zijn overlijdensadvertentie staat) Jan van Donselaar. Dr Johannes van Donselaar, geboren op 10 december 1928, is meer nog dan om zijn studies van de flora en fauna van Suriname, bekend geworden met de twee edities (1976 en 1989) van zijn Woordenboek van het Surinaams-Nederlands. Om zijn grote verdiensten voor de biologie en de lexicografie van Suriname zal hij nog lang herinnerd worden. De Werkgroep Caraïbische Letteren condoleert zijn vrouw Lies, zijn vijf kinderen en zijn kleinkinderen met dit verlies.
Javaanse taal vecht tegen uitsterven
Javaanse cultuur (deel 4)
door Charles Chang
Na het lezen van dit artikel spreek je een oude Javaan niet meer aan met pae. Het woord betekent ‘vader van’ en is beledigend. Het correcte woord is bapak of afgekort pak, wat meneer, vader of u betekent. Een vrouw spreek je aan met ibu.
lees verder…Surinaamse connotaties bij het woord neger
door J. van Donselaar
De zaak
Op 18 juli 2002 was het dan zover. De Commissie Gelijke Behandeling, een rechtscollege van de Nederlandse overheid, deed uitspraak over een al op 6 mei behandelde zaak, die door de Stichting Eer en Herstel Betalingen van Slachtoffers van de Slavernij in Suriname aangespannen was tegen Van Dale. Die stichting wilde dat uitgeverij Van Dale gesommeerd zou worden de woorden neger en creool uit zijn woordenboeken te schrappen. NRC Handelsblad van 7 mei 2002 citeert een woordvoerder van de stichting als volgt: “Wij willen als Nederlandse burgers met een Afrikaans-Surinaamse afkomst niet als ‘neger’ worden beschreven”. En op 18 juli schrijft die krant zelf: “De stichting vindt dat de betreffende woorden Afrikaans-Surinaamse Nederlanders aan de koloniale onderdrukking herinneren en zodoende pijn bij hen teweegbrengen.” Niettemin (citaat): “De functie van een woordenboek is niet meer dan het registreren van de betekenis van woorden in overeenstemming met het feitelijke woordgebruik”, aldus de commissie. Dus : de wens (of eis) van de stichting is ongegrond verklaard.
lees verder…Papa Koenders was zijn tijd ver vooruit
door Tascha Samuel
Paramaribo – Alles geheel in het Sranan, was de opzet van de Papa Koenders Neti die het erfgoed van deze taalpionier moest eren. Het bleek een zeer geslaagde opzet. De aanwezigen amuseren zich enorm, terwijl zij tal van oude ‘onbekende’ Srananwoorden oppikken. Het interactief programma en de vele tori’s werken goed op de lachspieren. De achtertuin van Tori Oso is dan ook goed gevuld wanneer Eddy van der Hilst de spits afbijt door het levensverhaal van Koenders te vertellen. Naargelang de avond vordert, wordt het duidelijk dat Julius Gustaaf Arnout Koenders zijn tijd ver vooruit was.
Gevoelige snaar
Het eerste deel van de avond wordt gevuld met gedichten en agersitori’s die Koenders publiceerde in het ala tu wiki koranti getiteld De schakel tussen school en thuis. Alvorens dat gebeurt, klinkt de krachtige stem van Marlene Tuinfort die tweestemmig sokopsalmliederen zingt met Hugo Gallant. Met veel gevoel declameert Tuinfort vele werken die een gevoelige snaar raken en zeker tot nadenken stemmen. Nyan mofo Adrian nanga en nekti Miriam is een kort tweespel gebracht door Rosanna Etnel-Lukson en Romeo ‘Oela’ Leeds. De essentie van het verhaal is, dat je vooral jezelf moet zijn en het eigenen moet waarderen.
Gedachte van vervloeking
Eén van de door Koenders geschreven stukken gebracht door Van der Hilst stelt, dat de zwarte man vervloekt is. “En inderdaad vervloekt is degene die meent vervloekt te zijn”, stelde Koenders. Deze gedachte leef(de) toen zwaar onder de bevolking. Dit verzwakte de geest, het verstand en capaciteit van de zwarte mens. Koenders verzocht hen die gedachte van vervloeking uit te rukken te verbranden en voor alle zekerheid ook nog in de rivier te gooien. En om daarna de man aan te nemen die respect heeft voor zichzelf, opdat anderen hem zullen respecteren. Dit is slechts de simpele weergave, maar het verhaal op zich getuigt van de diepe gedachten van papa Koenders. Zijn gedichten roepen vooral op tot het kennen van het eigene en om er respect voor te hebben.
Miskenning
De kleindochter van de broer van Koenders is de bekende liedjesschrijfster Ruth Koenders. Zij geeft in haar presentatie aan, dat zij vooral miskenning ervaart voor haar muziek dat in het Sranan is geschreven. Alhoewel enkele van haar nummers topprijzen hebben gewonnen, worden zij niet door de lokale radiostations afgedraaid. Hooguit haar Suripop winners zoals ‘Wi Srefi’ en ‘Yu na mi son’ worden nog afgedraaid. Na de pauze wordt er werk van anderen gepresenteerd. Tegen de tijd dat de avond eindigt lijkt het alsof de aanwezigen niet weg willen. De sfeer zat er goed in en er wordt nu al uitgekeken naar een volgende Sranan neti.
[naar de Ware Tijd, 02/03/2013]
Christelijke gemeente Matta wil Arowakse taal redden
door Fariel Menso
Paramaribo – Gemeente Gods Matta introduceert haar eerste cd met Bijbelse verhalen op zaterdag in Matta, in district Para, aan de gemeenschap. De cd is uitgebracht in Arowaks omdat de gemeente van oordeel is dat deze taal aan het uitsterven is en hiermee tegenwicht wil bieden.
lees verder…Lucille Berry-Haseth, embahador inkansabel di papiamentu
De directeur van Fundashon pa Planifikashon di Idioma (FPI), prof. dr. Ronnie Severing, heeft donderdag 21 februari jl., op de Internationale Dag van de Moedertaal, aan Lucille Berry-Haseth een plakkaat (plaka di mérito) overhandigd om haar te bedanken voor haar veelzijdige werk ten behoeve van de promotie van haar moedertaal Papiamentu. Zij werd lovend toegesproken door Ini Statia met de volgende woorden.
 |
| Lucille Berry-Haseth en Ronnie Severing. Foto FPI |
door Ini Statia
Pierre Lauffer a usa e metáfora di ‘chapi pa sigui bòltu e tera gordo di papiamentu’, kurashando asina stimadónan di papiamentu pa sigui kultivá ‘e lenga dardu di nan mama.’ Ma ora nos para ketu na loke Lucille Berry-Haseth a hasi komo embahador di su lenga stimá, mester bisa ku Lucille a hasi muchu mas ku esei. Manera un hardinero i mama dediká Lucille a kuida e mata di papiamentu ku amor i kariño, yay’é, snui e ora mester, transplant’é, piki su flornan, kosechá i kompartí ku otro e dulsura sabroso di nos lenga materno.
Lucille tin mas ku 50 aña kaba ta koba, saka i sleip tur sorto di piedra presioso i djamanta for di e barankanan di papiamentu. Su trabounan komo dosente, lokutor, outor, poeta, traduktor, konsehero i stimuladó di bon uso di papiamentu ta inkontabel i impagabel.
Lucille ta eksperto den mas ku ún lenga. E tabata dosente di spañó i ingles. El a skirbi, publiká i presentá un kantidat numeroso di teksto tokante papiamentu i su literatura. Komo outor, redaktor i traduktor Lucille a kontribuí en grande na obranan voluminoso i na bida kultural di Kòrsou i e anterior Antia Hulandes.
Mi ta djis menshoná algun ehèmpel so. Komo poeta Lucille a publiká dos tomo di poesia, titulá Resonansia i So ku Palabra. Komo redaktor i traduktor i trahando añanan largu komo sekretario den direktiva di Fundashon Pierre Lauffer, Lucille a redaktá i tradusí entre otro e antologia Pa saka kara. Korona riba Lucille su labor di tradukshon ta e tradukshon na papiamentu di Dubbelspel, alias Changá, e obra maestro di Frank Martinus Arion.
 |
| Lucille Berry-Haseth. Foto FPI |
Lucille su relashon di trabou i amistat ku FPI ta estrecho. FPI ta masha gradisí pa su kolaborashon ku diferente obra ku FPI a produsí i publiká. Semper nos por aserká Lucille pa informashon i konseho. I ku masha táktika Lucille no por laga di ekspresá su preokupashon pa i krítika riba sierto desaroyo no deseá. Nos ta gradisí pa esei, pasobra nos ta siña hopi di dje. Pero no ta p’esei so nos ke honra Lucille. Awe, riba Dia Internashonal di Idioma Materno di 21 di febrüari 2013, nos ke duna un homenahe meresí na Lucille pa su kontribushon total i sumamente balioso na evolushon di nos dushi lenga papiamentu. Lucille, mashá pabien i masha masha danki. Awor dr. Ronnie Severing, direktor di FPI, lo entregá e plaka di mérito n’abo.
Competencia di Dictado Nacional den Cas di Cultura
En coneccion cu celebracion di Dia Internacional di Lenga Materno dia 21 di februari, a organisa un dictado nacional den Cas di Cultura. Esaki ta un competencia di skirbi “diktee” manera ta bisa na Hulandes, pero na Papiamento. E evento a bay compaña pa canto y poesia di autornan local.
Ganador(a)s: 1. Mayra de Graaf; Frank Williams y 3. Angelo Angela
[di 24ora.com]
Rita van der Heul wint Papiamentu Dictee
Gisteren, op de Internationale dag van de Moedertaal, heeft Rita van der Heul op Curaçao de eerste prijs gewonnen bij het Achtste Nationaal Papiamentu Dictee.
Rita van der Heul is voormalig medewerker bij Radio Nederland Wereldomroep. De tweede plaats was voor Clifford de Lannooy en de derde plaats was voor Mirna Dovale, 83 jaar oud.
Alle deelnemers hebben een certificaat van deelname ontvangen.Er waren 55 deelnemers aan het Nationaal Dictee Papiamentu dat in de aula van de Universiteit van Curaçao (UNA) werd gehouden ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Moedertaal van UNESCO. Het dictee werd georganiseerd door Fundashon Planifikashon di Idioma (FPI) in samenwerking met de Algemene Faculteit van de UNA.
Onderwerp van het dictee was de aanstaande troonswisseling binnen het koninkrijk. De meeste fouten werden gemaakt bij het al dan niet hanteren van hoofdletters voor de diverse officiële functies en titels en het op de juiste plaats schrijven van accenten. Voor het vaststellen van de juiste schrijfwijze werd het ‘
Nicolaas schrijft Papiamento dictee
Van BookIsh Publishers, het label waaronder Quito Nicolaas zijn boeken in eigen beheer uitbrengt, is het volgende persbericht:
BookIsh Publishers is proud to announce that her published writer Quito Nicolaas wrote the dictation for ‘E Gran Dictado di Papiamento’ to take place tomorrow on the island of Aruba.
Papiamento is the maternal language of the community living on the Caribbean island. The aim is to stimulate the correct use of the language and to cherish the cultural heritage. People can participate and test out if they dominate the language and there are of course prices to give away.
The dictation is organized in celebration of February the 21st, the International Mother Language Day. It’s a double celebration, for 2013 is also the Year of Papiamento.
Quito Nicolaas is an avid writer of the Papiamento language and has written lots of books in his mother tongue. The last one ‘Bos pa Planta’ [Constructing Voices] was published by BookIsh Publishers. Currently we’re preparing new work soon to come out. His books and other language books are available @ BookIsh Plaza
Verklarend Sranan woordenboek in de maak
Paramaribo – Het Sranan is onlosmakend verbonden met de identiteit van de Afro-Surinamers. Er moet dus gewerkt worden aan het ontwikkelen van deze taal, zodat het een positieve impuls geeft aan de ontwikkeling van deze groep. Vandaar dat de organisatie Fiti Fu Wini heeft besloten om samen met Sranan Akademiya te werken aan de uitgave van een verklarend woordenboek.
lees verder…Dia Internacional di Idioma Materno y Aña di Papiamento
Fundacion Lanta Papiamento ta invita bo pa bin celebra cu ne Dia Internacional di Idioma Materno y Aña di Papiamento.
Cu Charla di Ramon Todd Dandaré Mag Ling: Den kibra di marduga – aurora di un lenga crioyo: Papiamento y presentacion di Gwendy Sneek, Jossy Brokke y Etty Toppenberg
Dia 21 di februari 2013
19.30 or
na Biblioteca Nacional Aruba
Miniposymposium moedertalen Suriname
Op donderdag 21 februari organiseert het Directoraat Cultuur van het Surinaamse Ministerie van Onderwijs & Volksontwikkeling in verband met de Internationale Moedertalendag een symposium in het University Guesthouse aan de Leysweg. De inleiders zijn mevrouw drs Laureen Jubithana en mevrouw Jetty Polanen. Mevrouw Jubithana zal praten over het project Rekenen leer je in je eigen taal. In dit project is het vak Rekenen verzorgd in een inheemse taal aan een groep leerlingen in het binnenland. Mevrouw Polanen zal ingaan op het aspect ‘meertaligheid’ in de nieuwe taalmethode voor het basisonderwijs. Verder wordt op deze ochtend, die duurt van 9 – 12.00 uur, het ‘overlegorgaan Surinaamse talen’ opgericht.
Deelnemers aan het symposium dienen zich uiterlijk 20 februari op te geven viadir_cult@hotmail.com of johanroozer@hotmail.com. Info op 520582 of 8602172.
RSS
Facebook
Twitter
