Brief uit Sint-Eustatius
door Jan Meijer
Geachte voorzitter en leden van de Commissie Koninkrijksrelaties,
Misschien ben ik te optimistisch, misschien vergis ik mij, maar vandaag kwamen twee zaken samen. Als twee puzzelstukjes die al een hele tijd buiten beeld waren en ineens zag je hoe ze gelegd moeten worden. Vandaag was er een vergadering van de Eilandsraad enerzijds en een debat over de begroting Koninkrijksrelaties in de Tweede Kamer anderzijds.
Ik probeerde ze beide te volgen; er was enige overlap in tijd, maar toch: als toeschouwer met internet kun je beide redelijk volgen. Als het gaat om Sint Eustatius zag ik hoe de staatssecretaris BZK in de Tweede Kamer de Eilandsraad zwart probeerde te maken als zou zij de oorzaak zijn voor het niet voortvarend oppakken van de voorwaarden waar aan moet zijn voldaan om een volgende stap te maken in situatie van “herstel democratie” (of: in lijn met de naam van de daartoe strekkende wet, “herstel voorzieningen”).
Ongeveer 7000 km zuidwest van Europees Nederland was er diezelfde Eilandsraad van Sint Eustatius in overleg met de regeringscommissaris. Wat ik daar zag was in het geheel niet in lijn met de gesuggereerde zwartmakerij van de Eilandsraad door de staatssecretaris. Het was eerder
andersom. De Eilandsraad was erg boos en ontzet over het gedrag van de regeringscommissaris die aantoonbaar (en aangetoond aan de hand van daartoe strekkende wetsartikelen!) onwettig, vertragend en verhullend werkt. De Eilandsraad wordt structureel in het donker gehouden waar het
betreft transparantie in informatievoorziening. En in rapportages van de regeringscommissaris aan de staatssecretaris krijgt de Eilandsraad altijd de schuld. Dit werd ook letterlijk zo uitgesproken.
Het goede hieraan is dat waar het betreft ‘samenwerking’ binnen de Eilandsraad, hier nu een gemeenschappelijke vijand is gevonden en het lijkt alsof vroegere kemphanen in de Eilandsraad nu elkaars bondgenoot worden. Als dat momentum kan worden vastgehouden dan komen er vast nog goede dingen uit naar voren. Dat belooft wat voor de toekomst. Maar de toekomst is nog ver weg, en het gevoel gemuilkorfd te zijn en de bewoners te representeren met hun armen gebonden op de rug, is vooralsnog alom manifest.
Mijn hypothese (ik heb er geen bewijs voor maar tegelijkertijd is geen van mijn observaties in tegenspraak met deze hypothese) is als volgt. Het mantra is dat de interventie zo kort als mogelijk zal duren en zo lang als noodzakelijk. De vraag is dan natuurlijk: noodzakelijk, voor wie of wat? Dan komt mijn hypothese om de hoek. Er wordt driftig geïnvesteerd door dhr. Barnhoorn: de man van de rozenkwekerij in Afrika; BNNVARA/Zembla heeft indertijd een documentaire gemaakt over de wijze waarop hij heel veel geld heeft verdiend en mensen en dieren in de droogte werden gelaten, omdat een rivier werd ‘omgelegd’ ten behoeve van de water vretende bloemenkwekerij.
Niet bepaald een imago waarmee goedheid of betrokkenheid met het eiland en zijn bewoners een geloofwaardig item is of wordt. Bovendien is dhr. Barnhoorn een nauwelijks op het eiland zichtbare figuur: het eiland is in zijn ogen waarschijnlijk niets meer of minder dan een verdienmodel. Investeerders zijn indertijd door het CDA (onder leiding van dhr. Balkenende) aangetrokken om – onder meer – op Sint Eustatius te investeren waarbij de bestuurders hen vrijhouden van rompslomp als benodigde vergunningen en quarantaine voor “essential workers”. Zo is een groot perceel met bomen ‘zomaar’ gekapt om de bouwplaats van het ressort te scheppen. Inmiddels is zelfs een weg geshoveld naar de kust: natuurlijk zonder overleg met de natuurbeherende organisatie Stenapa. De enige begunstigden van deze investeringen zijn de investeerders zelf, het eiland wordt er geen sikkepit wijzer van. Dus “zo lang als noodzakelijk” zou zomaar eens kunnen zijn: “zo lang als de investeerders nodig hebben om het ‘point of no return’ te hebben bereikt”. Wat het doel is weet ik niet, maar het lijkt alsof investeerders een soort Saint Barths nastreven: een speeltuin voor de zeer rijken. Maar goed, het is natuurlijk maar een hypothese…
Lees de brief in pdf
RSS
Facebook
Twitter
