blog | werkgroep caraïbische letteren

Bolo ta di pueblo (2)

Fred de Haas over Frantz Fanon

De racist is erop uit om de Ander te vernederen en, soms, zelfs te doden. We hebben dit gezien bij het geweld van de neo-nazistische en neo-fascistische groeperingen in Duitsland en Rusland dat onwillekeurig doet denken aan de dagen van de Ku-Klux-Klan in de Verenigde Staten.

En mag ik u ook herinneren aan de overwinning in 2008 van de Schweizerische Volkspartei van Christophe Blocher in Zwitserland, de partij die een verkiezingsposter had waarop een paar witte schapen stonden afgebeeld die een zwart schaap wegjoegen?

De grootheid van Fanon

De grootheid van Fanon ligt in het feit dat hij, evenmin als Christiane Taubira en Cécile Kyenge racisme niet beantwoordt met contra-racisme, dat hij haat niet beantwoordt met haat, maar het racisme overstijgt door in iedereen EEN MENS te willen zien. Wat Fanon nastreefde was echte communicatie tussen blanke en gekleurde mensen en de opvoeding van zowel blanke als zwarte racisten tot redelijke, sociale wezens. Voor wraakgevoelens en vergelding was bij de hoogstaande denker Fanon geen plaats.

Wat gold voor de discriminatie van de zwarte en gekleurde mens gold voor Fanon ook voor de discriminatie van Joden. Een antisemiet was voor hem ook een racist. Ik denk niet dat Fanon erg blij zou zijn geweest met de bedenkelijke humor van de Franse komiek Dieudonné M’bala M’bala en zijn lied ‘Shoananas’.

Dieudonné had in zijn show over de journalist Patrick Cohen van France 2 ook het volgende gezegd: ‘weet je, als de wind de andere kant uit gaat waaien weet ik niet of hij nog tijd heeft om zijn koffers te pakken. Als ik hem hoor praten, die Patrick Cohen, dan zeg ik bij mezelf, kijk, die gaskamers….Toch jammer!’

Die antisemitische houding van Dieudonné (die overigens een boete van 28.000 euro heeft gekregen van de rechtbank in Parijs) heeft nogal wat navolgers. Zo maakte Nicolas Anelka, de bekende Franse voetballer na een goal een gebaar dat overal wordt uitgelegd als anti-semitisch. Het gebaar is een neo-nazi groet en staat bekend als ‘la quenelle’.

Geen imitatie van de Blanke!

De grote les die de zwarte/gekleurde mens zou moeten trekken uit het feit dat, zelfs in de 21e eeuw, veel blanken de gekleurde mens nog als een ‘minder soort’ zien, is dat ze vooral niet moeten proberen om (de cultuur van) de blanke na te bootsen of zich met de blanke te identificeren. Dat leidt namelijk alleen maar tot vervreemding en frustratie. En dat is precies wat er in het Caribisch gebied op grote schaal is gebeurd. De gekleurde mens kon nog zo zijn best doen om in alles op de blanke te lijken, de blanke zou hem op elk gewenst moment kunnen laten voelen dat ie niet blank was en dus…minder.

In een artikel, gewijd aan Frantz Fanon  geeft Armand Meimand in de La Revue de Téhéran van februari 2009 een goede analyse van het fenomeen ‘vervreemding’ zoals Fanon dit bedoelde:

‘De zwarte mens leert zijn eigen taal en cultuur te verachten en adopteert die van de blanke. Als zwarte kan hij/zij alleen maar over zijn/haar schaamte en schuldgevoel heenkomen door zoveel mogelijk op de blanke te lijken: hij/zij wordt een zwarte met een wit masker. Maar het resultaat hiervan is een stuk bedrog, want de blanke blijft hem/haar minachten vanwege de kleur van zijn/haar huid en blijft zich de meerdere voelen.

[…] als de zwarte ontdekt wat er met hem/haar aan de hand is, is het te laat. Omdat hij bij geen enkele cultuur hoort is de zwarte mens zijn identiteit kwijt en blijft er bij hem slechts een gevoel van vervreemding over en zelfhaat’.

[wordt vervolgd]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter