blog | werkgroep caraïbische letteren

Boek over Stuart Robles de Medina

Paul Faber schreef een nieuwe publicatie op het gebied van de Surinaamse beeldende kunst: Stuart Robles de Medina. Pionier van de moderne Surinaamse kunst.

 

Zelfportret, jaren ’90.

De Surinaamse kunstenaar Stuart Robles de Medina (1930-2006) noemde zijn twee zoons naar grote schilders uit het verleden, Diego, naar Velazquez en Amedeo, naar Modigliani, een oude en een nieuwe meester. Hij voelde zich met beide verwant.
Stuart, de naam waarmee hij al zijn werk signeerde, was in de jaren ’50, ’60 en ’70 een toonaangevende kunstenaar in de Surinaamse kunstwereld. Hij was een van de drie grondleggers van de moderne Surinaamse kunst, samen met zijn kompanen Erwin de Vries en Rudi Getrouw. Dit drietal vertrok in 1949 naar Nederland om daar een kunstopleiding te volgen. Ze keerden weer terug naar Suriname om les te geven, en waren daarnaast actief als scheppend kunstenaar. Ze waren de hoofdrolspelers binnen de voorzichtig ontluikende Surinaamse kunstwereld van de jaren ’50.

 

Zonder titel, ca. 1958

Twee gebeurtenissen spelen daarin een belangrijke rol. In 1955 werd een grote Caraïbische kunstprijsvraag gehouden, georganiseerd door de Alcoa. Stuart behaalde van de Surinaamse inzending de eerste prijs. Zijn schilderijen trokken Amerikaanse aandacht, en omgekeerd zag hij werk van vele kunstenaars uit het Caraïbisch gebied, een welkome tegenhanger van de gewoonlijk sterk op Nederland betrokken kunstactiviteiten in Suriname.

 

Paard (1956). Collectie familie Aletrino.

 

Een tweede gebeurtenis was een tentoonstelling in Paramaribo van het werk van Corneille in 1957. De schilder zelf kwam over en lichtte zijn werk toe. De ervaring maakte diepe indruk en bracht Stuart tot radicale experimenten met abstracte schilderkunst, iets wat een vaste waarde werd binnen zijn veelzijdige oeuvre.

 

Stuart Robles de Medina aan het werk, 5 augustus 1956.

Tijdens een tweede studie in Nederland, van 1959-1961, ontdekte hij de beeldhouwkunst, een discipline waarin hij in de jaren 60 en ‘’70 grote opdrachten voor binnen haalde. Een eerste proeve van zijn kunnen waren de houten panelen boven de deuren van de Centrale Bank aan de Waterkant. Enkele jaren later leidde een belangrijke overheidsopdracht tot het grote bronzen Statenmonument. Zijn bekendste werk is echter ongetwijfeld het imposante standbeeld van Johan Adolf Pengel, dat drie en een halve meter hoog op een sokkel op het Onafhankelijkheidsplein staat. Het is het enige grote bronzen beeld dat ooit in Suriname zelf is gegoten, het resultaat van een herculische onderneming. Het werd onthuld in 1974, met de onafhankelijkheid in zicht.

 

Stuart Robles de Medina bezig met de afwerking van het Pengel-beeld.

De jaren van 1960 tot 1975 vormden een uiterst productieve periode. Naast de genoemde grote projecten, maakte hij tal van kleinere sculpturen, grote abstracte schilderijen en vele portretten. Daarnaast ontwierp hij onder meer verschillende series postzegels. Dit alles deed hij in de tijd die overschoot van zijn eigenlijk werk: dat van leraar. Van de kunst alleen kon hij zijn gezin niet onderhouden. Zijn werken ontstonden dan ook vooral in vakanties en weekends. Hoewel zijn leraarschap zijn roeping als kunstenaar nogal eens in de weg zat, bleef Stuart ook als leraar een toegewijde inspirator, en zijn vele leerlingen bewaren warme herinneringen aan hem.

 

De opbouw van het Statenmonument, Paramaribo, Spanhoek, 1966.

In de jaren na 1975 werd zijn positie minder dominant, met name door de activiteiten van een groeiende groep jongere kunstenaars. In 1981 werd hij door een noodlottig ongeval in zijn gezin gedwongen naar Nederland te verhuizen, waardoor hij de aansluiting met de Surinaamse kunstwereld kwijtraakte. Aansluiting vinden in de Nederlandse kunstwereld lukte hem niet, al realiseerde hij nog verschillende portretopdrachten en een abstracte sculptuur voor het een ziekenhuis in Utrecht. Vlak voor hij overleed in 2006 benoemde president Venetiaan hem tot Commandeur in de Orde van de Gele Ster.

Liggend naakt. Ongedaterd, ca. 1970. Collectie Amedeo.

Het boek vormt een gedetailleerde reconstructie van Stuarts loopbaan en oeuvre, maar bevat ook veel nieuwe informatie over de Surinaamse kunstwereld, met name van de jaren ’50 en begin jaren ’60, waar tot nu toe nog maar weinig over geschreven is. Het vormt dan ook een belangrijke bijdrage aan een project dat in de toekomst hopelijk ooit zal worden gerealiseerd: een volwassenen gedetailleerde geschiedschrijving van de beeldende kunt in Suriname in de twintigste eeuw. In elk geval is met deze uitgave een belangrijke lacune opgevuld.

 

Portret van Rashida, 1966. Collectie R. Nobrega.

De monografie Stuart Robles de Medina. Pionier van de moderne Surinaamse kunst is geschreven door Paul Faber en is uitgegeven door LM Publishers. Het telt 112 pagina’s met 166 afbeeldingen in full color, heeft een harde kaft en meet 28,5 x 22,5 cm. Het boek is te bestellen bij www.lmpublishers.com en kost 19,50. Het boek zal op 11 oktober 2018 worden gepresenteerd in Paramaribo, in het voormalige atelier van de kunstenaar.

 

Compositie, 1981.

Over Surinaamse kunst en cultuur schreef Paul Faber al eerder :
Srnanan! Cultuur in Suriname, 1992. Samensteller, met Chandra van Binnendijk. KIT Publishers.
Beeldende Kunst in Suriname 1975-1995, 1995, met Chandra van Binnendijk. KIT Publishers.
Beeldende kunst in Suriname, de twintigste eeuw, 2000, met Chandra van Binnendijk. KIT Publishers.
Schaafijs en wilde bussen. Straatkunst in Suriname, 2013, met Tammo Schuringa en Chandra van Binnendijk. KIT Publishers.
Jules Chin A Foeng. Kunstenaar, leraar, activist, 2016. LM Publishers.
www.paulfaber.nl

1 comment to “Boek over Stuart Robles de Medina”

  • HE WAS SIMPLY THE BEST ACCORING TO TINA TURNER

1 Trackback/Ping

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter