Bij het heengaan van Frank Martinus Arion
Caribische intellectueel, literair kunstenaar, ontwikkelingswerker en vernieuwer
door Jack Menke en Jerome Egger
Frank Martinus Arion, een grote zoon van het Caribisch gebied, Curaçao en Suriname is op 28 september heengegaan. Frank was als intellectueel, literair kunstenaar en ontwikkelingswerker op diverse fronten actief. In Suriname heeft hij aan de wieg gestaan van diverse organisaties, waar onder de schrijversgroep 77 en de Stichting Wetenschappelijke Informatie (SWI). Zijn gedrevenheid, intellectuele kwaliteiten en verbondenheid met onze regio blijken uit zijn betrokkenheid bij de Stichting Wetenschappelijke Informatie (SWI) waarvan hij mede oprichter was in 1977.
Frank Martinus Arion, april 2014. Foto © Michiel van Kempen
Het doel van SWI was en is om informatie te verstrekken op het gebied van kunst en wetenschap en het bevorderen van de beoefening van kunst en wetenschap. Frank Martinus en andere initiatiefnemers waar onder zijn vrouw Trudi Guda en wijlen Ramon Reeder (oprichter van Interfood) meenden dat er zowel binnen Suriname als internationaal een informatiekloof was, die belemmerend werkte op de culturele, sociale, economische en technologische ontwikkeling. Hij concentreerde zich dan ook met de rest van SWI om bij te dragen deze informatiekloof te doorbreken door relevante informatie over ontwikkeling zowel internationaal als nationaal voort te brengen.
In SWI-verband organiseerde Frank diverse spraakmakende activiteiten over literatuur en kunst in het Caribisch Gebied, maar ook over militaire regimes in derde wereldlanden nadat Suriname zelf kennis had gemaakt met een overname van de staatsmacht door het leger. Caribische sprekers hebben toen het woord gevoerd en hebben laten zien dat verschillende processen die zich voltrokken in Suriname ook in andere landen die in een dekolonisatieproces zaten, hadden meegemaakt. In de periode van Frank als voorzitter van SWI is er nog een lezing gehouden van Ivan Van Sertima die grote indruk heeft gemaakt op de vele aanwezigen en waar nog steeds naar wordt verwezen. Van Sertima heeft een boek geschreven, They Came Before Columbus, waarin hij aangeeft dat Afrikanen lang voor de komst van Columbus naar de Amerika’s, al naar dit gebied waren gekomen. In Suriname wist hij vol overgave zijn argumenten te presenteren. Samen met Dobru (Robin Raveles) wist Frank Van Sertima over te halen de lezing te geven.
‘Wan pasi na ini a busi fu pikin buku fu Sranan’ (1980) is de eerste publicatie van de SWI uitgeverij, waaraan Frank meewerkte. Dit is een bibliografie in stencilvorm die werd gepresenteerd op de Nationale Onderwijs Beurs van 1980 waarin ook werken en geschriften uit het niet officiële circuit zijn opgenomen. Daarna verschenen bij SWI meer dan 50 publicaties. In het tijdschrift SWI Forum zijn er meer dan 200 artikelen en boekbesprekingen opgenomen.
Met In gesprek met Walter Rodney en From Colony to State Capitalism door Clive Thomas sloeg Frank Martinus een brug naar het Engelssprekend Caribisch Gebied, met name Guyana. Rodney, de bekende Guyanese historicus, politicus, en ontwikkelingsstrateeg, rekende af met de mythe als zou Europa door het kolonialisme vooruitgang en beschaving hebben gebracht aan Afrika. Hij werd op 13 juni 1980 in Guyana vermoord. Frank Martinus heeft zich beijverd om het laatste interview van Rodney met een Duitse journalist in het Nederlands te vertalen en te publiceren.
Een historische actie waarbij Frank met SWI geëngageerd ontwikkelingswerk deed was de Actie grondenrechten binnenland van 1978-1980, waarbij de inheemsen in West-Suriname en Marrons van Santigron betrokken waren. SWI ondersteunde deze acties samen met de Pater Albrinck Stichting, het Doe-theater en het Comité Christelijke Kerken met als hoogtepunt de in 1978 gehouden actieweek en een lange protestmars van Albina naar Paramaribo. Een belangrijk voorlichtingsinstrument vormde de krant Grondrechten zijn ook mensenrechten waar de ideologie van de ontwikkelingshulp en de zittende Surinaamse regering werd ontmaskerd.
Ook na zijn vertrek uit Suriname in 1981 en de terugkeer naar Curaçao, heeft Frank altijd belangstelling getoond voor Suriname. Zo bleef hij op afstand diverse activiteiten ondersteunen om belangrijke informatie toegankelijk te maken voor het publiek, en nieuwe informatie te produceren die de ontwikkeling en culturele verrijking van Suriname en het Caribisch Gebied ten goede zijn gekomen. Met het verscheiden Frank Martinus Arion heeft Suriname, maar bovenal het Caribisch Gebied een grote zoon verloren.
[van Starnieuws, 1 oktober 2015]
RSS
Facebook
Twitter
