blog | werkgroep caraïbische letteren

Bezielde beschaving

door Hilde Neus

Dat willen we allemaal: wonen in een land waar we ons fijn en thuis voelen. En waar de overheid zorgt voor welzijn en welvaart. In de aanloop naar de verkiezingen toe, bespreken we Bezielde beschaving van Dave Ensberg-Kleijkers dat over een geordende samenleving met een ziel gaat.

Erwin de Vries – Detail van het Slavernijmonument in Amsterdam. Foto © Michiel van Kempen

Dave Ensberg is een aartsoptimist. Hij staat altijd met een brede lach op de foto. Hij is geen kleine jongen, maar integendeel bijna 2 meter lang. Als bestuurder van een organisatie voor een groep basisscholen in Tilburg zette hij zich in voor het speciaal onderwijs. Momenteel is hij directeur van Jantje Beton. Deze organisatie maakt zich sterk voor meer speelkansen en -ruimten voor kinderen. Want spelen is superbelangrijk, maar steeds minder vanzelfsprekend. Dat is in Nederland zo, maar in Suriname ook. Dave is vader van een klein meisje en het is bijzonder dat hij de achternaam van zijn echtgenote aan die van hem heeft geplakt. Meestal is dat andersom. Typisch Dave, want hiermee geeft hij een statement voor gendergelijkheid af.

Dave Ensberg heeft een boek geschreven, Bezielde beschaving, over een ander Nederland. Dave gelooft rotsvast in een betere samenleving en wijst het idee dat Nederland uitblinkt als multicultureel drama dan ook stevig van de hand. Waarom zou het niet kunnen? Een gemeenschap waarin iedereen op zijn plaats is? Misschien heeft hij dit meegekregen vanuit zijn Surinaamse achtergrond, waar mensen van diverse etniciteit wel prima kunnen samenleven. Niet dat hier alles ideaal is, hier hebben we weer andere problemen.

In Bezielde beschaving toont Ensberg zijn visie op moeilijke maatschappelijke en politieke kwesties: mensenrechten, milieu, dierenwelzijn, zorg en onderwijs. Allemaal zaken waarover de lezer kan nadenken en zijn eigen mening vormen. Zelf geeft hij aan dat hij zowel Surinamer als Nederlander is, en dat blijkt uit het grote aantal kritische artikelen dat hij over Suriname heeft geschreven. Zijn ouders zijn gevlucht tijdens de militaire periode en daar heeft hij een uitgesproken mening over. Die blijkt dan ook als hij deelneemt aan debatten of televisieoptredens die gaan over Suriname. Bij dit boek heeft de bekende CDA-politicus Ernst Hirsch Ballin een voorwoord geschreven.

In Bezielde samenleving draagt Dave het idee uit dat de échte gouden eeuw nog moet komen, een tijdperk waarin medemenselijkheid, compassie, solidariteit, duurzaamheid en vele andere waarden die onderdeel zijn van een bezielde beschaving, centraal staan. Het begrip staat voor verbinding tussen mensen, vanuit liefde en inclusie. Inclusie betekent volledige en gelijkwaardige betrokkenheid van elke medemens bij de ander en bij de samenleving als geheel. Dit boek bestaat uit een mix van autobiografische hoofdstukken en maatschappijkritische essays. Deze hoofdstukken wisselen elkaar af en die over Dave zelf gaan, lopen in chronologische volgorde, als zijn levensloop. Dat hij geen gemakkelijke jeugd heeft gehad, vertelt hij al meteen, hij houdt niet van uitstellen. In de proloog vertelt Dave waarom hij dit boek heeft geschreven en wat hij met dit boek hoopt te bereiken. Hij vertelt over zijn jeugd, waarom en hoe zijn ouders naar Nederland zijn gekomen, over het geloof en hoe zijn carrière is verlopen tot nu toe. Een verhaal dat begint in het Suriname van vlak voor de onafhankelijkheid. Zijn ouders ontvluchtten het land na de militaire coup, toen de broer van zijn moeder zwaar werd bedreigd. Hij heeft geen gemakkelijke jeugd gehad, zijn moeder werd na zijn geboorte steeds meer afhankelijk van de rolstoel en hulp. Zijn vader kon dat niet aan en uiteindelijk zijn ze gescheiden. Op zijn 16e overleed zijn geliefde moeder, maar hij kon zich staande houden en maakte de middelbare school af. Daarna studeerde hij bestuurskunde en politicologie aan de universiteit. Hij werd de jongste onderwijsbestuurder van Nederland.

Het verhaal van zijn leven wisselt hij af met hoofdstukken die filosofisch zijn ingesteld en die een weerslag zijn van hoe hij de wereld om zich heen ziet. Het gaat dan steeds over hoe we samen de gemeenschap tot een bezielende kunnen maken: eerlijkheid naar elkaar toe, de zorg voor de ander, opvoeding van kinderen; hoe Nederland van egocentrische samenleving kan veranderen in een sociale; omkijken naar dier en milieu, maar ook een inclusieve politiek. Dit zijn onderbouwde stukken, met schema’s en theorieën die op een zeer goed leesbaar niveau tot het grotere publiek worden gebracht.    

Dave wil zijn visie beslist niet opleggen aan een ander. Integendeel zelfs, in het laatste hoofdstuk, de epiloog, nodigt hij de lezer uit om met hem in dialoog te gaan over deze nieuwe samenleving. Daartoe heeft hij ook een website geopend waar je op deze uitdaging kunt ingaan: www.bezielde beschaving.nl

Dave Ensberg, Bezielde beschaving. Soest: Aspekt, 2017. ISBN 9789463383103.

[Eerder verschenen in de Ware Tijd Literair, 6 mei 2020.]


Fragment

Al sinds ik veertien jaar was, wist ik dat ik later bestuurskunde of politicologie wilde gaan studeren aan de universiteit. De verhalen van mijn vader over zijn vader, Emile Ensberg, vond ik fascinerend. Mijn opa – die helaas overleden is in hetzelfde jaar als ik ben geboren – was parlementariër, minister, waarnemend- gouverneur en vicepresident. Wat vond ik dat gaaf! Mijn ouders waren beiden maatschappelijk geëngageerd, lazen de nodige kranten en volgden het nieuws op de voet. Met name het nieuws uit en over Suriname had hun aandacht. Jaar in, jaar uit bleven ze tegen beter weten in wachten op het bericht uit Paramaribo dat Desi Bouterse – de man die uiteindelijk (in)-direct hoofdverantwoordelijk was voor hun noodgedwongen vlucht uit Suriname en de inhumane behandeling van mijn oom – zou worden veroordeeld. Een vorm van rechtvaardigheid die tot op de dag van vandaag helaas uitblijft. Hoe triest ook, deze ingrijpende gebeurtenissen in het leven van mijn ouders waren voor mij juist een belangrijke reden om mijn interesse in democratie, de rechtsstaat en het openbaar bestuur als geheel nader te willen bestuderen. Ik was een kind van politieke vluchtelingen en een kleinzoon van een staatsman; geen wonder dat ik al van jongs af aan ’s avonds stiekem laat opbleef om naar Nova, voorloper van het huidige actualiteitenprogramma Nieuwsuur, te kijken. In de brugklas schreef ik een paper over de Partij van de Arbeid die haar ideologische veren had afgeschud. Mijn opa van moederszijde was een trouw PvdA-stemmer en ik ging zelfs al op elfjarige leeftijd stevig met hem in discussie of een noeste oud-arbeider als hij bij de PvdA nog wel op het juiste, politieke adres was. ‘Kok heeft de sociaaldemocratie verloochend!’ was mijn stelling (p. 115).

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter