Astrid Roemer hoort haar literaire prijs uitgereikt te krijgen, politiek heeft daarmee niets te maken
Eindelijk gaat de prestigieuze Prijs der Nederlandse Letteren naar een auteur met Surinaamse wortels, naar Astrid Roemer. Zij verdient de prijs op grond van haar literaire kwaliteiten, maar het feit dat zij een Nederlandse van Surinaamse afkomst is, geeft deze keuze een aparte glans. Het toont dat het Nederlands taalgebied openstaat voor inclusiviteit.
Tot zover de feestvreugde. Want deze keuze is een ongemakkelijke gebleken. De schrijfster heeft er nooit een geheim van gemaakt bewondering te hebben voor ex-president Desi Bouterse, die in haar ogen Suriname zelfbewustzijn heeft bijgebracht. Onlangs liet ze dat weer blijken. ‘Merci man’, bedankte ze hem op haar
Facebookpagina. Ook weigert ze hem te zien als een moordenaar, ondanks dat hij in Suriname wegens zijn aandeel in de Decembermoorden tot twintig jaar cel is veroordeeld.
Met haar uitspraken over Bouterse draait ze als het ware een mes in de open wond die de Decembermoorden nog altijd zijn in Suriname. Velen, met name in de Surinaamse gemeenschap, reageerden dan ook onthutst. En al snel klonk uit die hoek de oproep de Prijs der Nederlandse Letteren niet aan haar te geven, vanwege deze politieke opvattingen. De organisatie van de prijs besloot daarop af te zien van het ceremoniële eerbetoon waarbij de Belgische koning aanwezig zou zijn. Daarmee wilde men laten zien ‘stellig afstand te nemen van haar standpunten en uitspraken’.
Het is een literaire prijs, geen politieke
Vooropgesteld, de uitspraken van Roemer zijn zeer aanvechtbaar. Er is geen reden te twijfelen aan het vonnis van de rechter dat na een lang, grondig proces tot stand kwam. Bouterse is ook nog eens voor drugshandel veroordeeld. Roemers verering van Bouterse is uiterst kwetsend voor de nabestaanden, maar eigenlijk voor ieder die zich bij Suriname betrokken voelt.
Maar Roemer krijgt de prijs voor haar literaire kwaliteiten. De politieke inzichten van de schrijver – en Roemer is heus niet de eerste winnaar die discutabele denkbeelden heeft – spelen daarbij geen enkele rol. Daar komt bij dat zij zich niet schuldig heeft gemaakt aan haatzaaien, discriminatie of het oproepen tot geweld. De vrijheid van meningsuiting maakt het in ons land gelukkig mogelijk ook aanvechtbare meningen te ventileren. Gezien de steun die Bouterse nog altijd heeft, is er bovendien een behoorlijke groep mensen die haar mening deelt.
Door gedeeltelijk tegemoet te komen aan de eisen van Roemers tegenstanders heeft de Nederlandse Taalunie zich ongewild gemengd in een politiek debat. En daar hoort een literaire prijs niet over te gaan.
Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.
[uit Trouw, 24 augustus 2021]
RSS
Facebook
Twitter
