Amandla! Mandela – De Musical
Diepgaande musical met Mandela als strijder
door Annette Embrechts
Mensen die zich zijn eerste bezoek aan Amsterdam nog herinneren, twintig jaar geleden, voelen soms nog het kippevel dat hen bekroop toen ze Nelson Mandela door de grachten zagen varen: zoveel moed en intelligentie, zoveel beheersing en diplomatie, zoveel menselijkheid en geschiedenis verenigd in één persoon.
Iets van die siddering ging zaterdagavond door Carré, toen acteur Kenneth Herdigein als Mandela verscheen aan de arm van Winnie Mandela (Sophia Wezer), toen nog zijn echtgenote. Kreten van verrukking uit het publiek, alsof het historische moment zich herhaalde, van de vrijlating van ’s werelds beroemdste Apartheidsgevangene, na 27 jaar opsluiting op Robbeneiland. Het is knap hoe Herdigein op toneel dit icoon dicht weet te naderen. Zo dicht dat zelfs genodigden uit Zuid-Afrika na afloop zeiden dat hún Mandela hier stond. Op het speciaal aangemeten scherpe accent valt zeker iets af te dingen: het schelle staccato klinkt soms snerpend. Maar Herdigeins inleving is fenomenaal. Bovendien maakt hij van Mandela geen grootheid waarop nauwelijks kritiek mogelijk is, maar een volhardend strijder, koppig en overtuigd.
Motor van Amandla! Mandela – De Musical – is evenwel niet de persoon Mandela, maar de bron waaruit hij als ANC-strijder altijd is blijven putten: de oerwijsheden over ‘gelijkheid, broederschap en respect’, geleerd van Xhosa-chiefs uit zijn cultuur. Tekstschrijver en regisseur Koen van Dijk heeft de belangrijke politieke geschiedenis van Mandela, vanaf zijn jeugd tot aan zijn inauguratie als eerste zwarte president van Zuid-Afrika, met vaart bewerkt tot meeslepend musicaldrama. Geweldloos verzet, revolutie, kiesrecht, sabotage, rassenwetten, nationalisme, en communisme, dat alles krijgt schwung zonder aan diepgang te verliezen. De onenigheid met zijn ANC-collega’s over zijn solistische koers komt uitvoerig aan bod. Voor de pauze is de voorstelling muzikaal het interessants, als het Zuid-Afrikaanse a-capellakoor Khayelitsha United Mamboza voor veel Afrikaanse dynamiek zorgt, als onderstroom voor heftige polemiek. Na de pauze kiest componist Frank Uyttebroeck voor meer westerse melodieën, die blootleggen dat niet alle acteurs over evenveel zangregisters beschikken.
Toch staat er een overtuigende cast, stijlvol gekleed, op het podium, groots in saamhorigheid, waarin naast Herdigein ook Felix Burleson, Raymi Sambo en Jeremy Sno floreren als respectievelijk Walter Sisulu, Oliver Tambo en Ahmed Kathrada.
Opvallend in dit grotendeels zwarte tableau is de treffende typecasting van de blanke acteurs – de rollen zijn nu eens omgedraaid: Wil van der Meer als de welbespraakte anti-apartheidsadvocaat George Bizos en Peter Bolhuis als diverse blanke leiders (Hendrik Verwoerd, Pieter Willem Botha en Frederik Willem De Klerk). Allemaal staan ze hun mannetje.
En zo schrijft deze Amandla! Mandela op meerdere fronten theatergeschiedenis: een belangrijke musical over de historie van Zuid-Afrika maar ook over de emancipatie van donkere acteurs op het blanke musicalpodium.
[Overgenomen uit de Volkskrant, gepubliceerd op 26 oktober 2009 08:12, bijgewerkt op 26 oktober 2009 11:57]
De website van de musical geeft meer informatie, hier klikken