Alice Boots & Rob Woortman over Dirk van Os
door Rob Woortman
Met de uitgever (Walburgpers) afgesproken dat ons boek over Dirk van Os komende zomer in de winkel ligt. Spannend, vooral omdat het behalve de persoon van Van Os op ongebruikelijke wijze de beginjaren van de VOC beschrijft.
Wij willen de geschiedenis zo nauwkeurig mogelijk beschrijven en niet vanuit een hedendaagse moraal het verleden beschouwen. Dat zou leiden tot een normatieve geschiedschrijving en dat gebeurt al veel te veel.
De vroege zeventiende eeuw kan historisch alleen beschouwd worden vanuit zijn eigen tijd en niet met hedendaagse wetten in de hand. Die eigen tijd wordt vooral gevormd door de Middeleeuwen die aan de zeventiende eeuw vooraf gaan. Ook in 1602 worden dieven nog de hand afgehakt, vrouwen die een brood stelen in het gelaat gebrandmerkt, heerst de pest en is er oorlog, sommige vrouwen eindigen wegens hekserij op de brandstapel, 7 van de 10 kinderen sterven voor hun tweede levensjaar. Dat is de achtergrond waartegen de VOC in 1602 ontstaat.
Toch is die VOC een wonder van economische en financiële innovatie. Een ontwikkeling die zijn weerga niet kent. Maar het is ook een oorlogsmachine wat gezien de tijd met vijanden als de Spanjaarden, Portugezen, maar tot op zekere hoogte ook de Engelsen, te begrijpen valt.
Wat nooit verteld wordt, is dat in 1602 de slavenhandel in de Oost al eeuwen in gebruik is en dat op de Molukken en Java vele vormen van slavernij voorkomen, beschreven door vele contemporaine bronnen. Op dat moment kennen de Lage Landen na het afschaffen van het Middeleeuwse lijfeigenschap nauwelijks of geen slavernij. Hollandse slavenhandelaren komen pas later op, naarmate het kapitalisme belangrijker wordt en de behoefte aan goedkope arbeidskrachten toeneemt.
Het boek van Alice Boots & Rob Woortman over Dirk van Os verschijnt bij De Walburg Pers, Amsterdam 2023.
RSS
Facebook
Twitter
