blog | werkgroep caraïbische letteren

Activistisch gebruik slavernij schaadt geschiedwetenschap [I]

door Piet Emmer
De geschiedenis is nog nooit zo actueel geweest. De critici van het kapitalisme gebruiken tegenwoordig steeds meer het verleden om aan te tonen dat onze westerse cultuur onrechtvaardig is, door en door racistisch en niet te hervormen.

Een van de belangrijkste kroongetuigen is het koloniale slavernijverleden, dat nog steeds zijn schaduwen vooruit zou werpen en de basis zou vormen voor het ‘institutioneel racisme’, waarover zelfs onze minister-president zich zorgen lijkt te maken.  

replica VOC schip Amsterdam / foto collectie Aart G. Broek

Interview / Geen wonder dat televisiemakers brood zien in ons slavernijverleden. Omdat er in de social media nogal wat kritische opmerkingen te lezen zijn over mijn publicaties op dit gebied, werd ik benaderd voor een interview. Ik zou worden ondervraagd over de argumenten, die de voor- en tegenstanders van de slavernij op elkaar loslieten. Dat bleek een lokkertje, want de interviewster vroeg uitsluitend naar die onderwerpen uit mijn De geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel, waarover op het internet beroering was ontstaan.
Dat de interviewster gemakshalve het boek zelf niet had gelezen, bleek al uit de eerste vraag: waarom had ik de beenruimte aan boord van de slavenschepen gemeten en daarna vergeleken met de ruimte in een vliegtuig?

Slaven en landverhuizers / Het woord beenruimte komt in mijn boek niet voor, wel het totale aantal kubieke centimeters, dat een slaaf aan boord gemiddeld ter beschikking had. Dat ik die vergelijking gebruikte om te illustreren hoe primitief de omstandigheden waren aan boord van een slavenschip, vond ze maar vreemd.
Ik kreeg geen kans te wijzen op het belang van zulke cijfers voor het onderzoek, want eenzelfde berekening voor passagiersschepen ten tijde van de slavenhandel laat zien dat landverhuizers nog minder ruimte ter beschikking hadden dan de slaven. Als verklaring voor de extreem hoge sterfte aan boord van de slavenschepen kan die krappe ruimte dus worden weggestreept, want onder landverhuizers was het sterftepercentage veel lager.   

Lees hier verder op de website Wynia’s Week, 18 september 2021.

Op 16 september 2021 werd het interview uitgezonden op Nederland 3 tussen 21:00 en 21:36. Piet Emmer is de auteur van onder meer:  Geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel (2020) en De geschiedenis van de Nederlandse slavernij in een notendop (2011)

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter