Aanbevelingen voor beginnende Roemer-lezers
door Yra van Dijk
De Prijs der Nederlandse Letteren 2021 is toegekend aan Astrid Roemer (1947). Hieronder meer over haar werk plus vijf aanbevelingen voor beginnende Roemer-lezers . Bijna 50 jaar na haar debuut krijgt de in Paramaribo geboren schrijver de hoogste erkenning in het Nederlands taalgebied, die nooit eerder naar een auteur uit Suriname ging.
Als geen ander wist Astrid Roemer taal te vinden voor de postkoloniale conditie. Vooral omdat de geschiedenis niet op een conventionele manier wordt verteld. Koloniale en postkoloniale stereotiepen worden geïroniseerd en zo ontmaskerd. Het krioelt in haar rijke verhalen van de uiteenlopende motieven. Soms zijn die te verbinden met betekenissen, maar die liggen nooit vast en zijn per definitie tijdelijk. ‘Thematiek’ is zelfs überhaupt het verkeerde woord. Constanten zijn er wel – zoals de rol van de vrouw en haar lichaam, de vele personages van hybride raciale afkomst, de allegorische aard van haar verhalen die over Surinamers gaan, en die ook altijd een universeler verhaal vertellen.
Vijf tips voor beginnende Roemer lezers:
1. Begin bij Gebroken Wit. Die roman lijkt voor de oppervlakkige lezer misschien een kabbelend drie-generaties-vrouwen-verhaal, met gebabbel over eten of het huishouden, maar is een wolf in schaapskleren. Een door incest getraumatiseerde zus en dochter wordt weg gehouden in een inrichting, en zo blijkt ook vrouwelijke solidariteit een wassen neus onder de dreiging van patriarchaal geweld.
2. Is uw leeslust gewekt, neem dan het magistrale, postmoderne en feministische boek Over de gekte van een vrouw, waarmee Roemer doorbrak in Nederland in 1982. De tegenwerking die de hoofdpersoon ervaart bij haar emancipatie, weerspiegelt ook de losmaking van Suriname van Nederland. Zie ook https://werkgroepcaraibischeletteren.nl/de-surinaamse…/
3. Wentel u hoe dan ook in Roemers bijzondere stijl. Zoek niet naar gewone zinnen, maar laat de wonderlijke vorm op je af komen als een uitgestoken hand. Lees dit essay er maar eens over. https://www.dipsaus.org/…/astrid-roemer-zet-haar…
4. Dan is het tijd voor de trilogie Onmogelijk moederland. Probeer ook daar niet te zoeken naar centrale betekenissen. Wie na het lezen van deze trilogie, propvol symboliek, personages en verwikkelingen, wil vaststellen wat dit alles nu betekent, komt bedrogen uit. Zoeken naar waarheden is hier een doodlopende weg. Roemers verhalen zijn fluïde als het menselijk bewustzijn zelf – als herinnering, of als liefde.https://yravandijk.nl/…/media-materialiteit-en-relatie…/
5. Vergeet vooral Roemers indrukwekkende gedichten niet, vooral die uit de bundel NoordzeeBlues, waaruit dit fragment (p.320:
wij liggen verankerd – mijn moeder
mijn voet is zeewaardig en
de bruggen staan open en
de zeilen staan bol
wij zijn niet afgedreven – geen ogenblik
gehavend zijn wij
wend niet het gezicht af – mijn moeder
ook ik ben stukgewaaid maar
afstand krimpt en er is geen ruimte zonder jou
RSS
Facebook
Twitter
