300 jaar slavernijverleden werkt door in de belevingswereld van alle betrokkenen. Verhalen van voorouders, gepubliceerde... Lees verder →
We hebben 120 zoekresultaten voor je gevonden.
Palmen & pennen: 5 boekentips van Rihana Jamaludin
Palmen & Pennen is een literaire avond over Surinaamse literatuur in De Kennismakerij in Tilburg op donderdag 3 mei a.s. Schrijfster Rihana Jamaludin maakte voor de Bibliotheek Midden-Brabant een Boeken-Top 5, over De Vrouw van de boekbinder – Belinda Starling, De Zwarte Lord van Rihana Jamaludin, Brick Lane – Monica Ali, Fotoboek Augusta Curiel en De kinderen van de Wind – stripserie. Zie hieronder. lees verder…
Rihana Jamaludin bij Speeches
Rihana Jamaludin is op vrijdag 2 februari te horen bij Speeches, een programma over het genot van het spreken in eenrichtingsverkeer. In een bijzondere setting passeren telkens zes korte alleenspraken, hommages aan het leven, de rede. In de Rode Salon van De Nieuwe Vorst, Willem II straat 49, Tilburg, aanvang 17.00 uur. lees verder…
Rihana Jamaludin – Doe-het-zelf carnaval
De afgelopen jaren had ik Carnaval steeds gemist. Eerst omdat ik geen zin had om voor de optocht urenlang in de vrieskou te staan. En later omdat de kinderen groot werden en geen lust meer hadden in verkleedpartijen, ook mijn man was er niet meer voor te porren.
Dat was jammer, want de winters werden zachter en de stad ingaan werd daarmee aantrekkelijker. Verlangend keek ik naar de kleurige kostuums in de winkels, maar helaas, ik kreeg geen gezinsleden op de been. lees verder…
Nieuwe boek Rihana Jamaludin is gratis
Nederland is al geruime tijd een multiculturele samenleving. In boeken voor de jeugd is daar echter weinig van te merken. Waarom blijven uitgevers van jeugdboeken op dit gebied achterlopen? Rihana Jamaludin, schrijfster van de historische roman De Zwarte Lord, schreef een roman voor jongeren, Luchtdanser, die zich afspeelt in de Amsterdamse subculturen van freerunning, urban climbing en urban exploring. Een boek dat spannend is en waarbij je kunt wegdromen, multiculti zonder dat het meteen over loverboys moet gaan. lees verder…
Rihana Jamaludin over de wording van De zwarte Lord
 |
| Rihana Jamaludin. Alle foto’s © Michiel van Kempen |
door Michiel van Kempen
Al in 1983 had Rihana Jamaludin het idee voor een roman die vanaf het begin de titel De zwarte Lorddroeg. Zij speelde met de gedachte aan verschillende boeken, onder meer om een kinderboek te schrijven. Uiteindelijk pakte zij in 2002 het schrijfwerk weer op en zij smeedde de verschillende concepten aaneen tot de grote historische roman De zwarte Lord die, 525 pagina’s dik, in 2009 zou verschijnen.
 |
| Pagina uit het werkschrift met schetsen van de figuren van la Troupe |
Dat vertelde de auteur op een werkcollege op vrijdag 8 mei j.l. in de reeks Caraïbische dromenaan de Universiteit van Amsterdam. Zij had een werkschrift/plakboek meegebracht aan de hand waarvan zij de wording van de roman illustreerde. Dat zij voorstellingen van 19de-eeuwse schrijvers/tekenaars als P.J. Benoît en Théodore Gray tot uitgangspunt nam voor bepaalde beschrijvingen in haar boek. Hoe zij zich trachtte voor te stellen welke kleding er in het midden van de 19de eeuw werd gedragen in Nederland en in Suriname en welke vlinders er in Zuid-Amerika rondvlogen. De geschiedenis van enkele Nederlandse gouvernantes die naar Suriname verhuisden om daar emplooi te zoeken, had zij bestudeerd. Hoe foto’s van gekleurde modellen haar hielpen zich een voorstelling te maken van het uiterlijke van bepaalde personen.
 |
| Het werkschrift bevat ingeplakte foto’s van gekleurde modellen, zoals dit Molukse model |
In het werkschrift staan ook verschillende eerste versies van fragmenten die later in de roman zijn terechtgekomen, bijvoorbeeld van de toneelteksten die in het tweede deel van het boek voorkomen en die een belangrijke rol spelen bij de theatergroep La Troupe die uit Frans Guyana is overgekomen naar Suriname.
 |
| Toneelfragment in het werkschrift |
De schrijfster merkte op dat zij het gemakkelijker vond om zich te verplaatsen in een lichtgekleurde vrouw als ik-figuur dan in een slaaf – een ‘eis’ die bijvoorbeeld Egmond Codfried in zijn recensie had gesteld. Bovendien zou een roman geschreven vanuit het perspectief van een Nederlandse gouvernante de toegang voor een Nederlands publiek tot een verhaal over de nadagen van de slavernij gemakkelijker maken.
Uiteraard ging zij ook in op de altijd precaire verhouding tussen historische werkelijkheid en fictie. Een roman moet getrouw zijn aan de historische werkelijkheid, maar de auteur heeft de vrijheid om bepaalde zaken in te vullen of aan te vullen.
Dat deed Jamaludin door een toneelgroep uit Frans Guyana op te voeren, die onder invloed van Das Kapital van Karl Marx, kritische voorstellingen bracht op de theaterplanken in Paramaribo. Jamaludin stond daarbij voor ogen hoe het Doe-theater van Henk Tjon en Thea Doelwijt maatschappijkritische stukken bracht in de jaren ’70 en ’80. De Frans-Guyanese groep wordt dan ook geconfronteerd met vervolging of een rechtszaak. Open vraag natuurlijk of zo’n toneelgezelschap in 1848 überhaupt wel de kans zou hebben gekregen om kritisch theater op de planken van Thalia te presenteren.
 |
| Intensief lezen van romanfragmenten, rechts de schrijfster Rihana Jamaludin |
College over en met Rihana Jamaludin
A.s. vrijdag 9 mei wordt een werkcollege gewijd aan de lijvige historische roman De zwarte Lord van Rihana Jamaludin. Dit gebeurt in de reeks colleges over Antilliaanse en Surinaamse literatuur Caraïbische dromen, van prof. Michiel van Kempen aan de Universiteit van Amsterdam. Van Kempen zal de inleiding van het college verzorgen en vervolgens in gesprek gaan met de schrijfster. Ook de studenten en andere belangstellenden krijgen ruim de gelegenheid met Rihana Jamaludin van gedachten te wisselen. Het college is publiek toegankelijk.
Datum: vrijdag 9 mei 2014, 13.00 tot 16.00 uur
Plaats: PC Hoofthuis, Spuistraat 134, Amsterdam, zaal 4.04
Rihana Jamaludin en Cynthia Mc Leod lezen tijdens Amsterdamse Boekennacht
Voorleesmiddag: Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden
Op vrijdagmiddag 22 maart a.s. wordt in het Amsterdam Museum het voorprogramma van de Amsterdamse Boekennacht gehouden. Het thema van de boekenweek is ‘Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden’. Onder deze naam brengt het Amsterdam Museum van 15.00 tot 17.00 uur een voorleesmiddag over de keerzijde van voorspoed in het verleden. Het museum is bovendien deze hele dag, op vertoon van het Boekenweekgeschenk, gratis toegankelijk.
Tijdens deze middag voorafgaand aan de Boekennacht wil het museum een extra accent leggen op de keerzijde van deze tijd en aandacht vragen voor de herdenking van 150 jaar afschaffing slavernij in de Nederlandse koloniën Suriname en de Antillen (1 juli 1863). Op deze manier wordt tevens een preview gegeven op een presentatie over slavernij die van 1 juni tot 31 augustus door de tentoonstelling Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld te zien zal zijn.
Het programma ziet er al volgt uit:
15.00 – 15.10 uur: Introductie conservator Annemarie de Wildt
15.10 – 15.30 uur: Nelleke Noordervliet, auteur van De leeuw en zijn hemd
15.30 – 15.50 uur: Rihana Jamaludin, auteur van De Zwarte Lord
15.50 – 16.10 uur: Cynthia McLeod, auteur van Hoe duur was de suiker?
16.10 – 16.30 uur: Jan de Bruin, over het slavenverleden in zijn familie
15.10 – 15.30 uur: Nelleke Noordervliet, auteur van De leeuw en zijn hemd
15.30 – 15.50 uur: Rihana Jamaludin, auteur van De Zwarte Lord
15.50 – 16.10 uur: Cynthia McLeod, auteur van Hoe duur was de suiker?
16.10 – 16.30 uur: Jan de Bruin, over het slavenverleden in zijn familie
Biografieën sprekers
Nelleke Noordervliet (1945) neemt dit jaar het Boekenweekessay voor haar rekening. In De leeuw en zijn hemd gaat zij uitgebreid in op onze collectieve houding ten opzichte van het verleden. Nelleke gaat op reportage door het verleden. Ze reist door de achterbuurten en de herenhuizen, tot aan de schildersateliers en dichtersstulpjes. Ze ontmoet de Heren XVII van de VOC in de bloeitijd van de 17de eeuw. Ze maakt kennis met de patriotten in de revolutionaire jaren van de 18de eeuw. En ze beschrijft Albert Verwey en koningin Wilhelmina aan het eind van de 19de eeuw. Zo kaart zij in haar essay de dubbelzinnige omgang met het verleden aan en verbaast zij zich over de neiging nu eens de wijsvinger, dan weer de middelvinger te heffen.
De debuutroman van Rihana Jamaludin (1959) genaamd De Zwarte Lord kwam uit in 2009 en speelt zich af in het Suriname van de 19de eeuw. In het verhaal vertrekt de Bossche gouvernante Regina naar Suriname om daar les te geven aan Walther Blackwell, een jonge kleurling die van zijn blanke vader een plantage heeft geërfd. Door de kolonisten wordt hij spottend de Zwarte Lord genoemd. De elite bekijkt hem met wantrouwen vanwege zijn buitenissige gedrag. Is de zwarte dandy werkelijk gek of doet hij alsof? In het geheim moet Regina zijn gangen nagaan. In haar zoektocht naar de waarheid ontmoet ze veel personages uit verschillende lagen van de Surinaamse samenleving. Het leven in Suriname blijkt ontdaan van conventies en fatsoensnormen, maar ook omhuld met taboes en mysteries.
 |
| Cynthia Mc Leod. Foto Waterkant |
Cynthia McLeod (1936) is de dochter van de eerste president van Suriname. Haar debuutroman verschijnt in 1987 onder de naam Hoe duur was de suiker? en is vrijwel direct een bestseller. De roman speelt zich af in het koloniale Suriname. Het gaat over een joodse plantersfamilie en daarbij in het bijzonder over het wel en wee van de twee zusjes Elsa en Sarith en de slaven die in hun leven een rol spelen. Het leven van de slaven – vol kommer en kwel – staat in schril contrast met dat van hun meesters, dat vol pracht en praal is. Deze pracht en praal is evenwel verkregen door de onmenselijke inspanningen van de slaven. Duidelijk wordt dat de suiker van de plantages duur betaald is: namelijk met mensenlevens.
 |
| Jan de Bruin |
Jan de Bruin (1961) is als archivaris/adjunct-directeur verbonden aan het Westfries Archief te Hoorn. Hij maakte eind jaren ’70 kennis met het archiefwezen, toen hij onderzoek deed naar een voorouder, de “gewesene slaef” Cornelis Valentijn uit Enkhuizen. Hij publiceert geregeld over de geschiedenis van de regio West-Friesland, vooral over institutionele geschiedenis, waterstaatsgeschiedenis en cartografie. Voor de tentoonstelling De Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld, heeft hij onderzoek gedaan naar een schilderij met daarop Tabo Jansz, een zwarte bediende die in het testament van zijn heer werd opgenomen.
Datum: 22 maart 2013
Tijd: 15:00 uur
Locatie: Amsterdam Museum, Kalverstraat 92, 1012RM Amsterdam
Voor meer informatie over de vijfde Amsterdams boekennacht zie: http://www.boekennacht.nl/
Rihana Jamaludin
Portret van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Rihana Jamaludin gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 54 in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. Klik op afbeelding voor groter formaat. De foto is ook in verschillende uitvoeringen te bestellen bij de fotograaf; voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.
Rihana Jamaludin schrijft roman over zoektocht naar het wezenlijke
Frank Krishna van Saraswati Art interviewt Rihana Jamaludin
tijdens het Shakti Festival op 6 maart ´11
door Jace van de Ven
“Je moet altijd meer weten dan wat je opschrijft,” zegt Rihana Jamaludin op een gegeven moment in het interview over haar nieuwe roman Kuis. Als ze bedoelt, dat je goed beslagen ten ijs moet komen, als je een roman schrijft, gaat dat voor haar zeker op.
Voor haar vorige boek, De zwarte lord, schreef en studeerde ze maar liefst zes jaar. In deze historische roman die zich afspeelt in Suriname in de negentiende eeuw, komt de Bossche gouvernante Regina aan in Suriname om onderwijs te geven aan Walther, een jonge kleurling die van zijn blanke vader een grote plantage heeft geërfd. Walther wordt binnen de elite met wantrouwen bekeken vanwege zijn buitenissige gedrag.
“Zowel Surinamers als Nederlanders weten weinig over de Surinaamse geschiedenis. Het is bijvoorbeeld nauwelijks bekend, dat kleurlingen – kinderen van een zwarte en een blanke ouder – in de negentiende eeuw een vrije elite vormden die ook slaven hield.”
De zwarte lord is in Nederland niet landelijk besproken en dat is jammer, want het is een gedegen verteld verhaal voor een groot lezerspubliek. In Suriname werd het boek ontvangen als een historische roman van belang en binnen drie maanden was er dan ook een tweede druk nodig.
Sinds eind januari is er ook Kuis. Die roman speelt in hedendaags Amsterdam en gaat over de Hindoestaanse goudsmid Ramesh die zich ten doel heeft gesteld een kuis en zuiver leven te leiden. Op een dag wordt hem gevraagd een kuisheidsgordel te maken voor de mooie Ashmana.
“Hij moet iets doen waar hij niet achter staat, een vrouw opsluiten. Door die opdracht en door het feit dat hij verliefd wordt op de toekomstige draagster van het ding, wordt zijn geweten danig op de proef gesteld.”
Het verhaal wordt verteld tegen de achtergrond van vreedzame discussies tussen de hindoe Ramesh en de soefi moslim Hassan. Hoewel ze verschillende godsdiensten hebben die oppervlakkig gezien met elkaar zouden botsen ( polytheïsme versus monotheïsme) kunnen beiden over de uiterlijke verschillen heen stappen en elkaar steunen in het doel en de leefwijze die ze gemeen hebben, namelijk kuisheid.
De twee proberen niet als fundamentalisten iedereen hun zienswijze op te dringen, maar accepteren dat ieder zijn eigen weg kiest. Zodoende waarderen ze ook de vrijheid die de grote stad hen biedt door de veelheid aan culturen en de vele manieren van leven en denken, waarin ze nauwelijks meer opvallen dan anderen.
“Een verhaal als Kuis speelt zich af middenin de actuele maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland. De afgelopen jaren is de tolerantie in Nederland steeds verder afgenomen en heeft een eenzijdig en karikaturaal beeld van godsdienst (niet alleen van de islam) de overhand gekregen.”
“Ik kies in Kuis voor een benadering van inleving en het tonen van de hedendaagse dilemma´s van veel gelovige allochtonen. Door afkeer van de islam en stigmatisering van andersdenkenden lijkt men te vergeten dat de meeste gelovigen slechts een alledaags en huiselijk leven wensen. Evenals de meeste autochtonen. De kloof tussen de culturen wordt van beide zijden onoverbrugbaar geacht.”
“Dat is echter schijn. Zelf afkomstig uit de multiculturele Surinaamse samenleving en een multireligieuze familie, gehuwd met een atheïstische autochtoon, kan ik zeggen dat het niet moeilijk is om met die veelheid om te gaan. Tenslotte is iedereen in de eerste plaats mens.”
Jamaludin heeft haar roman ook geschreven om een tegengeluid te laten horen. “In de discussies over multiculturaliteit trekken de extreme vormen van religie en strijd altijd de aandacht. Hierdoor worden de vele zachtmoedigen over het hoofd gezien, en de heroïek van hun stille streven naar zuiverheid dat in eenzaamheid plaatsvindt.”
Rihana gelooft niet in de vaak verkondigde mening dat geloof en godsdienst vanzelf zullen verdwijnen wanneer het individu zich ontwikkelt. “In Kuis laat ik zien dat dit geen vanzelfsprekendheid is, noch de enige weg. Anders gezegd: van religie naar atheïsme is niet de enkele weg die een mens in ontwikkeling kan volgen, maar slechts één van de vele.
De vele vormen van spiritualiteit, van geloven en niet-geloven, zullen in steeds nieuwe gedaanten onderwerp blijven van de zoektocht van de mens naar het wezenlijke van het bestaan. Een dergelijke zoektocht kan niet zonder de vrije keuze van het individu en moet hand in hand gaan met de acceptatie van de ander. Een balans die velen op dit moment trachten te vinden en die velen gelukkig ook al gevonden hebben. Over hun zoektocht gaat mijn juist uitgekomen boek.”
Ook voor Kuis deed de schrijfster uitgebreid onderzoek, maar veel van die kennis en beleving had zij al meegekregen in haar jeugd. Ze werd eind 1959 geboren als oudste van vier kinderen in het gezin van huisarts Jamaludin. “Moeder was Javaans-katholiek maar bekeerde zich tot de Islam toen ze met mijn Hindoestaanse vader trouwde, die ook moslim was. Maar tot mijn negende verzorgde vooral mijn moeder mijn geestelijke opvoeding en kreeg ik voornamelijk de christelijke beginselen aangeleerd. Later werd mijn vader actiever en leerde ik veel over de Islam en als volwassene heb ik me verdiept in het Hindoeïsme.”
In Suriname volgde Rihana het Vrije Atheneum en behaalde daarna de akte Tekenen aan het Instituut voor Opleiding van Leraren. Tot de omwenteling in 1980 beleefde ze een redelijk beschermde jeugd in Paramaribo, maar na de decembermoorden in 1982, wilde ze weg, temeer omdat haar toenmalige man in Amsterdam studeerde en het culturele en wetenschappelijke leven in Suriname helemaal aan de grond raakte. Eind 1983 vertrok ze naar Nederland waar ze aanvankelijk niets mocht doen, omdat ze geen werkvergunning had. Ze hield zich bezig met het maken van ingekleurde linosnedes die heel beeldend en verhalend zijn. Ook volgde ze lessen op de Rietveld Academie.
“Mijn man en ik groeiden uit elkaar en toen we gingen scheiden, kwam ik bij een Bureau voor Rechtshulp terecht, en daar hebben ze niet alleen mijn echtscheiding, maar ook een zelfstandige verblijfsvergunning geregeld. Toen kon ik aan het werk, in de volwasseneneducatie. Ik kreeg de opdracht een inburgeringscursus op te zetten voor allochtonen, destijds nog iets nieuws. Toen die halverwege de jaren negentig werd wegbezuinigd, ben ik de cursussen free-lance gaan geven. Bij het opzetten van de cursus opzette, heb ik me verdiept in de geschiedenis van Nederland. Dat interesseerde me enorm. Ik was verbaasd over hoe beperkt de schoolboeken Nederlandse geschiedenis behandelden. Vrijwel niets over 300 jaar koloniale geschiedenis, of invloeden vanuit het in beschaving verder gevorderde Oosten tijdens de Middeleeuwse kruistochten, of de rol van bijvoorbeeld Turkse geallieerden die Nederland in de Tweede Wereldoorlog hebben helpen bevrijden en daarna bij het puinruimen hebben helpen wederopbouwen. Wie al deze kennis ontbeert krijgt een vertekend beeld dat heden ten dage duidelijk doorwerkt in de samenleving.”
In 1992 leerde Rihana haar huidige man, Theo Andriessen, kennen en verhuisde met hem, inmiddels moeder van twee kinderen, in 2002 naar Tilburg. Daar besloot zij -in 1999 had ze al gedebuteerd in de Crossing Border bundel- zich helemaal op het schrijven van fictie te richten.
“In feite kon met die stap alle opgedane ervaring verwerkt worden in het geschreven woord. Wat mijn schrijvende en beeldende carrière met elkaar gemeen hebben, is dat je goed moet kunnen observeren en je fantasie gebruiken.”
Inmiddels zijn er al weer volop ideeën voor weer een nieuwe roman, maar een exacte keuze welk idee ze gaat uitwerken, heeft ze nog niet gemaakt. Maar ongetwijfeld zal ze zich weer helemaal geven in de uitwerking ervan.
[Uit: tijdschrift Brabant Cultureel, nr.1, februari 2011, 60e jaargang]
Rihana Jamaludins nieuwe roman: Kuis
door Cobi Pengel
Na de verhalenbundel Minnewake (met eigen illustraties) in 2008, de roman De Zwarte Lord in 2009 en daartussen nog publicaties in literaire tijdschriften, publiceerde de produktieve Rihana Jamaludin in januari 2011 de roman Kuis. Kuis is een roman over liefde, spiritualiteit en erotiek, zo meldt de achterflap. Maar Kuis biedt meer dan dat. De achtergrond voor de liefde, de spiritualiteit en de erotiek is bij voorbeeld de kleurrijke allochtone samenleving in Amsterdam en zal daardoor voor menige lezer herkenbaar zijn.
Behalve de belangrijkste personages Ramesh (hindostaanse Surinamer), Ashmana (Nederlands/Turkse) en Bennie (hindostaanse Surinamer) is er ook nog de Marokkaan Hassan, Ramesh’ beste vriend en evenals hij strevend naar geestelijke bevrijding temidden van de woelige wereld door middel van religieuze toewijding. Ramesh is hindoe, Hassan moslim.
Het centrale thema van Kuis is de persoonlijke vrijheid, het hoogste goed, dat een mens nooit ontnomen mag worden, niet geheel en zelfs niet voor een deel. Als leidmotief is als een gouden draad door het geheel geweven de kuisheidsgordel (zie foto omslag), besteld door Bennie bij de goudsmid Ramesh met het doel zijn beeldschone vriendin Ashmana voor altijd aan zich te binden. Ramesh heeft zijn twijfels over het aanvaarden van zo een ongewone opdracht, maar stemt toe omdat hij bij de eerste blik op Rashmana verliefd op haar is geworden en haar graag terug wil zien. Daarmee begint echter het drama en Ramesh’ conflict met zichzelf. Reeds in zijn tienerjaren heeft hij zich voorgenomen een celibatair leven te leiden. Object van zijn aanbidding is de lieftallige godin Parvati. Hij mediteert elke dag voor haar gouden beeld, aanbidt haar en offert haar bloemen en vruchten, sandelhout en wierook.
.
De godin zonder hoofd is hoogstwaarschijnlijk Kali
Ramesh raakt na enkele toevallige ontmoetingen met Ashmana buiten de opdracht om, geheel in de ban van zijn verliefdheid en ontwikkelt steeds meer weerzin tegen de absurde seksuele beperking die Bennie zijn vriendin wil opleggen. Door de aantrekkingskracht die Ashmana op hem uitoefent, gaat hij tijdens een diepe meditatie geheel op in de rituele paringsdans die Parvati voor hem uitvoert en hij laat zich door de godin verleiden (p. 197/198).
Om Ashmana te beschermen bedenkt hij een verrassend plan. Dit is de clou van het verhaal en dat zal ik nu niet prijsgeven aan de lezers, evenals de ontknoping, die teleurstelling, verdriet en woede brengt voor de drie hoofdrolspelers in het drama. Functioneel is Ramesh’ toewijding aan Parvati. Als hij in meditatie troost zoekt bij zijn kosmische geliefde, confronteert deze hem met haar afschrikwekkende gedaante van de godin Kali, haar andere verschijningsvorm. Ramesh weet dan dat hij gezondigd heeft (p. 209/210). Hij heeft zijn talenten laten misbruiken (p.217). Ashmana op haar beurt maakt kennis met de andere verschijningsvorm van Bennie. Als zij hem opbiecht dat de dingen niet helemaal zijn gegaan zoals hij ze bedacht heeft, ontsteekt hij in woede. Ashmana verbreekt de relatie (p. 215/216).
Deze twee op elkaar gelijkende gebeurtenissen zijn indringend beschreven, hoogtepunten in het verhaal, vooral de confrontatie van Ramesh met Kali. De relatie Ramesh/Hassan verdient enige aandacht. Beiden zijn op zoek, ieder op zijn eigen wijze. Zij voeren hierover goede gesprekken. Hassan vindt een gulden middenweg: hij trouwt, wordt imam van een moskee en is gelukkig met de balans die hij gevonden heeft. De episode in Ramesh’ leven met de kuisheidsgordel heeft hem laten uitglijden, maar als alles voorbij is keert hij terug naar Parvati om te proberen opnieuw bij haar rust te vinden. De cirkel is rond.
Jamaludin hanteert een beeldend taalgebruik en heeft een boeiende stijl. Ik heb met het lezen van Kuis een aangenaam weekend doorgebracht. Het motief ‘celibaat’ is actueel. Het illustreert de veelbesproken excessen en verwrongen toestanden waartoe een door een religie opgelegd, of zoals in het geval van Ramesh, vrijwillig gekozen celibaat kan leiden. Bij degenen die niet bekend zijn met het hinduïsme, het veelgodendom en de verschillende vormen waarin de goden zich kunnen manifesteren, zullen bepaalde passages wellicht onbegrijpelijk of ‘zweverig’ overkomen. Belijders van het hindoeïsme en zij die belangstelling hebben voor de oosterse mystiek zullen daarentegen deze passages juist als sterk ervaren.
De achtergrondscènes over de wereld van de allochtonen zijn hier en daar nogal wijdlopig. Personages als ‘Zus Gonda’ en ‘Zus Gisela’ spelen in feite geen rol. De Marokkaanse bruiloft en het bezoek aan de moskee zijn ook wat te lang. Niettemin zal een deel van de lezers dit als achtergrondinformatie en als herkenning interessant vinden. 
Als kersen op de taart trakteert de auteur ons op vijf korte, Duizend-en-een-nacht-achtige sprookjes, die als bloemen speels tussen het grote verhaal zijn gestrooid, steeds om een bepaalde situatie te verduidelijken.
Rihana Jamaludin: schenk ons een heel boek met zulke magische bloemen en u bent de herrezen Sheherazade!
Rihana Jamaludin, Kuis
KIT Publishers, Amsterdam 2011
ISBN 978 94 6022 117 0
RSS
Facebook
Twitter
