Henriëtte Roland Holst – Bij Lenins mausoleum
Lenin, nu rust ge in uw praal, gij groote mensch,
gij die geen praal gezocht hebt of verlangdet;
nu rust g’ in de valsche praal, gij waaracht’ge,
die zal diene’ om millioenen te verblinden,
hen af te houden van zelfstandig denken,
gij die de plicht van het zelfstandig denken
aan uw makkers voorhield als eerste plicht.
Nu ligt ge in de praal, die dienen zal
om millioenen te doen buigen
voor uw gezag, als waar het van een god, —
hen te doen zweren bij uw woorden
als bij de woorden van een god, —
gij die het zweren bij ieder gezag
verfoeid hebt als de bron van alle kwaad
en met woedende felheid hebt bestreden.
Henriette Roland Holst (1869-1952)
Van Ree, biograaf van Stalin, over communisme en fascisme:
‘Vast staat dat er ongeveer een miljoen mensen zijn geëxecuteerd, dat er vier à vijf miljoen slachtoffers zijn van de grotendeels door de regering veroorzaakte hongersnood van 1933 en dat er in de kampen en andere verbanningsoorden nog enkele miljoenen mensen zijn omgekomen.
Toch is er een verschil met de nazi’s. De Russische kampen waren geen vernietigingskampen. Je moet ze vergelijken met de Duitse concentratiekampen tot 1941, voordat er echt tot de Endlösung was besloten. Wat Stalin met de koelakken deed is niet hetzelfde als wat de Duitsers met de joden deden. Maar Stalin en Lenin spraken wel over de koelakken als over bloedzuigers die je plat moest trappen. Ze werden in categorieën ingedeeld. De grote massa werd gedeporteerd naar speciale settlements, een kleiner deel werd in concentratiekampen opgesloten en een nog kleiner deel werd doodgeschoten. Het is allebei terreur, maar je kon toch beter in 1932 als koelak door Stalin gedeporteerd worden dan in 1942 als jood door Hitler.
Een groot verschil tussen Stalin en Lenin zie ik tegenwoordig niet meer. Onder Lenin zijn de concentratiekampen, de deportaties en het executeren van gijzelaars al begonnen. Ik zie Stalin nu als de vervulling van Lenin. En ook Marx was al bar als het om terreur ging. Als je ertoe besluit het eigendomsrecht af te schaffen, moet je in de praktijk geweld gebruiken. Wat dat betreft kijk ik er nog hetzelfde tegenaan als vroeger, maar dan in een spiegel, want ik denk nu dat alle narigheid inderdaad al in dat ideaal besloten heeft gezeten.’
Citaat uit Max Arian en Sander Peters, ‘Was Lenin erger dan Hitler?’, in De Groene Amsterdammer, 3 december 1997.
RSS
Facebook
Twitter
