Wel of geen kind – Leren van geschiedenis 44
door Hilde Neus
In Amerika is momenteel heel wat gaande over het besluit van het Constitutioneel Hof, dat staten zelf mogen beslissen of vrouwen die een abortus wensen, strafbaar zijn (ook diegenen die assisteren) en niet meer terecht kunnen in een gereguleerde kliniek. De rode staten (Republikeins en conservatief, christelijk) zullen die klinieken verbieden, terwijl blauwe staten (Democratisch, liberaal en inclusief) ze zullen blijven ondersteunen. Het is dus een politieke zaak geworden, enkele jaren geleden al aangekondigd door vorig president Trump. Omdat een meerderheid in het hof nu uit Republikeinse rechters bestaat, is gestemd met 6 tegen 3 om ‘Roe versus Wade’ nietig te verklaren.
In Amerika worden rechtszaken vaak genoemd naar de tegenover elkaar staande partijen, waar uiteindelijk jurisprudentie uit is voortgekomen, zeg maar: wetgeving. Jane Roe (het wettelijke pseudoniem van Norma McCorvey) raakte zwanger van haar derde kind, en wilde een abortus. In Texas, waar ze woonde, was dat illegaal dus spande ze een rechtszaak aan. De officier van justitie was Henry Wade. De advocaten van Roe wonnen in 1973 de zaak. Deze uitspraak werd toen overgenomen door het Supreme Court.
Abortus provocatus
Een abortus is een zwangerschapsafbreking, een spontane vroegtijdige geboorte. Aboriri is verloren gaan, in het Latijn. Als er opzettelijke vruchtafdrijving plaatsvindt, kan daar provocatus aan worden toegevoegd. Dan is het voortijdig afbreken door (medisch) ingrijpen. Mensen kunnen heel blij zijn met een kind, maar er zijn ook uiteenlopende redenen waarom een vrouw besluit een zwangerschap te onderbreken. Wanneer ze niet getrouwd is terwijl dat in de gemeenschap wel de norm is. Wanneer er medische redenen zijn, zoals bepaalde ziekten in de familie (die men tegenwoordig met een vruchtwaterpunctie kan onderzoeken). Wanneer de aanstaande moeder te jong is om een kind op te voeden. Of wanneer een vrouw is verkracht en daardoor zwanger geraakt. Deze diverse redenen worden al eeuwenlang aangehaald.
De omgeving kan anders beslissen, en het kind opvangen. Ook worden ze te vondeling gelegd. Dit ben ik overigens voor Suriname niet tegengekomen. Ongetwijfeld zijn er op plantages kinderen zonder biologische ouders opgegroeid, maar die werden door andere slaven opgenomen en verzorgd. Soms ziet een aanstaande moeder geen andere mogelijkheid dan de foetus te verwijderen, dit moet dan wel in een vroeg stadium. In Suriname (en andere koloniale gebieden) kon slavernij een reden zijn om geen kinderen te willen.
Maria Sybilla Merian
Merian kwam als gescheiden vrouw in 1699 met haar dochter naar Suriname. Ze was geïnteresseerd geraakt in insecten, door voorbeelden in rariteitenkabinetten waarin de elite in Nederland exotische dieren uit de tropen tentoonstelde. Ze was gelieerd aan de familie Van Sommelsdijk en ging bij de zusters van de gouverneur wonen op plantage La Providentia. Hier verzamelde ze planten en insecten (vooral vlinders) om de metamorfose van rups tot vlinder te tekenen, op de plant waarop ze voorkwamen. Haar boek Metamorphosis Insectorum Surinamensium (1705) is wereldberoemd geworden, vanwege de nauwkeurige en beeldschone weergave op de gravures. Zelf heeft ze enkele boeken met de hand ingekleurd.
In de uitgave zegt ze: ‘De Indianen, die niet goed behandeld worden als ze bij de Hollanders in dienst zijn, drijven daarmee hun kinderen af omdat ze niet willen dat hun kinderen slaven worden zoals zij. De zwarte slavinnen van Guinea en Angola moeten al heel huiselijk behandeld worden of ze begeren geen kinderen in deze slaafse staat en krijgen er ook geen. Ja, ze brengen soms zichzelf om het leven vanwege de gewoonlijke harde behandeling die men hen aandoet want ze zijn van mening dat ze in het land van hun vrienden weer in een vrije staat zullen herboren worden, zoals ze me uit hun eigen mond verteld hebben.’ Als abortivum werd de papagaaienbloem aangewend. De Latijnse naam is Poinciana flore pulcherrimo, en wordt wel Flos Pavonis genoemd. Maar ook groene ananas werd gebruikt om de foetus af te drijven.
Diverse omstandigheden
Levensomstandigheden zijn af te lezen aan geboortecijfers op de plantages. De gemiddelde leeftijd van mensen was laag, vanwege tropische ziekten, slechte hygiënische omstandigheden, en gebrek aan medicijnkennis. Veel baby’s stierven voor het eerste levensjaar, vooral door infecties. Door onderzoek weten we inmiddels dat de werkzaamheden in de suiker het zwaarst waren, vervolgens op koffieplantages en daarna op houtgronden. En als een vrouw geen kinderen wilde, kon ze dat toen al zelf beslissen. Daar was geen kruid tegen gewassen.
RSS
Facebook
Twitter
