Buitenlands nieuws – Leren van geschiedenis 38
door Hilde Neus
We wonen hier in Suriname niet op een eiland, hoewel dat soms wel zo lijkt. Er zijn grote rivieren als grens met onze buurlanden, en over de grens spreekt de bevolking een andere taal, in een land het Engels dat toegankelijker is, in een ander het Frans, voor velen hier een onbekende taal, en dan zijn er nog de zuiderburen in Brazilië. Wat de media betreft horen we weinig wat er in de buurlanden gebeurt, tenzij het over de back track gaat, die eigenlijk illegaal is, en momenteel ‘gesloten’, maar zolang het veer niet via South drain naar de overkant gaat, zijn we gedwongen ons in kleine boten naar de overkant te begeven. Of we horen over het niet-functioneren van de Bac Gabrielle, de veerboot die ons over moet zetten naar Frans’sei te Saint Laurent, waar we in het Village Chinois veel Surinamers Sranan horen spreken. Tot zover de buren van dichtbij, aan de grens.
Van het wereldnieuws komt maar sporadisch iets binnen. Ook hier geldt weer: het moet een of andere – positieve of negatieve – impact op ons hebben, anders blijft het een ver van mijn bed show. In de dagelijkse kranten lezen we weinig over wat er in de rest van de wereld gebeurt. Ondanks dat twee kranten een uitgebreide bijlage hebben met bijdragen die ze integraal van het internet hebben geplukt, vaak zonder de bron erbij. Niet vermelden uit welk nieuwsmedium het bericht is overgenomen is in feite plagiaat, een handeling waar straf op staat. Maar het is wel een gemakkelijke manier om je pagina’s te vullen, ach, en wie taalt er nu naar? Alsof Bombay nieuws de lokale krant een proces aan de broek zal doen. Zelfs de stukjes gekopieerd uit Nederlandse kranten gaan vrijuit.
De eerste drukker
In 1774 verscheen in Suriname de eerste krant en die werd uitgegeven door Wolphert Beeldsnijder Matroos (1742-1793). Hij was in 1770 naar de kolonie gekomen, kreeg drie kinderen met de slavin Adjuba en manumitteerde hen in 1781. Adjuba heette voortaan Betje van Beeldsnijder Matroos. De krantendrukker behoorde tot verschillende verenigingen, waaronder de Hortus Surinamensis en het dichtersgenootschap De Surinaamsche Lettervrienden, opgericht in 1785. Even was hij zelfs waarnemend gouverneur. Het gezin woonde van af 1790 in Nederland. In 1974 werd er een postzegel uitgegeven met daarop: “200 jaar weekelijkse woensdagsche courant Mr Beeldsnijder Matroos”.
Hij had van het gouvernement toestemming gekregen en een klein fonds, wat naast zijn eigen geld voldoende was om een kleine drukkerij op te zetten. Naast de krant, maakte hij ook formulieren voor trouwbeloften, en wisselbrieven. Later kwamen daar voorgedrukte manumissiebrieven bij. Zo bevoorraadde hij ook de kerk en de overheid met papierwerk, dat dan vervolgens alleen nog maar ingevuld hoefde te worden.
Nieuws in de krant
Opvallend was, dat het grootste deel van de krant aanvankelijk in beslag genomen werd door buitenlands nieuws. Zoals we zien in de Weekelijksche Woensdaagsche Courant van 1777, is het eerste item op pagina 1 volledig gewijd aan Polen. Toen blijkbaar belangrijk nieuws. Natuurlijk was het zo dat het Suriname met een vertraging van soms wel twee tot drie maanden bereikte, voordat het gepresenteerd kon worden aan de bevolking. Erg interessant zal het niet geweest zijn voor ze. Behalve voor de enkele Pool die hier te lande woonde, en nog familie had in het thuisland, en misschien via connecties nog aandelen in een of andere nering. Maar zo was het de gewoonte, of het over Frankrijk, Duitsland, Engeland of verder wegging, dat nieuws kwam op de voorpagina. Nu was dat voor Beeldsnijder matroos ook een bijzonder goedkope manier om zijn krant te vullen, want denk maar niet dat hij vanuit Suriname een journalist stuurde naar de plaats waar het allemaal gebeurde. Hij plagieerde het zo uit een Nederlandse krant, zonder enige wroeging. Ook toen was er niemand die hem op zijn vingers tikte.
RSS
Facebook
Twitter
