Bakratori
door Henk Hendriks
Amsterdam – Ida Does beschreef op Starnieuws haar twijfels over de roman van Karin Amatmoekrim De man van veel. Ik kan me dat wel voorstellen: hoe haal je het in je hoofd om te spelen met de feiten over het leven van Anton de Kom, toch min of meer een Surinaamse held.
Ik rende naar de boekhandel. Wat een prachtige roman! Inderdaad, geen biografie, geen historisch document. Maar wel de indringende verbeelding van de geestesgesteldheid van een getergd en gebeukt mens op het dieptepunt van zijn bestaan: de gedwongen opname in een psychiatrische inrichting.
In een biografie gaat het om het (chronologisch) inzicht in een leven. De opname in de inrichting zou worden beschreven als een periode met een toelichting. Als een begrafenisspeech waar slechts in de derde persoon over de overledene wordt gepraat.
Karin Amatmoekrim gaat verder. Ze kijkt in het hoofd van Anton. Misschien heeft hij niet letterlijk gescholden en geschopt tegen de mannen in de witte jassen. Maar in zijn hoofd natuurlijk wel. Misschien ook was het conflict met Petronella, zijn vrouw, minder zichtbaar voor de kinderen. Maar zijn onmacht en vertwijfeling waren er niet minder om. Zoveel onrecht, zoveel onbegrip. Anton de Kom was behalve een held ook een mens…
In het boek zelf staat trouwens het antwoord op de vragen van Ida Does. Anton vertelt zijn arts het verhaal over de jongen Stampu, die wordt vastgehouden in Fort Zeelandia. De arts vraagt of het ‘waar’ is. Anton antwoordt: “…zo heb ik het wel geschreven, want het is de werkelijkheid die ik de jongen gun”.
Karin Amatmoekrim geeft ons met De man van veel een les in roman schrijven. Ik denk dat we nog veel van haar zullen horen.
Henk Hendriks woonde 7 jaar in Suriname, als regio-vertegenwoordiger van de Wereldomroep. Hij schreef veel en riep van alles door de microfoon, wat vervolgens wereldwijd werd uitgezonden, inclusief Suriname. Het meeste plezier beleefde hij als eindredacteur van talkshow Panorama en het Jeugdjournaal. Henk bemoeit zich met alles en iedereen, vooral met Suriname.
[uit de Ware Tijd, 6/11/2013]
RSS
Facebook
Twitter
